Morgunblaðið - 14.12.1997, Page 64

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF 5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 1997
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
RTJV og P&S í norrænu samstarfi
Staðall fyrir staf-
- rænt sjónvarp
Morgunblaðið/Sig. Fannar
Jólasveinar úr öspum
Selfossi. Morgunblaðið.
RÍKISÚTVARPIÐ og Póstur og
sími hf. eru í hópi norrænna sjón-
varpsstöðva, símafélaga og dreifíng-
arfyrirtækja sem vinna að gerð nýs
staðals fyrir stafrænar útvarps- og
sj ónvarpssendingar.
Að sögn Péturs Guðfinnssonar
útvarpsstjóra var áætlun um þetta
samstarf samþykkt á fundi 5. nóv-
ember sl. í Óðinsvéum. Pétur sagði
að um tíma hefði litið út fyrir að
Norðurlöndin færu í tvær mismun-
andi áttir í stafrænu sjónvarpi. Við
það að ná samkomulagi um staðal
myndast einn stór markaður og
samskipti á þessu sviði milli land-
-''Sma verða auðveldari.
Staðal vantar á heimsvísu
Sameiginlegur staðall mun koma
neytendum vel, til dæmis ætti sami
VIÐRÆÐUR hafa átt sér stað und-
anfarið um að embættismenn frá
bandaríska dómsmálaráðuneytinu
komi hingað til lands til að ræða
samskipti ríkjanna í dómsmálum.
Pað fékkst staðfest í bandaríska
sendiráðinu í Reykjavík í gær að
bandarísk yfirvöld hefðu hug á að
slíkar viðræður ættu sér stað. Til-
efnið væri að ræða lagaleg sam-
skipti, þar á meðal mál Connie Jean
myndlykill eða viðtæki að duga til
að taka við stöðluðum sjónvarps-
sendingum og annarri stafrænni
þjónustu frá gervihnetti, sendi á
jörðu, kapalkerfi og úr símalínu.
Stefnt er að því að staðall fyrir
myndlykla og læsibúnað liggi fyrir á
næsta ári og framleiðsla hefjist á
næsta eða þarnæsta ári.
Jón Þóroddur Jónsson, fram-
kvæmdastjóri hjá Pósti og síma,
segir að með þessu starfi sé reynt
að stuðla að því að til verði alheims-
staðall, en hann hefur skort. Líkt og
GSM farsímakerfið, sem var hannað
á Norðurlöndum, hefur breiðst víða
um heim verður reynt að endurtaka
leikinn með stafrænar sjónvarps-
sendingar.
Norrænt sjónvarp/22
Hanes og Donalds Hanes, sem
bandarísk yfirvöld hafa krafist að
verði framseld til Bandaríkjanna.
Hæstiréttur hafnaði þeirri kröfu í
október.
Hanes-hjónin hafa verið ákærð í
Bandaríkjunum fyrir að nema brott
barnabarn Connie Jean Hanes.
Leyfi þeirra til að dvelja á íslandi
var framlengt til 1. maí 1998 í upp-
hafi þessa mánaðar.
SNORRI Sigurfmnsson, garðyrkju-
stjóri á Selfossi, hefur fundið
öspum nýjan tilgang og hefur út-
búið jólasveina úr öspum sem liann
hefur verið fenginn til að fella og
grisja.
Mikið hefur verið fellt af öspum
á Selfossi í þeim tilgangi að rýma
fyrir öðrum plöntum. Jólasvein-
arnir hafa vakið mikla athygli á
Selfossi og leikskólabörnin eru
sérstaklega hrifin af þeim. Alls út-
bjó Snorri 17 sveina og eru 9
þeirra á hringtorinu.
Milljarður
til mark-
aðssetn-
ingar
FRAMLEIÐNISJÓÐUR
landbúnaðarins hefur veitt
styrki til markaðssetningar ís-
lenskra landbúnaðarvara er-
lendis fyrir rúman einn millj-
arð króna síðastliðin sjö ár.
Þetta kemur fram í svari land-
búnaðarráðherra, sem lagt var
fram á Alþingi í gær, við fyrir-
spurn Gísla S. Einarssonar,
þingflokki jafnaðarmanna.
Af þessum milljarði hefur
Fagráð bleikjuframleiðenda
hlotið hæsta styrkinn til ein-
staks verkefnis eða samtals 20
milljónir króna til markaðsá-
ætlunar vegna útflutnings á
bleikju árin 1991 til 1993. Af
öðrum aðilum sem fengið hafa
styrk má nefna Landssamtök
sauðfjárbænda, Samstarfshóp
um sölu á lambakjöti, Lands-
samband kúabænda, Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins
og Silfurstjörnuna hf.
Rannsóknir og þróun
Auk þessa hefur Fram-
leiðnisjóður landbúnaðarins
lagt fram fjármuni til ýmissa
verkefna sem tengjast mögu-
leikum til útflutnings, svo sem
til rannsóknar- og þróunar-
verkefna og úrbætur á aðstöðu
vinnslustöðva. A þessu ári
leggur Framleiðnisjóður fram
30 milljónir króna í samstarf
við Byggðastofnun og fram-
kvæmdanefnd búvörusamn-
inga með það að markmiði að
efla kjötvinnslur í útflutningi.
Bandaríkjamenn
vilja ræða samskipti
í dómsmálum
Jólarjúp-
urnar
tilbúnar
Þórshöfn. Morgunblaðið.
Rjúpnaveiðitíminn er senn liðinn
á þessu ári og hver að verða síð-
astur að ná sér í jólasteikina. AI-
gengast virðist vera að karlmenn
sjái um að draga þessa dýrmætu
björg í bú en konumar spjara sig
einnig með byssuna, í það
minnsta Þórshafnarkonur.
