Morgunblaðið - 12.06.1998, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
FÖSTUDAGUR 12. JÚNÍ 1998 11
1.2.1. Veiðiferðir
I bréfum mínum til Björgvins Vil-
mundarsonar og Sverris Hermanns-
sonar 17. apríl s.l. óskaði ég sérstak-
lega eftir að þeir tjáðu sig um ofan-
greinda athugasemd í greinargerð
Ríkisendurskoðunar um þriðjung
veiðiferða á kostnað bankans.
I svarbréfi sínu 26. apríl s.l. segii-
Björgvin Vilmundarson það hafa
tíðkast um áratuga skeið, að Lands-
bankinn byði viðskiptamönnum og
samstarfsaðilum í veiðiferðir og hafí
það almennt ekki sætt ágreiningi
innan yfirstjórnar bankans, þ.á m.
bankaráðs, að slíkar ferðir ættu rétt
á sér með tilliti til hagsmuna bank-
ans. Akvarðanataka um hversu
miklu fé væri veitt í þennan lið sér-
staklega og tilefni hverju sinni hafí
verið í höndum bankastjórnar. Hafi
hver bankastjóranna um sig tekið
ákvörðun frá ári til árs um þær veiði-
ferðir, sem ástæða hafi verið talin til
að starfsmenn og gestir á vegum
bankans færu í. Ekki komi fram í
greinargerð Ríkisendurskoðunar
hvernig umræddur þriðjungur hafi
skipst milli sín, Sverris Hermanns-
sonar og annarra starfsmanna bank-
ans eða hvaða forsendur hafi verið
lagðar til grundvallar við þetta mat.
Gerii- hann síðan nokkra grein fyiir
þátttöku sinni í veiðiferðum á vegum
bankans og öðrum afskiptum af þeim
þau ár sem um ræðir. Þar er vikið að
veiðum í Laxá í Aðaldal, Hrútafjarð-
ará, Víðidalsá og Straumfjarðará og
skýrt með almennum hætti hvaða til-
gangi í þágu bankans ferðir þessar
hafi átt að þjóna. Þátttakendur í
ferðunum eru ekki nafngreindir í
svarinu.
Bréfi mínu til Sverris Hermanns-
sonar svaraði fyrir hans hönd Asgeir
Þór Arnason hrl. með bréfi sem dag-
sett er 24. apríl s.l. Hann nefnir eins
og Björgvin Vilmundarson, að ekki
sé upplýst í greinargerð Ríkisendur-
skoðunar, hversu stór hluti um-
rædds þriðjaparts sé eignaður umbj.
sínum. Kveðst liann því velja þann
kost, að greina nákvæmlega frá öll-
um veiðiferðum sem kostaðar hafi
verið af Landsbanka Islands og um-
bj. hans hafi verið þátttakandi í á
greindu tímabili ásamt upplýsingum
um boðsgesti. Síðan eru taldar upp
veiðiferðir þessi ár í Vatnsdalsá,
Hrútafjarðará og Víðidalsá og sögð
deili á þátttakendum án þess þó að
nefna nöfn þeirra. Það er einkenn-
andi fyrir þessa upptalningu, að
sömu mönnum virðist hafa verið boð-
ið í sömu veiðiárnar ár eftir ár á
svipuðum tíma. Telur lögmaðurinn í
bréfínu öldungis augljóst, að í öllum
tilvikum hafi verið á ferðinni aðilar,
sem Landsbankanum hafi viðskipta
sinna vegna verið nauðsynlegt að
hafa góð samskipti við. Við mat á
viðskiptahagsmunum bankans við
val á boðsgestum sé m.a. nauðsyn-
legt að hafa í huga starfsvenju í
bankanum. Hafi Ríkisendurskoðun
andstætt lagaskyldu litið framhjá
henni í þessu tilviki. Svari sínu um
þennan þátt málsins lýkur lögmaður-
inn með því að mótmæla fyrir hönd
umbj. síns harðlega „ávirðingum rík-
isendurskoðanda og bankaráðs
vegna viðskipta bankans við Bálk
ehf‘.
