Morgunblaðið - 15.03.1998, Blaðsíða 10
10 SUNNUDAGUR 15. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
STJÓRNENDUR Samskipa
kynntust eigendum Bischoff
Gruppe vegna þeirrar óskar
yfirvalda í Bremen að félagið
sigldi til Bremerhaven í stað Ham-
borgar. „Núverandi ræðismaður
okkar, Reinhardt Meiners, nefndi
þessa hugmynd við okkur og við
sögðum að þetta kæmi til greina ef
fyrirtæki í Bremen væru reiðubúin
að fjárfesta í Samskipum. Lands-
banki íslands átti þá 85% hlut í fé-
laginu, eftir fall Sambandsins, en
hlutafjáraukning var fyrirhuguð
1994. Meiners kom okkur í samband
við Bischoff Gruppe, sem tók þátt í
hlutafjáraukningunni og lagði fram
tvær milljónir marka, eða um 80
milljónir króna. Hlutafjárkaup fyrir-
tækisins voru innlendum fjárfestum
mikilvægt fordæmi."
Bischoff Gruppe setti það skilyrði
fyrir hlutafjárkaupunum að Brem-
erhaven yrði áætlunarhöfn Sam-
skipa í stað Hamborgar. Hlutur fyr-
irtækisins í Samskipum var aukinn
með hlutafjárkaupum í ársbyrjun
1995 og átti eignarhaldsfélag í eigu
Bischoff Gruppe og fleiri 28% í ís-
lenska skipafélaginu. Síðar sama ár
var samstarfið aukið, en Bischoff
Gruppe hafði þegar tekið að sér um-
boð fyrir Samskip í Bremerhaven.
Samskip sigldi þó enn til Hamborg-
ar, en um haustið 1995 hófust sigl-
ingar til Bremerhaven. Ólafur sagði
við það tækifæri, að flutningurinn
væri ekki til að tengjast siglinganeti
Bischoff, en frá Bremerhaven væru
betri tengingar vestur um haf. Þá
ræki rekstrarfélag hafnarinnar
miklar frystigeymslur, sem kæmu
sér vel í fiskflutningum Samskipa.
Samskip áttu þó samstarf við
Bischoff um flutninga til Eystra-
saltsríkjanna og tóku við umboði
fyrir hluta af starfsemi Bischoff í
Rotterdam.
„Upphaflega var ekkert skilyrði
sett fyrir hlutafjárkaupum Bischoff
Gruppe annað en að við flyttum okk-
ur til Bremerhaven og að þeir tækju
við umboði fyrir okkur þar,“ segir
Ólafur. „Þetta gekk eftir, en í fyrra-
vor sögðust eigendur Bischoff
Gruppe vera að velta fyrir sér breyt-
ingum. Við ræddum við þá um sam-
starf i norðursjávarsiglingum, en
brátt kom til tals að við keyptum
meirihlutann í fyrirtækinu.“
Gögnin skoðuð á 60 dögnm
7. nóvember í fyiTa var samið um
að Samskip fengju 60 daga til að
kynna sér stöðu Bischoff Gruppe.
Tveir starfsmenn Samskipa, Asa
Einarsdóttir, forstöðumaður skrif-
stofu Samskipa í Hull og Róbert
Wessmann, þáverandi deildarstjóri
útflutningsdeildar Samskipa og nú-
verandi forstjóri Bischoff Gruppe,
fóru til Þýskalands 21. nóvember og
skoðuðu _ öll gögn fyrirtækisins,
ásamt Ólafi forstjóra og fram-
kvæmdastjórum Samskipa, auk
þýskra endurskoðenda og lögfræð-
inga. „Eftir þá könnun ákváðum við
að ganga til viðræðna við eigendur.“
í fyrstu miðuðu viðræður að því
að Samskip eignaðist meirihluta í
fyrirtækinu. „í febrúar nefndu eig-
endurnir hvort við myndum vilja
kaupa allt fyrirtækið. Við sáum að
það gæti verið vænlegt, svo við gæt-
um rekið það eftir okkar höfði en
þyrftum ekki að taka tillít til minni-
hluta við allar ákvarðanir. Eigend-
urnir settu það eina skilyrði að þeir
fengju á móti hluta í Samskipum.
