Morgunblaðið - 12.06.1998, Page 24

24 FÖSTUDAGUR 12. JÚNÍ 1998
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Aukaallsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna um fíkniefnavandaiin lokið
Samcinuðu þjóðunum. Reuters.
ÞINGIÐ stóð í þrjá daga og lauk í
fyrrinótt að íslenskum tíma. Inn-
anríkisráðherra Singapores,
Wong Kan Sen, réttlætti þá
stefnu að handtaka fíkla og lífláta
smyglara, en Ruth Dreifuss, vara-
forseti Sviss, útskýrði hvemig
Svisslendingar hefðu komið á fót
áætlun um að veita ákveðnum
hópum fíkniefnaneytenda lyfseðla
til þess að þeir gætu orðið sér úti
um lyf.
Ýmis viðhorf
í Rússlandi er heimilt að hand-
taka fíkla og flytja þá nauðuga til
meðferðar sem sjaldan gefst kost-
ur á. I Hollandi er það venjan að
fíklar fái meðferð en undantekn-
ing ef þeir hljóta refsingu. Pino
Arlacchi, yfírmaður forvarnar-
stofnunar SÞ í Vín, sagði við lok
þingsins að enginn „hefði einka-
rétt á sannleikanum".
Arlacchi sagði ennfrem-
ur að lok þingsins
mörkuðu upphaf nýs tíma-
bils í fíkniefnavömum í
heiminum. Þingfulltrúar
gerðu árið 2003 að
viðmiðun fyrir byrjun á
nýjum eða bættum áætl-
unum um hvernig dregið
skuli úr eftirspurn eftir
fíkniefnum. A þetta að
verða í samstarfi við yfir-
völd opinberrar heilsu-
gæslu, félagslegrar aðstoð-
ar og löggæslu.
190 milljónir fíkla
Sameinuðu þjóðimar
áætla að fíkniefnaneytend-
ur í heiminum séu nú alls
um 190 milljónir. Arlacchi
sagði að aukaallsherj-
arþingið hefði fleytt fíkni-
efnaumræðunni „í efsta
sætið á lista SÞ“, ásamt
ráðstefnum um umhveifis-
mál, hlutskipti kvenna,
mannfjölda- og sam-
félagsþróun. Ólíkt því sem
gerst hefur á öðmm
aukaþingum SÞ var sjálf-
stætt starfandi stofnunum
ekki heimil þátttaka nú, og
sögðu sldpuleggjendur
ástæðuna vera plássleysi.
Arlacchi krefst
sameiginlegs átaks
Rúmlega 150 ríki hafa heitið því að hefta framleiðslu á heróíni
og kókaíni um allan heim innan tíu ára, draga úr eftirspurn,
beita sér í sameiningu gegn smygli og peningaþvætti og að
meðferð fíkla, skrifar fréttaskýrandi Reuters. Maraþonræður
sem fulltrúar á aukaallsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna héldu
leiddu þó í ljós djúpan ágreining ríkra og fátækra þjóða um
hvernig staðið skuli að refsingum og forvörnum.
Skammtur í Dhaka
EITURFÍKILL í Dhaka í Bangladesh fær sprautu-
skammt. Lögreglumenn í borginni segja að fíklum
þar fari fjölgandi. Flestir eru fátækir og oft eru
margir um sömu sprautunálina.
Arlacchi hefur lagt leið sína til
Afganistans, þar sem mest er
framleitt af ópíumi, í því skyni að
reyna að telja stjórn Talibana-
hreyfingarinnar á að hindra áætl-
anir um frekari ræktun ópíumval-
múa, og veita í staðinn bændum
aðstoð við löglega ræktun eða að
finna aðra vinnu. Talibanar hafa
látið brenna tvö tonn af ópíumi.
