Morgunblaðið - 18.02.1998, Síða 24

24 MIÐVIKUDAGÚR 18. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Á MYNDINNI ræðir Birgir Snær Birgisson myndlistarmaður við nemendur á sýningunni Líkamsnánd, sem
stendur yfir á Kjarvalsstöðum.
Líkamsnánd
á veraldarvefnum
Á KJARVALSSTÖÐUM stendur
nú yfír sýning á norrænni sam-
túnalist sem ber heitið Líkams-
nánd. Mikil áhersla hefur verið
lögð á fræðslustarf tengt sýn-
ingunni og hefur hún verið
kynnt sérstaklega eldri bekkj-
um grunnskóla svo og fram-
haldsskóla. Meðal þess sem gert
hefur verið til að miðla efni á
sýningarnar er að koma upp
heimasíðu á veraldarvefnum.
Heimasíðan var unnin í sam-
starfi við Valhalla, norrænt
upplýsinganet um barna- og
unglingamenningu. Á heima-
síðuni er fjallað um einstök verk
auk þess sem fjallað er um ýmis
efni tengd líkamanum, t.d.
tengsl sálar og líkama, lækning-
ar og siðferði, upphafningu lík-
amans og ást og kynlíf. Netfang
sýningarinnar er http://
valhalla. norden.org eða
http://valhalla.norden.org/tassi
/webisland/index.thml.
Liður í fræðslustarfinu er að
nemendur hitti lista- og fræði-
menn og ræði við þá um við-
fangsefni sýningarinnar. Um
þessar mundir er það mann-
fræðingurinn Sigurjón Baldur
Hafsteinsson sem ræðir við
nemendur um ímyndir og það
hvort nektin sé ofurseld ritskoð-
un en klæðnaður staðgengill
frelsis.
Aðrir sem tekið hafa þátt í
þessu starfí eru myndlistar-
mennirnir Birgir Snæbjörn
Birgisson og Haraldur Jónsson,
rithöfundurinn Kristín Ómars-
dóttir og erlendir listamenn sem
eiga verk á sýningunni.
Sýningin er opin alla daga
vikunnar frá kl. 10-18. Alla
sunnudaga kl. 16 er almenn
leiðsögn um sýninguna.
A lágu nótunum
MYIVPLIST
Sverrissalnr, llafnar-
borg, Hafnarfirði
VATNSLITAMYNDIR
Verk Bjargar Þorsteinsdóttur. Til 23.
febrúar. Opið alla daga nema þriðju-
daga frá kl. 12-18. Aðgangur 300 kr.
BJÖRG Þorsteinsdóttir er löngu
orðin þekkt stærð í íslensku listalífí
fyrir grafík sína, málverk og vatns-
litamyndir. Nú sýnir hún 27 vatns-
litamyndir í Sverrissal á jarðhæð
Hafnarborgar - allar frá síðasta ári
- af hverjum 23 eru nákvæmlega
jafnstórar. Mér er ekki ljóst hvers
vegna Björg temur sér svo staðlað
stærðarval þegar einsleitt yfirbragð
mynda hennar kallar einmitt á mun
fjölbreyttari framsetningu. Endur-
teknar stærðir þarfnast marg-
slungnara inntaks nema listamaður-
inn sé að fást við endurtekninguna
og óbreytanleikann sem sérstakt
viðfang.
En Björg er enginn mínimalisti
og formræn tómhyggja samtímans
er fjarri þeim Iögmálum sem ríkja í
list hennar. Hún vinnur samkvæmt
mjög persónulegum gildum þar sem
hvergi eru bornar brigður á fullgilt
einstaklingseðli listamannsins og
sérstæða athugun hans á tilverunni.
Þess vegna væri eðlilegast ef Björg
legði mesta áherslu á sérstöðu
hverrar myndar með því að skerpa
ólíkar eigindir innan heildarinnar.
En það er eins og varfæmi
Bjargar byrgi henni sýn. Hún held-
ur traustataki í afdankað myndmál
sem lærlingar Klees og Picassos
tæmdu á fímmta áratugnum og hef-
ur enga þýðingu lengur. Þess vegna
er það hvorki tækni Bjargar né
ágæti hennar í meðferð lita sem hér
er á metunum heldur afstaða henn-
ar til listarinnar og þróunar hennar
eftir stríð. Takist maður ekki á við
nýja sýn er sama hversu vel er ort;
útkoman verður alltaf bragðdaufari
en efni standa til.