Við gengum því frá kaupum á 75%
hlut núna en það sem eftir stendur
verður keypt í júlí, eftir að endan-
legt uppgjör fyrir síðasta ár liggur
fyrir. Aðaleigandi Bischoff Gruppe,
Erika Bischoff, heldur að vísu mjög
Iitlum hlut.“
Ólafur segir að Samskip þurfi að
leggja út um 300 milljónir króna
vegna kaupanna á Bischoff Gruppe
og Þjóðverjarnir kaupi hlutabréf í
Samskipum að nafnvirði 46 milljónir
króna, markaðsvirði 125 milljónir
króna. Herbert Behrens, forstjóri
Bischoff Gruppe til margra ára,
gegnir þeirri stöðu áfram, við hlið
Róberts Wessmann.
Veltutölurnar gætu breyst
Þýskt fyiirtæki Samskipa verður
rekið sem sjálfstætt dótturfélag, að
sögn forstjórans. Hann sagði að
Bischoff Gruppe hefði lengi verið
mjög traust fyrirtæki. Á síðustu ár-
um hefði fyrirtækið tapað fé á Mið-
Morgunblaðið/RAX
ÓLAFUR Ólafsson segir að skipurit Samskipa og Bischoff verði samræmd og þá skýrist hvaða þættir starfseminnar þurfa að víkja eða breytast.
sem við gerum best
Velta Samskipa hf. tvöfaldast við kaupin á
þýska fyrirtækinu Bischoff Gruppe, verður
----------------------------7------jp-------
12 milljarðar króna á ári. Olafur Olafsson
forstjóri segir Ragnhildi Sverrisdóttur að
Samskip muni hugsanlega selja þá hluta
starfseminnar í Þýskalandi sem ekki sam-
ræmist stefnu fyrirtækisins um að fást
eingöngu við flutninga.
jarðarhafssiglingum og ákveðið að
hætta þeim, en hagnaður hefði verið
af hefðbundinni starfsemi. Velta
Bischoff Gruppe á síðasta ári var um
6 milijarðar króna, líkt og velta
Samskipa. „Velta okkar tvöfaldast í
krónum talið, ef við lítum til síðasta
árs, enþað þarf ekki að verða raunin
síðar. Eg bendi á að velta Samskipa
minnkaði verulega árið 1993, frá ár-
inu 1992, eftir að við höfðum gert
ÍSLENSKU skipafélögin tvö,
Eimskipafélagið og Samskip,
hafa átt í harðri samkeppni. Eim-
skip hefur verið stærra fyrirtæki
og er enn, en með kaupum Sam-
skipa á þýska flutningafyrirtæk-
inu Bischoff Gruppe minnkar bil-
ið nokkuð.
► Á síðasta ári var velta Eim-
skipafélagsins um 16,3 milljarðar
króna. Velta Samskipa var um 6
milljarðar króna og Bischoff
Gruppe annað eins, samtals um
12 milljarðar.
► Eimskip er með 14 skip í föst-
um rekstri og á félagið 10 þeirra
sjálft. Samskip er með 3 leigu-
ýmsar breytingar á rekstrinum.
Þær voru hins vegar grundvöllur
þess að fyrirtækið lifði af og við-
skiptin hafa nær tvöfaldast síðan.
Við þurfum að kanna enn betur hvar
rekstur Samskipa og Bischoff
Gruppe liggur saman og mögulega
skera burt þá þætti sem ekki sam-
ræmast stefnu okkar. Þess vegna
gæti komið bakslag í veltuna, en svo
er viðbúið að hún fari enn upp. Það
skip í áætlunarsiglingum og
Bischoff Reederei, eitt dótturfyr-
irtækja Bischoff Gruppe, með 8
skip, sem félög innan samstæð-
unnar eiga misstóran hlut í. Þá
rekur dótturfyrirtækið Bischoff-
Brise 44 leiguskip víðs vegar um
heim, en Bischoff Gruppe selur
ekki nema að hluta til farmflutn-
inga með þeim og vegna eignar-
halds á þeim er erfitt að bera
þau saman við skipaflota Eim-
skips.
► Eimskip er með 22 skrifstofur
í 11 löndum. Samskip eru, eftir
kaupin á Bischoff Gruppe, með
21 skrifstofu í 10 löndum.
er erfitt að segja til um þetta nú; við
munum kalla til starfsfólk sem
kannar þetta í kjölinn. Því fólki
verður veitt frjálsræði til að ná
árangri. Eg sé fyrir mér að við mun-
um samræma skipurit félaganna og
þá áttum við okkur betur á hvaða
þættir starfseminnar þurfa að víkja
eða breytast."