Skortur á peningum
Leiðtogar Kólumbíu og fleiri
ríkja voru hlynntir hugmyndum
um að finna eitthvað sem hægt
væri að rækta í stað ópíumvalmúa
eða kókaíns. Hafa tilraunir með
slíkt verið gerðar í ræktunar-
héruðum í Perú og Bólivíu með
misjöfnum árangri. Nokkur rík
lönd lýstu sig fylgjandi þessum
hugmyndum en fá gáfu fyrirheit
um fjárhagslegan stuðning. Eink-
um voru menn tregir til að veita
peninga til ríkja sem stýrt
er af vafasömum
ráðamönnum eins og
Afganistan og Búrma.
Undirtektir Bandaríkja-
manna voru dræmar og
sagði Barry McCaffrey,
yfirmaður fíkniefnavarna
þar í landi, að þennan
„vanda yrði að leysa á
vettvangi ríkja á viðkom-
andi svæði, ekki bara með
fjármagni til breyttrar
efnahagsþróunar“.
„Hefjumst nú handa“
I ávarpi sínu við lok
þingsins á miðvikudag
sagði Arlacchi ennfremur:
„Við erum ekki að hefja
nýtt „stríð gegn fíkniefn-
um“, slíkt stríð hefur
reyndar aldrei verið háð.
Það er betra að líkja að-
gerðunum við þær sem
læknir grípur til þegar
hann sinnir sjúklingi með
banvænan sjúkdóm. Fíkni-
efni hreinlega drepa fólk.
Og það er á okkar ábyrgð
að fínna leiðir til úrbóta.
Þeir áratugir er ríkin
ásökuðu hvert annað eru
liðnir. Hefjumst nú
handa.“
Reuters
Vilja gera móðurina
ábyrga fyrir ástarlífi
16 ára sonarins
FORELDRAR 17 ára bandarískr-
ar stúlku hafa brotið blað í sögn
lögfræðinnar með því að höfða
mál á hendur móður 16 ára pilts,
sem barnaði dóttur þeirra. Viija
þau gera móðurina ábyrga fyrir
þunguninni; segja hana seka um
vanrækslu með því að leiðbeina
pilti ekki um kynlíf.
Doug og Sharon Detmer í
Lincoln í Nebraskaríki kreijast
11.371 dollara bóta, sem nemur
um 800.000 kr. ísl., vegna læknis-
kostnaðar dótturinnar, en hún
gekkst m.a. undir fóst-
ureyðingu.
Auk þess krefjast
þau ótilgreindra skaða-
bóta vegna málsins.
Segja þau dótturina,
Leanne Detmer, hafa
m.a. orðið fyrir tilfínningalegum
og sálrænum skaða vegna máls-
ins. Hún var 16 ára er hún varð
ófrísk.
Héraðsdómur Lancastersýslu
hefur fallist á að málið verði
tekið fyrir en réttarhöld hafa
ekki verið dagsett. Hins vegar
hafnaði dómari því ákvæði í
stefnunni, að sonurinn 16 ára
yrði dreginn fyrir réttinn sem
sakaraðili þar sem hann hefði út
af fyrir sig ekki brotið nein lög
með því að hafa samfarir við
unnustu sína.
Detmer-hjónin halda því fram í
stefnu sinni, að Dawn Bixler hafi
verið kunnugt um að sonur henn-
ar, Dallas Mills, og Leanne stund-
uðu kynlíf en látið hjá líða að
brýna fyrir pilti að nota getnað-
arvarnir. Neitar Dawn því, að
sögn lögmanns hennar, að hún
liafí vitað um ástarlíf táninganna
tveggja og mótmælir kærunni.
Mál þetta hefur vakið mikla at-
hygli bandarískra
íjölmiðla og þótt víðar
væri leitað. Samkvæmt
frásögn blaðsins
Lincoln Joumal Star
hafa a.m.k. 40 band-
arískar útvarpsstöðvar
og Qöldi sjónarpsstöðva boðað
komu sína til bæjarins til að
ljalla um málið og falast eftir
viðtali við foreldrana. Sömuleiðis
hafa evrópskir fjölmiðlar boðað
komu sína til Lincoln af sama til-
efni.