Þegar þessi svör eru skoðuð og
jafnframt haft í huga að hér er um
allháan kostnað að ræða, verður ekki
hjá því komist að telja, að lítils hófs
eða aðhalds hafi verið gætt við
ákvarðanir bankastjóranna fyrrver-
andi um þessi efni. Það virðist að
einhverju ieyti mega draga þá álykt-
un af svörunum, og þá fremur af
svörum Sverris Hermannssonar, að
sömu hóparnir hafi farið ár eftir ár í
reglubundnar veiðiferðir í sömu árn-
ar á kostnað bankans. Þetta þyrfti
ekki endilega að vera athugavert ef
um væri að ræða aðila sem bankinn
hefði sýnilega og viðvarandi hags-
muni af að eiga góð samskipti við í
viðskiptum. Af svörunum verður
ekki fyllilega ráðið, hvort um slíkt
hefur verið að ræða.
[Hér er fellt úr textanum vegna
þagnarskylduákvæðis 43. gr. laga nr.
113/1996 um viðskiptabanka og
sparisjóði.]
Þrátt fyrir þessar athugasemdir
tel ég allar líkur standa gegn því að
bankinn geti nú endurkrafið banka-
stjórana fyrrverandi um kostnað
vegna þessara veiðiferða. Koma þar
til þær almennu ástæður sem raktar
voru í kafla 1.1. að framan. Ekki er
ástæða til að efast um að svipaðir
hættir muni hafa tíðkast um langan
aldur í starfsemi bankans, eins og
lögmaður Sverris Hermannssonar
bendir á í svarbréfi sínu til mín.
Mestu máli skiptir, að þetta tilefni sé
notað til að breyta starfsháttum við
bankann hvað þetta varðar í framtíð-
inni. Bankastjórarnir fyrrverandi
hafa í sjálfum sér axlað ábyi-gð á
þessum þáttum ásamt öðrum sem
mál þetta fjallar um með því að segja
störfum sínum við bankann lausum.
Er það til þess fallið að auðvelda
nýja starfshætti á þessu sviði. Tel ég
litlar líkur á að dómstólar myndu ef
á reyndi fallast á endurkröfur bank-
ans um þennan kostnað eins og öll-
um atvikum málsins er háttað.
Fallast má á það sem segir í grein-
argerð Ríkisendurskoðunar, að ekki
sé æskilegt, að bankinn eigi viðskipti
um veiðileyfi við aðila sem tengist
einum bankastjóranna með þeim
hætti sem Bálkur ehf. tengist Sverri
Hermannssyni. Þetta sérstaka atriði
málsins gefur hins vegar ekki tilefni
til endurkröfu á kostnaði við kaup á
slíkum veiðileyfum.
1.2.2. Risnukostnaður
Við Landsbanka íslands naut ekki
á þeim tíma, sem hér um ræðir,
skráðra reglna um kostnað við
gestamóttöku og risnu. Svo sem
nefnt var í upphafi bréfs þessa, sendi
ég nokkrum opinberum stofnunum
bréf, þar sem ég spurðist fyrir um,
hvort slíkar reglur hefðu verið settar
fyrir þær. Var bréf þetta sent fjár-
málaráðherra, Alþingi, Seðlabanka
íslands og Búnaðarbanka íslands hf.
í svarbréfi fjármálaráðherra kem-
ur fram að í ráðuneytinu gildi ekki
sérstakar reglur fyrir það sjálft.
Hins vegar hafi fjármálaráðherra
sett „Reglur um risnuhald hjá ríkis-
stofnunum" árið 1992, og hafi ráðu-
neytið fylgt þeim, þ.e. skráð tilefni,
hverjir njóti gestrisni og tryggt að
ráðherra og/eða ráðuneytisstjóri
áriti ávallt slíka reikninga. Fylgdi
eintak reglna þessara bréfinu. Meg-
inefni reglnanna er ákvæði um að
ávallt skuli vera fullnægjandi tilefni
til þess að risna sé veitt, sem og fjár-
lagaheimild og skrifleg heimild yfir-
manns stofnunar. Þá eru settar regl-
ur um frágang risnureikninga. í
svari Aiþingis kemur fram að ekki
hafi verið settar sérstakar reglur um
risnu fyrir Alþingi. Eigi að síður hafi
reglur fjármálaráðuneytisins um
risnu verið hafðar til hliðsjónar. I
svarbréfi Seðlabanka Islands segir,
að við bankann gildi sú regla, að öll
gestamóttaka skuli vera háð fyrir-
fram samþykki bankastjóra. Að öðru
leyti hafi ekki verið skráðar reglur í
bankanum um kostnað við gestamót-
töku og risnu, heldur hafi veiið
byggt á viðteknum venjum. Búnað-
arbanki Islands hf. segir í bréfi sínu,
að ekki hafi verið skriflegar reglur
um kostnað við gestamóttöku og
risnu í Búnaðarbanka Islands á með-
an hann hafi verið ríkisviðskipta-
banki. Af þessum svörum virðist
mega ráða, að sá háttur sem vai- við
Landsbanka íslands, þ.e.a.s. að ekki
væri starfað eftir skráðum reglum á
þessu sviði, hafi verið sá sami og á
var hafður við sambærileg opinber
fyrirtæki og stofnanir.
