Morgunblaðið - 15.03.1998, Blaðsíða 34

34 SUNNUDAGUR 8. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
I
|
i
*
f
I
I
I
Í
r
I
I
f
I
s
|
I
i
Morgunblaðið/Þorkell
ÞÓR Þórarinsson fi amkvæmdasljóri Svæðisskrifstofu málefna fatlaðra á Reykjanesi leggur mikla áherslu
á að starfsfólki líði vel í starfi til þess að það sé fært um að gefa af sér til skjólstæðinga sinna.
Liðsheildin
færði þeim
viðurkenningn
Þór Þórarinsson framkvæmdastjóri Svæð-
isskrifstofu málefna fatlaðra hefur litið svo
á, að með því að skapa starfsfólki sínu for-
sendur til að þroskast og öðlast aukna
sjálfsþekkingu vaxi sjálfsvirðing þess. Það
skili sér í góðri þjónustu við skjólstæðing-
ana. Hildur Friðriksdóttir kynnti sér
þessa hugmynd Þórs, sem meðal annarra
þátta hefur fært Svæðisskrifstofunni viður-
kenningu fjármálaráðherra.
VÆÐISSKRIFSTOFA
málefna fatlaðra á Reykja-
nesi hlaut í síðasta mánuði
viðurkenningu fjármálaráð-
herra fyrir að skara fram úr og
vera til fyrirmyndar í starfsemi
sinni. Það sem vekur eftirtekt í nið-
urstöðum dómnefndar er sú lýsing,
að „markmiðasetning og eftirfylgni
verkefna sé til mikillar fyrirmynd-
ar og stofhunin nýti í senn aðferðir
og hugmyndafræði úr einkarekstri
og bestu fræðilegar aðferðir, kenn-
ingar og viðmið“.
- Viðurkenningin er því ekki veitt
fyrst og fremst fyrir hagkvæmni í
rekstri heldur kemur hún í kjölfar
sjálfsmatsskoðunar stofnunarinn-
ar, þar sem nánast allir þættir
starfseminnar voru skoðaðir. Farið
var yfir stjómun, stefnumótun,
vinnuferli, ánægju starfsmanna,
ánægju viðskiptavina, umhverfis-
þætti og rekstrarárangur.
Forstöðumenn koma „heim“
Svæðisskrifstofan er til húsa í
Digranesvegi 5 í Kópavogi, þar
sem þröngt er um staifsmenn og
herbergin nýtt til hins ítrasta. St-
aifsmenn eru tæplega 200, en á
skrifstofunni sjálfri starfa einungis
sex. Vinnuaðstaða þarf aftur á móti
að vera fyrir mun fleiri, þar sem
forstöðumenn þeirra 20 starfs-
stöðva sem Svæðisskrifstofan rek-
ur, koma vikulega til „heimastöðv-
anna“ og vinna þar. Eru þessi
vinnubrögð hluti af fyrirtækja-
stefnunni og í samræmi við þá lýs-
ingu sem kemur fram í niðurstöð-
um dómnefndar. Þar segir, að í hjá
Svæðisskrifstofunni sé mikil
áhersla lögð á „altæka gæðastjóm-
un, rýni og úrbætur og að liðsvinna
sé byggð inn í hið opna skipulag og
þann metnaðarfulla menningar-
brag, sem þar hafi tekist að
skapa“.
Að lokum segir í dómnefndar-
álitá, að Svæðisskrifstofan byggi
starfsemi sína á þeirri grunnhug-
mynd, að til þess að veita megi
fólki með fótlun og aðstandendum
þeirra góða þjónustu þurfi starfs-
menn að vera í stakk búnir að gefa
af sjálfum sér. Þór Þórarinsson
framkvæmdastjóri Svæðisskrif-
stofunnar segir að leiðin til betri
þjónustu liggi í gegnum aukna per-
sónulega fæmi starfsfólks og mikið
sé lagt upp úr þeim þætti. Þar sem
fyrirtækið hafi ekki getað greitt
laun í samræmi við metnað og
vinnuframlag starfsfólks, sé lögð
áhersla á að veita því starfsánægju
með öðum hætti, svo sem með sí-
menntun.