Karen Rut Konráðsdóttir er
-'ffia ára Þórshafnarstúlka sem
Æáhugasöm um veiðar og úti-
vem. Hún fór á skotvopnanám-
skeið nú í haust og þar með fékk
hún veiðibakteríuna sem svo
margir hér um slóðir em haldn
ir. „Við vomm þijár konur á
námskeiðinu en milli 15 og 20
karimenn," sagði Karen Rut:
„Þeir höfðu efasemdir um það
hvort við ættum eitthvert erindi
á skotvopnanámskeið, hvað í
ósköpunum við væmm að gera
þaraa - samt held ég nú að ég sé
ekki búin að fá færri rjúpur en
sumir karlar sem fengu byssu-
leyfið í haust eins og ég.“
Karen hefur farið nokkuð oft
til rjúpna síðan veiðitíminn hófst.
Hún er búin að fá 35 ijúpur og er
hittin með tvíhleypunni. Hún hef-
ur einnig farið á gæsaskyttirí og
í svartfugl. Einn af kostunum við
að búa úti á landi er hve hægt er
Bjóða umhverfísvott-
un í ferðaþjónustu
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
KAREN Rut með tvíhleypuna
og ijúpnakippu.
um vik að komast í ýmiss konar
veiði enda blómstrar veiði-
mennskan og afar stutt er í
frummanninn hjá sumurn.
„Ég hef sjaldan gengið eins
mikið og nú 1 haust; þetta er
besta þjálfun og hreyfing sem
hægt er að hugsa sér,“ sagði
Karen. Hún fer ýmist ein á veið-
ar eða með öðmm og átti fullt í
fangi með að fylgja föður sínum
og bróður eftir upp íjöll og heið-
ar til að byija með en viður-
kenndi þó aldrei að hún væri
uppgefin; „þá hefði ég ekki feng-
ið að fara með aftur," sagði
Karen.
FJÖLMENNUSTU umhverfis-
vemdarsamtök heims, World Wide
Fund for Nature (WWF), hyggjast
á næsta ári efna til tilraunaverk-
efna, þar sem ferðaþjónustufyrir-
tækjum í ríkjum á norðurslóðum
verður boðið upp á samstarf um
umhverfisvottun. Peter Prokosch,
talsmaður samtakanna, segir að um
milijón ferðamenn heimsæki heim-
skautssvæðin árlega og sé ísland
næstmikilvægasta ferðamanna-
svæðið, á eftir Norður-Skandinavíu.
Því megi búast við að nokkur til-
raunaverkefni fari fram hér á landi.
WWF hefur komið á fót svoköll-
uðu Sjávarnytjaráði (Marine
Stewardship Council), í samstarfi
við stórfyrirtækið Unilever. Sjávar-
nytjaráðið hefur boðið sjávarút-
vegsfyrirtækjum að óháðir aðilar á
vegum ráðsins votti að afurðir
þeirra komi úr fiskstofnum, sem
veiddir séu með sjálfbærum hætti.
Prokosch segir að hugmyndin um
umhverfisvottun fyrir ferðaþjón-
ustufyrirtæki sé af sama meiði.
Gert sé ráð fyrir að fyrirtæki gangi
sjálfviljug til samstarfs við samtök-
in um vottun af þessu tagi. Ferða-
þjónustufyrirtæki, sem nú þegar
starfi með WWF að umhverfis-
vemd, hafi óskað eftir að sett verði
á fót sjálfstæð stofnun til að sinna
vottuninni. Þær óskir verði vegnar
og metnar á fundi, sem haldinn
verður á Islandi í febrúar.
Viðmiðunarreglur fyrir ferða-
þjónustufyrirtæki
WWF hefur gefið út viðmiðunar-
reglur fyrir ferðaþjónustufyrirtæki,
sem skipuleggja ferðir á heim-
skautssvæðin. I reglunum er meðal
annars kveðið á um að fyrirtækin
styðji verndunaraðgerðir, til dæmis
með því að hvetja viðskiptavini sína
til að gerast félagar í umhverfis-
vemdarsamtökum og hvetja stjóm-
völd og önnur fyrirtæki til að styðja
verkefni á borð við opnun nýrra
þjóðgarða. Einnig er kveðið á um að
fyrirtækin hafi umhverfisáætlun, að
þau forðist átroðning á viðkvæmu
landi og að þau takmarki orkunotk-
un, svo dæmi séu nefnd. Sérstök
áherzla er lögð á menntað og þjálf-
að starfslið, sem er kunnugt á norð-
urslóðum.
Prokosch leggur áherzlu á að við-
miðunarreglumar lýsi ekki gæða-
staðli, sem fyrirtæki verði að upp-
fylla. „Við viljum votta að fyrirtækj-
um hafi miðað áleiðis í rétta átt að
þeim markmiðum, sem við höfum
skilgreint," segir hann.
Prokosch segir að til greina komi
að byrja með einfaldari hætti, til
dæmis með því að veita verðlaun
eða viðurkenningar til fyrirtækja,
sem beita sér fyrir umhverfisvænni
ferðamennsku. „Við verðum að vega
þetta og meta, sérstaklega hvernig
þær fræðilegu viðmiðanir, sem við
höfum komið okkur upp, gangi upp í
reynd. Til þess munum við hleypa af
stokkunum nokkrum tilraunaverk-
efnum næsta sumar og ég geri ráð
fyrir að nokkur þeirra geti átt sér
stað á fslandi."
Að sögn Prokosch hafa mörg fyr-
irtæki sýnt áhuga á samstarfi við
WWF, þar sem þau átti sig á að við-
skiptavinir þeirra vilji sjá áþreifan-
legar sannanir þess að þau standi
sig vel í umhverfismálum.
STÚFUR