Risna tengd
Sverri Hermannssyni
Svo sem fram kemur að ofan taldi
Ríkisendurskoðun í greinargerð
sinni, að Sverrir Hermannsson hefði
ekki, þegar greinargerðin var samin,
gert fullnægjandi grein fyrir risnu-
útgjöldum að fjárhæð kr. 2.813.012,-.
Af því hefði hann endurgreitt bank-
anum kr. 853.950,- og stæðu þá eftir
kr. 1.959.062,-.
í bréfi sínu til mín segir lögmaður
Sverris m.a., að umbj. sinn hafi við
upphaf starfa sinna við bankann far-
ið í smiðju til Björgvins Vilmundar-
sonar um hvaðeina sem lotið hafi að
reglum, venjum eða siðum í bankan-
um. Hafi Björgvin m.a. upplýst að
risna væri ótakmörkuð þegar banka-
stjóri ætti í hlut, hvort sem væri í
bankanum eða utan hans, á veitinga-
stöðum eða í heimahúsum, án þess
að geta sérstaklega gesta eða tilefn-
is. Að þessari meðferð í framkvæmd
hafi aldrei verið fundið við umbj.
sinn þau tæpu 10 ár sem hann hafi
starfað fyrir bankann, enda teldi
hann sig hafa gætt hófs við nýtingu
risnuheimilda. Þá hafi hann haft það
fyrir sið á jólum að senda áfengi til
helstu viðskiptamanna og annarra
sem hann hafi helst þurft að leita til
og styðjast við í störfum sínum sem
bankastjóri. Þá væri þess að geta að
mikill gestagangur væri á heimili
umbj. síns, en sérstaklega hefði ver-
ið tekið fram að honum væru þar
heimilar veitingar hvers konar og
greiddur yrði allur veislukostnaður
sem nöfnum tjáði að nefna, en umbj.
sinn hafi eingöngu notað þær heim-
ildir til vínveitinga. Kveður hann
umbj. sinn ennfremur vilja taka
skýrt fram, að meðferð hans á áfengi
og veitingum myndi hafa verið önnur
ef hann hefði haft minnsta hugboð
um heimildarleysi í því sambandi. Þá
hafi töluvert af því áfengi, sem hann
hafí séð um að útvega, gengið til
þarfa annarra í bankanum.
Það sem helst gæti verið athuga-
vert við þessar skýringar, er að
heimildir hafi verið til risnunnar án
þess að geta sérstaklega gesta og til-
efnis. Sýnist eðlilegt í öllum rekstri,
þar sem menn fara með annarra fé,
jafnvel í bankarekstiá, að getið sé til-
efna risnu á fylgiskjölum eða á ann-
an hátt, enda vandséð hvaða hags-
munir tengist því að gera það ekki,
ef um risnuútgjöld er að ræða á ann-
að borð. A.m.k. er líklegt, að starfs-
hættir af því tagi sem lýst er í bréfi
lögmannsins, séu ekki til þess fallnir
að stuðla að hófsemd við ákvarðanir
um útgjöld þessi. Hins vegar er
sjálfsagt ljóst að þetta hafi tíðkast
við bankann um langan aldm- án
mikilla athugasemda af hálfu þeirra
aðila, sem annast hafa eftirlit með
bókhaldi og reikningsskilum bank-
ans. Með bréfi til bankastjórnarinn-
ar 12. mars 1996 gerði endurskoð-
andi bankans þó athugasemd um
þessi atriði. Segir hann m.a. í bréf-
inu, að almennt virðist skorta frekari
skýringar við fylgiskjöl sem tengist
gestamóttöku og risnu auk þess sem
bankastjórnin var beðin að gefa
skýringar á tilgreindum fylgiskjöl-
um. Kemur fram í bréfí endurskoð-
andans til viðskiptaráðherra dags.