Breyttur hugsunarháttur
Árangur Svæðisskrifstofunnar
má rekja allt til ársins 1991, þegar
starfsmenn völdu sér þá framtíðar-
sýn sem unnið hefur verið eftir síð-
an. „Við breyttum hreinlega um
hugsunarhátt og tókum ákvörðun
um að verða þjónustufyrirtæki,“
segir Þór og tekur fram að oftar
tali starfsmennimir um fyrirtæki
en stofnun, sem undirstrikar ef til
vill þann hugsunarhátt sem ríkir
innan Svæðisskrifstofunnar. „Það
er ekki þar með sagt að einkafyrir-
tæki sýni öll þjónustuvilja. Stund-
framtíðar-
• /
syn um pj on-
ustu fatlaðra
ÞÓR Þórarinsson, fram-
kvæmdasljóri Svæðisskrif-
stofu málefna fatlaðra á
Reykjanesi, segir að mikil
gerjun eigi sér nú stað í mál-
efnum fatlaðra, meðal annars
vegna yfirfærslu málaflokks-
ins til sveitarfélaga.
Hann segir við hæfi á tíma-
mótum sem þessum að skoða
með opnum huga þá kosti
sem til greina komi. „Við hjá
Svæðisskrifstofunni höfum
horft til þriggja úrræða um
framtíðarfyrirkomulag þjón-
ustunnar og erum að kynna
hugmyndir okkar fyrir sveit-
arstjórnarmönnum. Við tejj-
um mikilvægt að skrifstofan
leggi sitt fram í þessari um-
ræðu ásamt öðrum sem að
máiaflokknum koma svo sem
félagsmálaráðuneytinu, hags-
munasamtökum og sveitarfé-
lögunum."
Þrenns konar hugmyndir
Þeir þrír kostir sem Þór
talar um eru í fyrsta lagi
sameiginleg þjónusta ríkis og
sveitarfélaga, í öðru lagi
þjónusta sem yrði alfarið í
höndum sveitarfélaga og í
þriðja lagi þjónusta sem yrði
algjörlega á vegum ríkisins.
Hugmyndimar fela í sér
hvemig þeir vilja sjá þjónust-
una í framtíðinni.
Þetta þýðir meðal annars
áherslu á jöfnuð varðandi að-
gang að þjónustu sem og
sambærileg þjónusta óháð
búsetu. „Með tilliti til gæða
þjónustunnar er einnig mikil-
vægt að skoða hver er raun-
hæf stærð svæðis fyrir sér-
hæfða þjónustu. Við sjáum
ýmsa kosti við að höfuðborg-
arsvæðið verði ein þjónustu-
heild, jafnframt því að þar
verði veitt sérhæfðasta þjón-
ustan. Hún tæki til alls lands-
ins en grannþjónustan yrði
veitt í hveiju sveitarfélagi
eða í samlögum þeirra. Ljóst
er að gera þarf átak til að
mæta þörfum þeirra sem nú
em á biðlistum, en þeir era
einkum á höfuðborgarsvæð-
inu.“
Breytt fjármálastefua
Hugmyndir Svæðisskrifstofú
Reykjaness ganga einnig út á
að skoða hvort breytingar á
fjármálum þjónustunnar geti
ekki orðið málafiokknum til
framdráttar. Bent er á kosti
þess að meta ítarlega þjón-
ustuþörf hvers einstaklings,
áætla hvað sú þjónusta megi
kosta og tengja hana vissri
fjárveitingu. „Þannig yrði
hægt að veita þjónustu í sam-
ræmi við þarfir annað hvort í
heimabyggð eða annars stað-
ar. Með því að tengja ljár-
magnið einstaklingnum en
ekki svæðinu skapast betri
skilyrði en nú eru til að mæta
þörfum þeirra sem flytja á
milli svæða. Vandaðar þjón-
ustuáætlanir og endurmat
þeirri yrði nauðsynlegt í slíku
fyrirkomulagi, sem og þjón-
ustusamningar.