Það er þessi deyfð sem eltir
Björgu í Sverrissal, en hún er ekki
ein um að fínnast sem klukkan hafi
numið staðar þegar New York
svelgdi í sig leifarnar af Parísar-
skólanum. Fjöldinn allur af minni
spámönnum, heima og erlendis, ríg-
heldur í slíkar úreltar stílfærslur
rúnar marktæku inntaki. Munurinn
er sá að fæstir þessara skreyti-
meistara búa yfir nægum metnaði
og því er ekki mikils af þeim að
vænta. Björg hefur hins vegar
skaphöfn til að snúa vörn í sókn og
gæða myndir sínar fersku inntaki.
Hún þarf einungis að losa sig við þá
missýn að fegurðin hafi drekkt sér í
Signu fyrir fimmtíu árum.
Halldór Björn Runólfsson
Menningar-
styrkir í
Hafnarfirði
VIÐ lok menningarmálaþings í
Tónlistarskóla Hafnarfjarðar vora
afhentir styrkir Menningarmála-
nefndar Hafnarfjarðar. Styrki
hluti að þessu sinni: Hjördís Frím-
ann myndlistarmaður, Kristján
Helgason myndlistarmaður, Mar-
grét Guðmundsdóttir myndlistar-
maður, Jón Kr. Gunnarsson til
bókaútgáfu, Ása Marín Hafsteins-
dóttir ljóðskáld, Þorfinnur Skúla-
son og Örn Hrafnkelsson til bóka-
útgáfu, Pétur Kristbergsson til
bókaútgáfu, Elín Osk Oskarsdóttir
söngkona, Tríó Reykjavíkur til
tónleikahalds í Hafnarborg, Jón
Thor Gíslason myndlistarmaður,
Kór Öldutúnsskóla, Gunnar B.
Guðmundsson kvikmyndagerðar-
maður, Kór Hafnarfjarðarkirkju,
Steindóra Bergþórsdóttir mynd-
listarmaður, Byggðasafn Hafnar-
fjarðar, Botnleðja, Kór Flensborg-
arskóla, Guðmundur Rúnar Lúð-
víksson myndlistarmaður, Hall-
berg Guðmundsson vegna mynd-
listarsýningar og Erlendur og
Þórður Sveinssynir til þess að geta
hafið flokkun og varðveislu á verk-
um föður síns, Sveini Bjömssyni
myndlistarmanni.
Menningarmálanefnd Hafnar-
fjarðar skipa: Magnús Kjartans-
son formaður, Valgerður Guð-
mundsdóttir, Ómar Smári Ár-
mannsson, Kristinn Andersen og
Símon Jón Jóhannsson.
Menningarstyrkirnir vora af-
hentir við lok menningarmála-
þings í Tónlistarskóla Hafnar-
fjarðar.
Haustdrungí
í París
MYIVDLIST
Sýningarsalur félags-
ins íslensk graffk
GRAFÍK
KRISTÍN PÁLMADÓTTIR
Opið alla daga frá 14-18. Aðgangur
ókeypis. Til 21. febrúar.
FÉLAGIÐ íslensk grafík hefur
komið sér upp rúmgóðu og velbúnu
grafíkverkstæði við Tryggvagötu
15, í sama húsi og Myndlistarskóli
Reykjavíkur, en í þeim enda hússins
sem snýr að höfninni. I tengslum
við verkstæðið hefur einn salur ver-
ið innréttaður sem sýningarsalur,
sérstaklega fyrir grafíksýningar og
erlenda gesti sem sýna í boði félags-
ins. Ekki hefur farið mikið fyrir
þessum sal, enda hefur sýningar-
hald verið stopult og tilvist hans
kannski ekki á allra vitorði.
Nú stendur þar yfír sýning á
grafíkverkum Kristínar Pálmadótt-
ur, og er það fyrsta sýningin í saln-
um síðan í fyrrasumar. Kristín út-
skrifaðist úr Myndlista- og handíða-
skóla Islands 1994 og hefur sýnt
nokkuð reglulega síðan. Rristín
byrjaði að vinna að myndunum á
grafíkverkstæði í París, meðan hún
dvaldi í Kjarvalsstofu, sem er gesta-
vinnustofa sem íslenskir listamenn
geta fengið til leigu. Á sýningunni
eru fjórtán grafíkmyndir, sem
skiptast niður í fjórar seríur. Allar
eru gerðar með tveimur eða þremur
ættum koparplötum.