Þá hefur Warner Brothers fyr-
irtækið óskað eftir samningi við
foreldra telpunnar um gerð sjón-
varpsþátta og kvikmyndar er
byggðist á málinu.
Warner
Brothers vilja
gera kvikmynd
um málið
Framkvæmd Evrópulögg;jafar í rrkjum ESB
Kvörtunum vegna brota
aðildarríkja fjölgar
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evr-
ópusambandsins hefur birt árlega
skýrslu sína um framkvæmd Evr-
ópulöggjafar í aðildarríkjunum.
Fram kemur að lögfesting tilskip-
ana Evrópusambandsins fari hægt
og hægt batnandi. Um leið hefur
hins vegar kvörtunum frá fyrir-
tækjum og einstaklingum vegna
meintra brota aðildarríkja á
löggjöf sambandsins fjölgað. Skil-
virkari vinnubrögð framkvæmda-
stjórnarinnar hafa leitt til þess að
gripið er til aðgerða vegna brota
aðildarríkjanna á Ewópulöggjöf í
mun fleiri tilvikum en áður.
Kvörtunum til framkvæmda-
stjórnarinnar vegna meintra brota
aðildarríkja ESB á löggjöf sam-
bandsins fjölgaði úr 819 árið 1996 í
957 í fyrra, eða um 17%. Fram-
kvæmdastjórnin tók upp 261 mál
að eigin frumkvæði, sem er svipað-
ur fjöldi og árið áður.
Framkvæmdastjómin leitast nú
við að bregðast betur við kvörtun-
um almennings og fyrirtækja og
hóf á síðasta ári aðgerðir vegna
meintra brota aðildamkja í 1.426
málum, sem er 23% fjölgun frá ár-
inu áður. Afskipti framkvæmda-
stjórnarinnar hefjast með því að
viðkomandi ríki er sent formlegt
erindi. Berist ekki fullnægjandi
skýringar á þeirri löggjöf eða laga-
framkvæmd, sem um ræðir, er rík-
inu sent rökstutt álit framkvæmda-
stjómarinnar um þær breytingar,
sem gera skal. Bregðist aðildar-
ríkið enn ekki við, er því stefnt fyr-
ir Evrópudómstólinn.
Dagsektum beitt
í fyrsta sinn
Þótt málum, sem vísað var til
Evrópudómstólsins, fjölgaði úr 92
árið 1996 í 121 í fyrra fjölgaði
einnig mjög þeim málum, þar sem
sátt náðist án þess að til þess kæmi
að framkvæmdastjómin kærði til
dómsins, eða úr 624 árið 1996 í
1.468 í fyrra.
Þá beitti framkvæmdastjórnin í
fyrsta sinn ákvæðum Maastricht-
sáttmálans um að gera megi aðild-
arríkjum, sem ekki fara eftir dóm-
um Evrópudómstólsins, dagsekt-
um. I níu málum var tekin
ákvörðun um dagsektir og í sex
þeirra brást viðkomandi aðildarríki
. við áður en þær tóku gildi. Um há-
ar fjárhæðir er að ræða, allt að
tuttugu milljónir íslenzkra króna á
dag. Ríkin, sem urðu fyrir því að
framkvæmdastjórnin hótaði þeim
dagsektum, em Frakkland, Þýzka-
land, Italía, Belgía og Grikkland.
Lögfesting tilskipana ESB hefur
farið batnandi í aðildarríkjunum.
Að meðaltali höfðu þau innleitt
94% af löggjöf ESB í landsrétt í lok
síðasta árs, samanborið við 93%
árið áður. Norrænu aðildarríkin
þrjú og Holland standa sig bezt;
þar hafa 96-97% allra tilskipana
verið lögfest. Ríkin, sem standa sig
verst, era Belgía, Grikkland og
Ítalía, sem hafa sett 92-93% tilskip-
ana í lög.