Morgunblaðið - 15.03.1998, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 15. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Ásdís
STARFSMENN Steíju (f.v.): Elvar Níelsson, Ingveldur Jónsdóttir, Kolbeinn Gunnarsson, Einar Helgi Jónssou, Sigurður Þórarinsson, Bergur Þóris-
son, Arnar Gestsson og Sveinn Ólafur Arnórsson. Sigurður Guttormsson var ekki við þegar myndin var tekin.
Ein samhangandi
kærleikskeðja
eftir Önnu Gunnhildl Ólafsdóttur
HÉR HEFUR ekki verið
þörf fyrir sérstakan aðal-
framkvæmdastjóra enda
hefur fyrirtækinu verið
stýrt í einni samhangandi kær-
leikskeðju starfsmannanna níu,“
segir Bergur Þórisson, tæknilegur
framkvæmdastjóri hugbúnaðarfyrir-
tækisins Stefju ehf., glaður í bragði
og viðurkennir að fjögurra manna
hópur starfsmannanna skipi svokall-
aða framkvæmdastjórn fyrirtækis-
ins. „Með örum vexti er heldur ekki
ósennilegt að fyrirtækið verði að
ráða til sín framkvæmdastjóra til að
létta öðrum verkefnum en faglegum
af framkvæmdastjórninni," bætir
hann við.
Afsprengi
Kerfisverkfræðistofu
Stefja ehf. er afsprengi Kerfis-
verkfræðistofu Verkiræðistofnunar
Háskóla Islands í tvennum skilningi.
Þaðan koma flestir starfsmennimir
og þangað er eðlilegt að rekja þræð-
ina að tveimur meginverkefnunum.
Annað snýr að sjálfvirku tilkynn-
ingakerfi íslenskra fiskiskipa.
„Fyrstu skrefin steig Brynjólfur Sig-
urðsson, prófessor í viðskiptafræði,
með því að bera undir Þorgeir Páls-
son, þáverandi forstöðumann Kerfis-
verkfræðistofu og núverandi flug-
málastjóra, hvort hugsanlegt væri að
þróa sjálfVirkt tilkynningakerfi ís-
lenskra skipa undir lok ársins 1982.
Þorgeir hafði sjálfur fengið svipaða
hugmynd og af því að of seint var að
sækja um fjárveitingu á fjárlögum
báru „guðfeður“ kerfisins erindið
upp við fjárveitingarnefnd Alþingis.
Tvimenningarnir fengu styrk og var
þróunarvinnan kostuð af árlegum
fjárveitingum fjárveitingarnefndar
allt til ársins 1989,“ segir Bergur og
tekur fram að komið hafi verið upp
tilraunakerfi sem náð hafi yfir haf-
svæðið við suðvesturhom landsins.
Miðstöð kerfisins hafi verið i húsi
Slysavarnafélagsins.
Hann segir að ágæt reynsla hafi
VmSKIPnAIVINNULÍF
Á SUNIMUDEGI
► Bergur Þórisson er fæddur 29. ágúst árið 1956 í Reykjavík.
Bergur lauk stúdentsprófi frá eðlisfræðideild MH árið 1979 og
BS-prófi af tæknilínu tölvunarfræði í Háskóla Islands árið
1987. Fyrir utan ýmis störf til sjávar og sveita starfaði hann
við forritun og ráðgjöf fyrir Sterio hf. og Reykvíska endur-
tryggingu auk forritunarkennslu hjá Námsflokkum Reykjavík-
ur. Bergur var sérfræðingur á Kerfisverkfræðistofu Verk-
fræðistofnunar HÍ á árunum 1986-1995, starfaði við dæma-
kennslu á vegum Raunvísindadeildar HI á árunum 1986-1990
og hefur verið tæknilegur framkvæmdastjóri Stefju ehf. frá
árinu 1996.
► Kolbeinn Gunnarsson er fæddur 27. september árið 1962 í
Reykjavík. Kolbeinn lauk stúdentsprófi frá eðlisfræðideild
Fjölbrautaskólans í Breiðholti árið 1982, rafmagnsverkfræði
frá Háskóla fslands árið 1988 og M.Sc.-gráðu í rafmagns- og
tölvuverkfræði frá The University of Texas at Austin árið
1992. Hann var sérfræðingur á Kerfisverkfræðistofu Verk-
fræðistofnunar HÍ á árunum 1988-1995, stundaði kennslu á
vegum Verkfræðideildar HI á árunum 1988-1995 og hefur ver-
ið verkefnisstjóri Steíju ehf. frá árinu 1996.
EINAR Helgi Jónsson vinnur að gerð gæðahandbók fyrir fyrirtækið.
fengist af kerfinu. „í árslok 1989 var
komið að tímamótum því að þróunar-
vinnan hafði skilað því að með rökum
var hægt að segja að mögulegt og
raunar afar fýsilegt væri að koma á
sjálfvirku tilkynningakerfí á miðun-
um. Tveimur árum síðar tók svo Al-
þingi ákvþrðun um að kerfinu yrði
komið á. í framhaldi af því stofnuðu
þeir Brynjólfur og Þorgeir ásamt
Brandi S. Guðmundssyni, Sæmundi
Þorsteinssyni og mér sjálfum fyrir-
tækið Aldísi um tæknina. Vegna tafa
við ákvarðanir um hvemig staðið
skyldi að uppbyggingu kerfisins hóf
Aldís aldrei rekstur og þeir aðilar
sem að henni stóðu hurfu til annarra
starfa.“
Stefia stofnuð
Stefja var stofnuð með samningi
við Háskólann og Flugmálastjóm.