Sérhver mynd er þó einstakt
verk, eða svokallað einþrykk, sem
þýðir að það er ekki um takmarkað
tölusett upplag að ræða af einni og
sömu myndinni. Hver mynd er ólík,
þótt notaðar séu sömu plöturnar.
Þetta sést nokkuð oft hjá grafík-
listamönnum núorðið, en ekki er
víst að allir sýningargestir átti sig á
því. Sjálfsagt eru skiptar skoðanir
um hversu miklu máli slík vinnu-
brögð hafa fyrir grafíklistina, en sú
spurning vaknar meðal annars
hvort skilin milli grafíklistar og
annarra listgreina, eins og mál-
verksins, verði ekki óskýr. Er ekki
ástæða til að spyrja sig að því, þeg-
ar um einþrykksgrafík er að ræða,
hvað það sé sem grafíktæknin bjóði
upp á umfram málverk eða vatnsliti,
sem fái listamanninn til að velja
hana, og hvort það séu ekki slíkir
eiginleikar sem listamaðurinn leitist
við að draga fram?
Kristín reynir ekki að láta form-
ræna eða fígúratíva þætti bera
myndimar uppi heldur lit og áferð.
Og kannski er það einmitt áferðin í
koparætingunni sem hún vill byggja
á. í nokkrum myndanna sést örla á
mótífum úr byggingum Parísarborg-
ar, annars eru myndirnar algjörlega
óhlutbundnar. Hún teflir saman
bæði björtum og dimmum tónum, og
mýkt og hrjúfleika, til að ná fram
látlausum og þögulum stemmning-
um. Haustlitastemmningin er alls-
ráðandi, en er þó ekki geislandi og
björt, heldur frekar drungaleg og
allt að því tregablandin.
Myndir sem þessar hefðu hér áð-
ur fýrr verið kallaðar „lýrísk
abstraksjón", eftir stílfyrirmyndum
sem komu fram meðal annars í
París á sjötta áratugnum og ótölu-
legur fjöldi íslenskra myndlistar-
manna hefur spreytt sig á síðan.
Kristín gerir enga tilraun til að
breyta út af því sem áður hefur ver-
ið reynt í þessa veru. Auk þess eru
myndirnar yfírleitt of lágstemmdar
og átakalitlar til að búa yfir ein-
hverri kynngi sem getur fangað
hugarflug áhorfandans og fengið
hann til að komast í snertingu við
þá upprunalegu reynslu sem mynd-
irnar eru sprottnar úr.
Gunnar J. Árnason.
Fóstbræður og Stuðmenn á æfingu.
Stórtónleikar Karla-
kórsins Fóstbræðra
og Stuðmanna
KARLAKÓRINN Fóstbræður og
Stuðmenn æfa nú fyrir tón-
leika.sem þeir koma fram á laug-
ardaginn 28. febrúar kl. 14 í Há-
skólabíói.
Á tónleikunum verður flutt
tónlist úr kvikmyndunum Með
allt á hreinu og Karlakórinn
Hekla, en Fóstbræður sáu um
flutning á tónlistinni í þeirri síð-
arnefndu. Tónleikarnir bera yfir-
skriftina „íslenskir karlmenn".
Einnig koma fram Sigrún
Hjálmtýsdóttir og Garðar Cortes.
titsetningu tónlistar annast Árni
Ilarðarson, Magnús Ingimarsson,
Ólafur Gaukur og Ríkarður Örn
Pálsson.
Stuðmenn og Fóstbræður
flyya sameiginlega flest lögin á
tónleikunum og til aðstoðar þeim
verður 10 manna blásarasveit.
Sljórnandi tónleikanna verður
Árni Harðarson, stjórnandi Fóst-
bræðra.
Tónlistin hefur öll verið útsett
sérstaklega af þessu tilefni og
fenginn verður margvíslegur
tæknibúnaður erlendis frá til að
tryggja hljómgæðin.