Morgunblaðið - 15.04.1998, Blaðsíða 43

ŒICfAJHWJOHOM
MORGUNBLAÐIÐ
8G(H lí.fl'I! .P-I jTTnAfTTr,rnOTj/! 1-
MIÐVIKUDAGUR 15. APRÍL 1998 43
AÐSENDAR GREINAR
Aumlegt yfirklór
Full búð af nýjum vörum
FREKAR er hann
þunnur þrettándinn hjá
þeim nöfnum, Þorstein-
um tveim, Þorsteins-
syni og Gylfasyni, er
þeir rísa til andsvara
við grein minni frá 19.
marz. Þorsteinn Gylfa-
son skrifaði grein hinn
4. marz og nefndi hana
„A að banna Brecht?" -
og var sú grein skrifuð
til að ráðast á mig með
ruddaskap og hroka og
lýsa „menningar-
stefnu" minni, sem
fólst í því að telja upp Arnór
verk ýmissa höfunda, Hannibalsson
sem ég, að hans sögn,
vil „ekki að séu flutt á íslandi“. Nú
bætir Þorsteinn um betur og segir,
að í grein hans „stendur þessi full-
yrðing hvergi og ekkert sem líkist
henni“. í fyrri greininni gerði hann
mér upp skoðanir, sem ég hef ekki.
í þeirri seinni er atlaga þessi rétt-
lætt með ofangreindri rökfræði.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem Þor-
steinn Gylfason snýr út úr og rang-
túlkar mál andstæðings síns. Þegar
sá sem verður fyrir barðinu á þess-
ari aðferð leiðréttir og skýrir sitt
mál svarar Þorsteinn með því að
segja, að það sé andstæðingur
hans, sem fer með staðlausa stafi.
Þetta er ómerkilegur vopnaburður.
Þorsteini þykir þetta sniðugt. En
þessar hundakúnstir duga
Annars vegar er málstað-
ur alræðis og miðstýring-
ar, segir Arnór Hanni-
balsson, hins vegar mál-
staður mannhelgi og virð-
ingar fyrir réttindum ein-
staklingsins.
skammt. Þó sýnir þessi seinni
grein örlitla framför, rostinn hefur
aðeins lækkað. En hann ber sér á
brjóst og þykist hafa hrakið mig á
undanhald. Miklir menn erum við,
Hrólfur minn.
Hugsun í rembihnút
Ég hef lýst því yfir í fyrri grein-
um, að ég styð mannréttindi og
mannhelgi. Ég er andvígur dauða-
refsingum. En enn veður Þorsteinn
Þorsteinsson fram og sakar mig
um að standa fyrir sýndarréttar-
höldum. Sýndarréttarhöld voni að-
ferð einræðisherrans í alræðisrík-
inu til að losna við andstæðinga
sína. Þeir voru pyntaðir andlega og
líkamlega mánuðum saman, unz
þeir samþykktu að koma fram op-
inberlega og játa á sig hina hrika-
legustu glæpi. „Skjótum þessa óðu
hunda!“ - sagði saksóknari Stalíns,
Andrej Vishinski, þegar réttar-
höldunum yfir Búkharín lauk.
Hvað þarf kennari á íslandi að
gera til að hægt sé að jafna honum
við næst-afkastamesta morðstjóra
mannkynssögunnar?
Ég hef lýst því, að áróður fyrir
þjóðskipulagi án mannréttinda er
mér framar.di. Ég hef og lýst því,
að verk Þjóðverja nokkurs, að
nafni Bertolts Brecht, falla mér
ekki í smekk að svo miklu leyti sem
þau fela í sér áróður fyrir alræðis-
flokknum og lögregluríkinu, sem
ofannefndur einræðisheiTa var
leiðtogi fyrir og tókst að breiða út
um mörg lönd Austur-Evrópu eftir
seinni heimsstyrjöld.
Fáránleiki í hámarki
Hvernig á nú að koma þessu
heim og saman? Það að hafa ekki
smekk fyrir ýmsum verkum eftir
B. Brecht og að hafa kynnt fyrir
lesendum Morgunblaðsins nokkur
atriði úr ævi hans sýnir að „hugs-
unarhátturinn lifir góðu lífi“.
Hugsunarháttur lýðræðissinnans
er hugsunarháttur einræðisherr-
ans. Þetta er það, sem
Þorsteinn Þorsteins-
son er að reyna að fá
lesendur Morgun-
blaðsins til að trúa.
