Morgunblaðið - 16.06.1998, Blaðsíða 50

50 ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
SIÐAN 1972
GÆÐA MURVORUR A GOÐU VERÐI
1 EÐALPÚSSNING MARGIR LITIR
1 ■ KH !i steinprýði STANGARHYL 7, SÍMI 567 2777
ELDHÚSBORÐ OG STÓLAR
MIKIÐ ÚRVAL - ÓTRÚLEGT VERÐ
3^
Teg. Petra
Borð 120x80 + 4 sfólar, aðeins 39.900 stgr.
□aaHDa
HÚSGAGNAVERSLUN W
Reykjavíkurvegi 66, Hafnarfirði, sími 565 4100 36 mon.
36 mán.

www.mbl.is
Nokkrar athuffasemdir
•• ö >
við grein Ornólfs Arna-
sonar um García Lorca
I SIÐUSTU Lesbók
Mbl. 6. þ.m. er þess
minnst, að 100 ár eru
liðin frá fæðingu
skáldsins Federico
García Lorca.
Hann var eins og
kunnugt er myrtur í
Granada árið 1936 í
byrjun borgarastyrj-
aldarinnar. Því hefur
löngum verið haldið
fram, að þar hafí Fa-
langistar verið að
verki. Ymsir drógu það
þó í efa af ýmsum
ástæðum og nú er rætt
um „hvort hann hafi
verið fómarlamb sam-
kynhneigðar eða stjómmálaskoð-
ana“. (Jóhann Hjálmarsson í sömu
Lesbók.)
Lorca var í hópi fjölda merkra
manna, sem hlutu sömu örlög, því
ekki þurftu þeir að kemba hærurn-
ar, sem sýndu stjóminni einhverja
andstöðu. Ef einhverjir þeirra
fengu þó að halda lífi vom þeir
undir ströngu eftirliti stjórnarinn-
ar, ófrjálsir menn, eins og sagt var,
að hefðu verið örlög leikritaskálds-
ins fræga, Jacinto Benavente, sem
á sínum tíma hlaut bókmennta-
verðlaun Nobels.
En borgarastyrjaldir em allra
styrjalda hræðilegastar, því þar
kemur fram, sem segir í Völuspá
að „bræður munu berjast og að
bönum verða, munu systmngar
sifjum spilla". Sárin, sem þær
valda gróa seint og sum aldrei.
En það em þó ekki hin hörmu-
legu örlög Lorca, sem orsaka það
að ég sting niður penna, því um
þau hefur verið mikið ritað, heldur
hitt, að Örnólfur skrifar „að þögn
hafi ríkt um verk hans og tilvist frá
borgarastyrjöld og fram að dauða
Francos“ og önnur svipuð ummæli
eins og að þjóðin hafi ekki mátt
heyra nafn hans nefnt í tæp 40 ár.
Þetta er ekki allskostar rétt
a.m.k. ríkti síður en svo alger þögn
um nafn Lorca meðan ég dvaldist á
Spáni á sjöunda áratugnum. Árin
1962-1965 dvaldi ég í Barcelona við
framhaldsnám í augnlækningum
við Háskólaspítalann þar í borg.
Spánverjar vom þekktir víða um
heim fyrir kunnáttu og fæmi í
augnlækningum og svo hafði lengi
verið. A þessum tíma vom þar t.d.
tveir heimsfrægir augnlæknar,
Armga og Barraquer, sem báðir
starfræktu sína einkaspítala sem
fólk sótti hvaðanæva úr heiminum.
Fyrir þennan tíma hafði ég ferð-
ast noklótð um Spán, og árið 1960
sótti ég námskeið í spænsku við há-
/^r\
STÍÍLAÐ?;
Fáðu þór þá brúsa af Fermitox og málið er leyst
Fermitex losar stfflur í frárennslíspfpum, salernum
og vðskum. Skaðlaust fyrir gler, postulín, plast og
flestar tegundir málma. Fljótvirk og
sótthreinsandi. Fœst I flestum byggingavðru-
verslunum og bensfnstðfjvum ESSO.