15. apríl 1998, að þetta hafi verið sett
fram við bankastjórnina í tilefni þess
að reglugerð um frádráttarbæran
kostnað hafi komið út í september
1994. Ekki verður séð að þessi at-
hugasemd hafi breytt miklu um fyrri
starfshætti. Þess má geta í þessu
samhengi, að bankastjórarnir fengu
á því tímabili sem hér um ræðir
mánaðarlega greidda fasta fjárhæð
vegna risnukostnaðar. Nam hún kr.
190.000,- allt árið 1993 en var komin í
kr. 225.000,- árið 1996. Þurftu þeir
enga grein að gera fyrir ráðstöfun
þessa fjár.
Lögmaðurinn fer þessu næst yfii’
alla þá reikninga sem hér koma við
sögu, þ.m.t. þá reikninga sem Sverr-
ir Hermannsson hafði endurgreitt
bankanum, og gefur skýringar af
hálfu umbj. síns. Skýringarnar lúta
allar að því, að um hafi verið að ræða
risnuútgjöld í þágu hagsmuna bank-
ans. Útgjöldin eru að efni til öll
þannig að þetta getur staðist. Tel ég
ekki ástæðu, sbr. það sem fyrr var
nefnt um starfsskyldur bankastjóra
og það ákvörðunarvald sem þeim er
fengið um þessi efni, að draga rétt-
mæti þessara skýringa í efa. Við
nokkra reikninga vegna áfengis-
kaupa er aðeins tekið fram að um sé
að ræða úttektir vegna annarra í
bankanum. Ætla verður að í þessum
skýringum felist ráðagerð um að
aðrir en Sverrir sjálfur hafi staðið
fyrir þeirri risnu, sem þarna ræðir
um. Tel ég ekki vera ástæðu vegna
þess verkefnis sem mér er ætlað, að
elta frekar uppi skýringar á þessu.
Niðurstaða mín í þessum þætti
málsins er sú að ekki séu til staðar
skilyrði, sem myndu duga að lögum
til að endurkrefja Sverri Hermanns-
son um þann kostnað sem hér um
ræðir.
Risna tengd
Björgvini Vilmundarsyni
Ríkisendurskoðun telur í greinar-
gerð sinni, að ekki hafi verið gerð
fullnægjandi grein fyrir risnuút-
gjöldum að fjárhæð kr. 2.051.808,-,
sem snerti Björgvin Vilmundarson.
Kemur fram, að sökum veikinda hafi
hann ekki haft tækifæri til að yfir-
fara fylgiskjöl stofnunarinnar og
koma á framfæri skýringum.
í bréfi sínu til mín kveðst Björgvin
ekki gera athugasemdir við það mat
Ríkisendurskoðunar að skráning til-
efna risnuútgjalda hverju sinni hafi
verið ófullkomin. Hann kveðst sem
bankastjóri hafa haft samskipti við
íjölda viðskiptamanna, bæði formleg
og óformleg. Um langan tíma hafi
tíðkast, að bankinn byði veitingar í
slíkum samskiptum, án sérstakrar
formlegrar skráningar. Eins og
færslu þessa kostnaðar hafi verið
háttað sé erfitt og í sumum tilvikum
nánast útilokað án mikillar vinnu að
greina nú hvert einstakt tilefni og
beinan kostnað vegna hvers og eins.