„Tilgangurinn var að skapa þeim að-
ilum innan Kerfisverkfræðistofu,
sem unnið höfðu að þróun tækninn-
ar, framtíðarstarfsvettvang. Þetta
var mjög mikilvægt til að ná stöðug-
leika í mannahaldi vegna þeirrar
miklu sérhæfingar sem verkefnin
krefjast. Mai’kmið Stefju hefur frá
upphafi verið að halda áfram upp-
byggingu þekkingar á sviði flugum-
ferðarstjómar og staðsetningar-
tækni,“ segir Kolbeinn Gunnarsson
verkefnisstjóri. Hann segir að frá því
að þróunarstarfi vegna sjálfvirka til-
kynningakerfisins lauk á Kerfisverk-
fræðistofu hafi orðið gjörbylting á
sviði fjarskipta- og tölvutækni og því
eðlilegt að áætlanir um tilkynninga-
kerfið væru endurskoðaðar. Búnað-
ur frá níunda áratugnum hafi ekki
lengur verið samkeppnisfær við
nýrri búnað.
Hann segir að Stefja hafi hafið
samstarf við DNG um þróun á fjar-
skiptastjóra og stjórnstöð fyrir sjálf-
virka tilkynningakerfið. „Þessi fyrir-
tæki hófu síðan samvinnu við breska
fyrirtækið Racal Survey og síðar
Landssímann um hönnun nýs tækja-
búnaðar. Nýju tilraunakerfi var
„Vegna eðlis
verkefnanna
hefur þurft sér-
staklega öguð
vinnubrögð.
Ekkert fer frá
okkur öðruvísi
en að það sé
þrautprófað
enda ótalin
mannslíf í veði“.
komið upp í september árið 1996 í
samstarfi við Slysavamafélagið.
Búnaði var komið fyrir í Vestmanna-
eyjum og á fjallinu Þorbirni við Gr-
indavík. Kerfið nær yfir svipað svæði
og fyrra tilraunasvæði eða 50 til 70
sjómílur út frá ströndinni. Auk þessa
var miðstöð Slysavarnafélagsins
tengd jarðstöð Inmarsat til móttöku
tilkynninga frá á þriðja tug togara
mun lengra úti á miðunum,“ segir
hann en Stefja hefur nýlega tekið að
sér uppsetningu kerfisins fyrir Is-
landsmið ásamt áðurnefndum aðil-
um.
í samkomulagi samgönguráð-
herra, Landssambands íslenskra út-
vegsmanna, Landssíma Islands hf.,
Landssambands smábátaeigenda,
Póst- og fjarskiptastofnunar og
Slysavarnafélags Islands um sjálf-
vii’kt tilkynningakerfi íslenskra
skipa er gert ráð fyrir því að skip
stæmi en 24 metrar verði utan kerf-
isins. Eigi að síður beri skipunum að
tilkynna sig á 12 klukkustunda fresti
með fjarskiptum um gervihnött.
Skipstæki í minni en 24 metra skip-
um tilkynni um staðsetningu og
ástand skipsins á einnar klukku-
stundar eða 15 mínútna fresti eftir
tegund haffærisskírteinis. Með skip-
stækjum verður hægt að senda
merkin út tíðar en á 15 mínútna
fresti, t.d. ef skyndilega brestur á
óveður. Hægt verður að senda með
tilkynningaskyldukerfinu áríðandi
tilkynningar til skipa, s.s. um versn-
andi veður. Tilkynningakerfið á að
verða komið í gagnið 1. febrúar 1999.
Handvirka tiikynningaskyldan verð-
ur rekin í allt að þrjú ár samhliða
sjálfvirka kerfinu. Ríkissjóður veitir
um 40.000 kr. styrk til kaupa á bún-
aði í hvert skip. A hvert skip leggist
því 85-90.000 kr. kostnaður vegna
búnaðarins.
Arangursrík
samvinna
Annað meginverkefni Stefju hefur
falist í þróun ratsjárgagnavinnslu og
framsetningarkerfis fyrir flugmála-
stjórn. „Eins og með sjálfvirka til-
kynningaskyldukerfið liggja ræturn-
ar hjá Kerfisverkfræðistofu. Undir
stjórn Þorgeirs Pálssonar var byrjað
að huga að tækjabúnaði til að vinna
úr ratsjárupplýsingum árið 1986.
Næstu árin var búnaðurinn þróaður
áfram og tekinn í notkun í áföngum
eftir því sem þarfir flugumferðar-
þjónustunnar kröfðust. Á árinu 1996
sá kerfið orðið um alla meðhöndlun
ratsjárgagna og framsetningu þeirra
fyrir flugumferðarstjóra. Með samn-
ingi við HÍ og flugumferðarstjóm
hefur Stefja haldið þróunarvinnunni
áfram frá stofnun fyrirtækisins árið
1996. Vert að leggja áherslu á að ná-
in samvinna hefur ætíð verið við
starfsmenn Flugmálastjórnar,“ segir
Kolbeinn.
Bergur leggur áherslu á hve hið
nána samstarf hafi verið mikilvægt.
„Mér finnst alltof sjaldan nefnt
hvaða kostir felast í smæðinni og þar
af leiðandi nálægðinni hér á íslandi.
Hérna er ekkert mál að komast í
samband við sérfræðinga á ákveðnu
sviði með einu símtali. Erlendis væri
sérfræðingurinn nánast lokaður inni.
Lykillinn að því að ná árangri í hug-
búnaðargerð sem þessari er að hafa
aðgang að sérfræðingum á viðkom-
andi sviði eins og við höfum haft.
Vegna eðlis verkefnanna hefur þurft
sérstaklega öguð vinnubrögð. Ekk-
ert fer frá okkur öðruvísi en að það
sé þrautprófað enda ótalin mannslíf í
veði. Almennt höfum við tileinkað