Með því að kynna þessar
hugmyndir erum við að vekja
fólk til frekari umhugsunar
um þessi mál og taka þátt í að
móta framtíð sem verður
málafiokknum til heilla," segir
Þór Þórarinsson.
um upplifum við þau sem ómann-
leg af því að eina hugsunin er sú að
hagnast, en starfsfólkinu sem nær
árangrinum líður kannski bölvan-
lega. Við lítum svo á að starfsfólki
verði að líða þokkalega vel til þess
að geta gert gott verk.“
Eftir höfðinu dansa
limirnir
Auðheyrt er þegar líð-
ur á samtalið, að þrátt
fyrir að „samvinna“ sé
lykilorð, hvort sem er á
milli einstaklinga eða
einstakra stofnana, sem
undir Svæðisskrifstofuna
heyra, á máltækið „eftir
höfðinu dansa limirnir"
vel við. „Já, ég hef lagt gífurlega
áherslu á eigin sjálfsvinnu sem
manneskja og tekist á við styrk
minn og hindranir mínar. Þar ligg-
ur uppsprettan að aukinni sjálfs-
þekkingu og þroska,“ segir Þór,
sem kveðst ekki hafa farið varhluta
af þeirri reynslu sem geri það að
verkum að menn staldri við og fari
að hugsa sinn gang. „Þessi reynsla
hefur gefið mér þær forsendur að
láta gott af mér leiða og vera
ánægður með mig og mína, bæði í
starfi og einkalífi."
Aður en hann tók við starfi fram-
kvæmdastjóra Svæðisskrifstofunn-
ar árið 1984 hafði hann lokið
þroskaþjálfanámi og fjölskyldu- og
hjónaráðgjöf hér á landi en félags-
ráðjgjöf í Noregi.
A meðan á þroskaþjálfanámi
stóð vann hann á fjölmörgum stöð-
um, svo sem á Kópavogshæli, hjá
Æskulýðsráði, Útideildinni, með-
ferðarbeimili fyrir unglinga,
Kleppsspítala og á meðferðarstofn-
un fyrir áfengissjúkhnga. „Ég hef
alltaf unnið mikið meira en fullt
starf,“ segir hann en bætir við að
hann hafi áttað sig á því
eftir nokkur ár, að lífið
hafði upp á önnur eftir-
sóknarverðari gildi að
bjóða en bara vinnu.
Hann kveðst einnig gera
sér grein fyrir hvað sí-
menntun er mikilvæg.
Hann fór því í vetrar-
langt nám til Noregs í
stjómun og handleiðslu í
félagsþjónustu eftir að
hafa starfað í nokkur ár
sem framkvæmdastjóri Svæðis-
skrifstofunnar.
Stofnunin er til fyrir skjól-
stæðingana en ekki öfugt
Meginmarkmiðið með þeirri
nýju hugsun og framtíðarsýn, sem
starfsmenn settu sér árið 1991, var
að miða starfsemina við þarfir
skjólstæðingsins í stað þess að láta
hann passa inn í kerfið. „Við vild-
um horfa á heildaraðstæður hans
og bjóða upp á einstaklingslausnir
eins og mögulegt væri. Lykillinn að
því var að taka okkur sjálf í gegn
og átta okkur á hvað við gætum og
hvað ekki,“ segir Þór.
I kjölfarið vora settar upp
fræðsluáætlanir fyrir alla starfs-
menn Svæðisskrifstofunnar, þar
sem áhersla var lögð á samvinnu,
tjáskipti, hvemig hægt er að
byggja upp traust, ákveðniþjálfun,
„Grundvallar-
atriði fyrir
skjólstæðing
að hafa tengil,
því hann getur
þurft að hafa
samskipti
við alit að
20 stofnanir.“