Það er með ólíkind-
um, hvemig hægt er
að beygla mannlega
skynsemi saman í
hnút. Vart er hægt að
hugsa sér ömurlegri
rökleysu og fárán-
leika. Þorsteinn Þ.
getur þess, að hugtak-
ið sýndaméttarhöld
eigi sér „virðulega" og
meir en sextíu ára
sögu. Þrátt fyrir þetta
er eins og hann álíti,
að sýndarréttarhöld séu ekki alveg
siðlegt athæfi. Ætla mætti, að Þor-
steinn Þorsteinsson væri sammála
þeirri hetju, sem hann dýrkar hvað
mest og hefur gert að leiðtoga lífs
síns, að fómarlömb sýndarréttar-
haldanna verðskuldi að deyja fyrir
það eitt að andæfa einræðisherran-
um. Það hefði verið miklu hressi-
legra og einarðlegra, að Þorsteinn
Þorsteinsson hefði lýst opinskátt
yfir eftirfarandi:
Ég trúi á Bertolt Brecht, sem
var alla ævi samkvæmur sjálfum
sér í trú sinni á alræðisflokkinn og
lögregluríkið og var óbundinn af
borgaralegu siðgæði. Sem íylgis-
maður alræðisflokksins og lög-
regluríkisins álít ég að réttlæti
þess eigi að koma yfir þá, sem and-
æfa þeiiTÍ hugmyndafræði. En
Þorsteinn er illa staddur. Alræðis-
flokkurinn og lögregluríkið em
hmnin til gmnna. Hann á í ekkert
hús að venda. Hið eina sem honum
dettur í hug er að slengja því fram-
an í þá, sem taka fram nokkur
sannleikskom um alræðið og áróð-
ursmenn þess, að þeir standi fyrir
sýndari'éttarhöldum. Þeir Þor-
steinar hafa ekki getað sýnt fram
á, að eitt einasta atriði, sem ég hef
nefnt um skáldsnillinginn B.
Brecht sé rangt. Sannleikurinn er
lágvær, en hann kemur í ljós,
hversu staðfastlega sem menn trúa
lyginni. Þorsteinn Þorsteinsson
heldur fast í sína trú og þverskall-
ast við að trúa staðreyndum. Það
er að sjálfsögðu erfitt að ræða mál
á þeim granni.
Þeir nafnar víkja sér undan að
ræða málið með rökum, en veitast
þess í stað að minni persónu. Það
hefur aldrei verið hátt risið á þeirri
aðferð.
Ólíkur málstaður
Þorsteinn Þorsteinsson segir
mig hafa tekið mér fyrir hendur að
„gera upp öldina sem nú er að
kveðja“. Ékkert slíkt hef ég reynt í
þessum greinum, en ég hef bent á
að hér er um ólíkan málstað að
ræða. Annars vegar er málstaður
alræðis, ofbeldis, lögregluríkis og
miðstýringar. Hins vegar er mál-
staður frelsis, mannhelgi og virð-
ingar fyi'ir réttindum einstaklings-
ins. Þeir nafnar hafa með skrifum
sínum tilgreint skýrlega, hvora
megin þessa hryggjar þeir kjósa að
liggja. Það er mér að meinalausu.
En lesendur þessara greina draga
væntanlega sínar ályktanir.
Höfundur er prófessor.
Laugavegi 20 b sími 5522515
V.
o
Q.
e
<v
4—<
c
VINTERSPORT
ÞÍN FRÍSTUND - OKKAR FAG
Vitekennt gæðaginseng
af Kóreskum yflrvöldum
í Kóreu er það ginseng eöalvara, sem hlotið hefur sérstakt gæðainnsig li yfirvalda.
Að öðru leiti er óþarfi að taka fram að varan sé „eðal“. Það segir sig sjálft.
Það er ekki að ástæðulausu að 11 Hwa er stærsti framleiðandi ginsengs í Kóreu.
Gæði ræktunar og framleiðslu uppfylla
ýtrustu kröfur yfirvalda.
Líttu eftir gœöainnsigUnu næst þegar
þú kauþir ginseng.
Verdsamanburöur á 500mg af
IL HWA ginsengi og Raubu „Eöal“ Ginsengi
Vörutegund
Verö á 500 mg*
23,50
Rautt „Eðal" Ginseng
47,00
Dreifing: Logaland ehf.
♦Verösamanburöurinn var geröurí Nóatúni 27.01.98. Borin
voru saman verö á 500mg af ginsengi í 50 hylkja pakkningum
ofangreindra vörutegunda.