Reikningarnir sem Ríkisendur-
skoðun telur í þessum þætti málsins
tilheyra Björgvini Vilmundarsyni
samanstanda að mestu leyti af smá-
um reikningum vegna áfengiskaupa
og veitinga á veitingahúsum. Við
vinnu mína að þessari samantekt
hafði ég frumkvæði að því að Björg-
vin Vilmundarson lýsti sig reiðubú-
inn að leysa þennan þátt málsins
með þeim hætti sem fram kemur í
bréfi hans til mín dags. 21. maí 1998
svohljóðandi:
„Með bréfi dags. 26. apríl sl. til yð-
ar kom ég undirritaður á framfæri
sjónarmiðum mínum vegna þeirra
athugunarefna, í tengslum við starfs-
lok mín hjá Landsbanka íslands,
sem yður var falið að kanna og er
vísað til þess sem þar kemur fram. í
niðurlagi þess bréfs er þess getið að
ég leggi áherslu á að reynt verði að
Ijúka málum er mig varða í friði og
með þeim hætti að báðir aðilar geti
við unað. í samræmi við það skal eft-
irfarandi komið á framfæri:
Svo sem kunnugt er hef ég verið
starfsmaður Landsbanka Islands
eða í starfi tengdu bankanum alla
mína starfsævi eða í um 38 ár. Þar af
starfaði ég í um 34 ár sem aðstoðar-
bankastjóri og bankastjóri við bank-
ann. Allan þennan tíma hef ég átt
árekstralaust og ánægjulegt sam-
starf við fjölda manns sem setið hafa
í bankaráði, verið starfsmenn bank-
ans og viðskiptamenn hans enda hef
ég leitast við það í störfum mínum að
samskipti við þessa aðila færu fram
með þeim hætti.
Með vísan til þessa og ástæðna
sem fram komu í uppsagnarbréfi
mínu dags. 12. apríl sl. vil ég leggja
mitt af mörkum til þess að unnt
verði að ljúka í sátt álitaefnum er
tengjast starfslokum mínum og án
þess að það þurfi að dragast lengi
enn, til tjóns bæði fyrir mig og
Landsbanka íslands hf.
I greinargerð Ríkisendurskoðunar
frá í apríl sl. kemur fram það mat, að
ekki hafi verið skýrður með full-
nægjandi hætti risnukostnaður sem
tengdur var mér að fjárhæð kr.
2.051.808,-. Eins og ski-áningu risnu-
tilefna hefur verið háttað og vegna
þess hversu langt er um liðið er ljóst
að eifitt er nú og í sumum tilvikum
ómögulegt að gera nákvæma grein
fyrir því með hvaða hætti einstakir
kostnaðarliðir tengjast tilteknum
risnutilefnum.
Vegna framangi-eindra atriða og
megi það verða til samkomulags, er
rétt að fram komi að ég er reiðubú-
inn að leggja niðurstöðu Ríkisendur-
skoðunar um þetta efni til grundvall-
ar og að þeirri fjárhæð sem þar er
tilgreind sem óútskýrð risnuútgjöld
tengd mér verði jafnað á móti út-
borguðum launum mínum á upp-
sagnarfresti þar til fjárhæðinni hef-
ur verið náð enda verði þar með lok-
ið öllum ágreiningi aðila vegna
starfsloka minna. Tekið skal fram að
í þessu felst ekki viðurkenning á
greiðsluskyldu minni eða viðurkenn-
ing á réttmæti niðurstöðu Ríkisend-
urskoðunar að neinu leyti, heldur er
boð þetta einungis sett fram í þeim
tilgangi að ljúka megi málum með
þeim hætti sem rakinn er í upphafi
bréfs þessa.
Vinsamlegast hafið samband við
undirritaðan vanti frekari skýringar
og um framhald málsins.
Reykjavík, 21. maí 1998, Björgvin
Vilmundarson (sign).“
Ég tek fram að ég tel þessa af-
greiðslu á umræddri fjárhæð ásætt-
anlega fyrir bankaráðið og bendi á
að ekki hefur verið sannað, að kostn-
aðurinn sé bankanum óviðkomandi.
Ríkisendurskoðun taldi aðeins að
hann hefði ekki verið nægilega
skýrður. Ákveði bankaráðið að fall-
ast á þessa afgreiðslu málsins verður
hér að sjálfsögðu ekki um neina end-
urkröfu að ræða.
Risna tengd öðrum
starfsmönnum bankans
Hér telur Ríkisendurskoðun að
ennþá sé óskýrð risna að fjárhæð kr.
499.740,-. Engin sönnun liggur fyrir í
málinu um að þessi útgjöld hafi verið
I þágu bankastjóranna fyrrverandi.
Það er því enginn sjáanlegur grund-
völlur fyrir endurkröfum á hendur
þeim af þessu tilefni, sbr. þau al-
mennu sjónarmið um skilyrði slíkra
krafna, sem nefnd voru í kafla 1.1. að
framan.