Af sex milljarða veltu Samskipa á
síðasta ári var um einn milljarður
vegna viðskipta erlendis.
Fjöldi skipa segir lítið
um eignarhald
Þegar rekstur Samskipa var end-
urskipulagður árið 1993 var félagið
með níu skip í rekstri, en rekur nú
þrjú. Ekkert þeirra er í eigu skipa-
félagsins.
Innan Bischoff Gruppe eru mörg
dótturfyrirtæki, þar á meðal
Bischoff-Brise, sem rekur 44 leigu-
skip víðs vegar um heim. „Þetta
virðist mikill skipastóll, en segh-
ósköp lítið um eignarhald Bischoff
Gruppe á skipunum. í Þýskalandi
eru skipasmíðar óbeint niðurgreidd-
ar af ríkinu, sem veitir mönnum
skattaafslátt kaupi þeir hlut í skipi.
Þess vegna er í reynd stofnað sjálf-
stætt hlutafélag um hvert skip.
Bischoff Gruppe á kannski eitt pró-
sent í einu hlutafélagi um skip og
ellefu prósent í því næsta. Það er
hægt að orða það svo að Bischoff-
Brise hafi forræði yfir mörgum skip-
um. Þá ber að hafa í huga, að þessi
skip eru leigð um allan heim, en
Bischoff Gruppe selur ekki nema að
hluta til farmflutninga með þeim. Þá
er Bischoff Reederei með átta skip í
áætlunarsiglingum til Englands,
Hollands, Þýskalands, Svíþjóðar,
Noregs og til Eystrasaltsríkjanna."
Ólafur segir að þrátt fyrir að
Samskip hafi haft skip á leigu, þá
þekki stjórnendur fyrirtækisins
þetta umhverfi ekki nægjanlega vel.
„Það er í raun fyrir utan þau flutn-
ingaverkefni sem við höfum fengist
við. Mér finnst því líklegt að við
munum kanna vel hvort við höfum
áhuga á að halda þessum þætti inni í
rekstrinum. Sama á við um þá hafn-
araðstöðu I Bremerhaven, sem fylg-
ir kaupunum. Hér á landi er ástæða
fyrir okkur til að sjá sjálfir um hafn-
araðstöðu, en við höfum haft ágæta
aðstöðu hjá rekstrarfélagi Bremer-
haven-hafnar. Við ætlum okkur að
einbeita okkur að því sem áhuga-
verðast er við fyrirtækið, en sleppa
öðru.“
Ólafur segir að í Þýskalandi sjái
flutningamiðlarar og skipafélög um
flutninga á sjó og séu fyrirtækin oft-
ast með öllu óskyld. „Hérna, Iíkt og
á hinum Norðurlöndunum, eru
skipafélög bæði miðlarar og flutn-
ingsaðilinn. Það veldur ákveðinni
hættu á hagsmunaárekstrum. I
Þýskalandi er mjög rík hefð fyrir
skiptingunni, svo líklega höldum við
henni og látum Brano Bischoff
áfram um flutningana og annað
dótturfyrirtæki, Nicolaus Haye, um
flutningamiðlunina."
Fengið að vaxa með
viðskiptavinum
Ólafur segir að Samskipum hafi
gengið mjög vel undanfarin ár.
„Ástæðurnar eru ofur einfaldar. Við
erum með gott starfsfólk og góða
viðskiptavini sem veita okkur mik-
inn stuðning. Við höfum fengið að
vaxa og dafna með þessum við-
skiptavinum okkar. Eg get nefnt
Byko, sem keypti Habitat og setti
raftækjaverslunina Elko á laggirn-
ar, eða Samherja, sem hefur styrkst
með hverju árinu, auk íslenskra
sjávarafurða og fjölmargra annarra
góðra fyrirtækja. Við njótum auðvit-
að árangurs þessara fyrirtækja. Þá
erum við svo lánsöm að stjórn fyrir-
tækisins er framsækin. Hún treystir
líka starfsmönnum, en skiptir sér
ekki af hverju smáatriði."
Samskip er með 21 skrifstofu í 10
löndum eftir kaupin á Bischoff
Samkeppni á sjó
Höldum áfram því