Risnuútgjöld sem ekki höfðu
verið samþykkt af neinum
starfsmanni bankans
Ríkisendurskoðun segir risnuút-
gjöld að fjárhæð kr. 2.109.253,- falla
undir þennan lið. I bréfum mínum til
bankastjóranna þriggja óskaði ég
sérstaklega eftir að þeir fjölluðu um
þetta atriði málsins. Halldór Guð-
bjarnason kveðst í svari sínu þessu
viðvíkjandi hafa gert Ríkisendur-
skoðun grein fyrir þeim upphæðum,
sem fram komi undii- þessum lið og
varði hann. Ríkisendurskoðun hafi
fallist á skýringar hans. Lögmaður
Sverris Hermannssonar kveður um-
bj. sinn vísa því alfarið frá sér að
hann eigi hér nokkurn hlut að máli.
Björgvin Vilmundarson svarar þessu
með því að vísa til þess, að skýr fyr-
irmæli hafi verið frá bankastjóm til
starfsmanna um að ekki mætti
greiða reikninga og færa í bókhald
bankans nema þeir hefðu verið sam-
þykktir af aðila innan bankans sem
hefði heimild til þess. Að öðru leyti
vísar hann til þess sem fram kom í
svari hans við risnuútgjöldum tengd-
um honum. Til þess að endurkrafa á
þessum kostnaði geti komið til at-
hugunar þyrfti að sanna, að þetta fé
hefði verið nýtt í þágu þess banka-
stjóra sem til stæði að endurkrefja.
Engin slík sönnun liggur fyrir í mál-
inu og er því hér hið sama að segja
og við næsta lið á undan. Enginn
sýnilegur grundvöllur er fyrir end-
urkröfum.
1.2.3. Ferðakostnaður
vegna utanlandsferða 1997
Um þetta er fjallað í kafla III.5 á
bls. 13-14 í greinargerð Ríkis- endur-
skoðunar. Þar segir m.a. að ekki hafi
gefist tími til að framkvæma heild-
stæða athugun á ferðakostnaði bank-
ans. Hins vegar hafi verið athugaður
allur kostnaður bankans vegna
nokkurra utanlandsferða banka-
stjóra á árinu 1997. Athugasemdirn-
ar, sem á eftir koma í greinargerð-
inni varða almenn atriði, sem snerta
utanlandsferðir. Þar eru hins vegar
ekki nefndai' fjárhæðir ferðakostn-
aðar. Athugun mín á málinu er því
bundin við þessi almennu atriði.
Athugasemdfr Ríkisendurskoðunar
lúta í stuttu máli að því, að dæmi séu
um utanlandsferðir bankastjóra með
maka, sem ekki verði séð að tengist
með nokkrum hætti erindreksti-i á
vegum bankans, ófullnægjandi skýr-
ingar séu gefnar á fylgiskjölum um
tilefni utanlandsferða, risnukostnaður
á ferðalögum bankastjóranna til út-
landa sé talinn tortryggilegur og
óljósar séu reglur um þátttöku bank-
ans í ferðakostnaði maka.
í bréfum mínum til fyrrverandi
bankastjóranna þriggja var sérstak-
lega óskað eftir að þeir tjáðu sig um
þennan þátt í greinargerð Ríkisend-
urskoðunar. Gerðu þeir það allir í
svai'bréfum sínum.
Lögmaður Sverris Hermannsson-
ar segir í bréfi sínu, að umbj. sínum
hafi, við upphaf starfa sinna í bank-
anum árið 1988, verið kynnt þau
starfskjör bankastjóra, að þeir gætu
siglt utan tvisvar á ári með maka og
greiddur yrði ferðakostnaður fyrfr
bæði og auk þess hálfir dagpeningar
fyrir maka. Ekki hafi umbj. hans
krafið bankann um greiðslu risnu
fyrir sig og konu sína en það hafi
hann aftur á móti gert fyrir matar-
boð ýmisleg vegna erlendra fjár-
málasambanda og annarra gesta,
enda hafí bankastjórar mátt gera
öðrum slík boð að vild án allra út-
skýringa. Nefnir hann síðan til sög-
unnar bréf viðskiptaráðherra til
Landsbanka Islands dags. 10. janúar
1992, sem ritað hafi verið í kjölfar
samþykktar ríkisstjórnar 3. desem-
ber 1991 er utanferðir ráðamanna ►