Ragnheiður
Guðmundsdóttir
skólann í Barcelona,
sem var haldið á veg-
um menntamálaráðu-
neytisins þar í landi.
Eg var býsna vel undir
námskeiðið búin, þar
sem ég hafði notið til-
sagnar í spænsku í
nokkur ár m.a. hjá
Romero, sem nú er
orðinn þekktur fræði-
maður á Spáni og er
hér vel kunnur af þýð-
ingum sínum m.a. á
ljóðum íslenskra
skálda. A sjötta ára-
tugnum stundaði hann
íslenskunám við Há-
skóla Islands, þá ungur
stúdent.
A þessu umrædda námskeiði
sem var frábærlega vel skipulagt
Það ríkti svo sannar-
lega engin þögn um
Lorca og skáldskap
hans, segir Ragnheiður
Guðmundsdóttir, á
þessu námskeiði við
Barcelona háskóla
árið 1960.
og skemmtilegt að sama skapi voru
daglega fyrirlestrar um bókmennt-
ir og aðrar listir eins og málaralist
og arkitektúr, og var þar af miklu
að taka hjá þessari grónu menning-
arþjóð. Um sum skáld og skáld-
verk var stundum farið nokkuð
fljótt yfir sögu. Öðru máli gegndi
um Federico García Lorca. Um
hann var fjallað í löngum fyrirlestri
og oftar á hann minnst, ef efni
stóðu til. Eins og sönnum fræði-
manni í bókmenntum sæmdi, talaði
prófessorinn eingöngu um verk
skáldsins og gerði það af mikilli
kunnáttu. Hann minntist ekki á
einkalíf hans eða hvert hneigðir
hans stefndu í ástamálum. Sam-
kynhneigð var hvergi mikið rædd á
þessum tíma, og friðhelgi einkalífs-
ins naut meiri virðingar þá en nú.
Og heldur finnst manni það lág-
kúrulegt og óskemmtileg tilhugs-
un, ef umræðan um skáldskap
Lorca á nú að einhverju að víkja
fyrir umræðunni um meinta sam-
kynhneigð hans, eins og sumt virð-
ist benda til sbr. umræddar Lsb.
greinar.
En það ríkti svo sannarlega eng-
in þögn um Lorca og skáldskap
hans á þessu námskeiði við
Barcelona háskóla árið 1960.
Síðan átti ég eftir að kynnast
Lorca nokkuð betur þar í landi, því
að á fyrrnefndum námsárum mín-
um var eitt þekktasta leikverk
hans, Boda de sangre (Blóð-
brullaup), sett á svið í leikhúsi í
Barcelona. Eg sótti þessa leiksýn-
ingu og naut þess að sjá leikritið
flutt af samlöndum Lorca, því eðli-
lega hafa þeir meiri innsýn í tilfinn-
ingar þjóðar sinnar en útlendingar,
þó góðir séu.
Hvort þessi dæmi, sem ég hef
nefnt úr eigin reynslu, af kynningu
og flutningi á verkum Lorca voru
einsdæmi á þessum tíma veit ég
ekki, en hafi svo verið hef ég aldeil-
is verið heppin að verða þessa að-
njótandi.
Mér hefur fundist ómaksins vert
að skýra frá þessu öðrum til fróð-
leiks og er þess fullviss, að enn vilj-
um við heldur hafa „það, sem sann-
ara reynist“.
Höfundur er læknir.
Kvennahlaup á
hverjum degi
'VVATNSVIRKINN chf
Ár múla 21, sími 533 2020
KVENNAHLAUP
ISI er viðburður sem
ekki á sér hliðstæðu
hér á landi. Slíkur er
samtakamáttur ís-
lenskra kvenna. Á
Kvennahlaupsdaginn
21. júní, reima rúmlega
20 þúsund konur á sig
hlaupaskóna og ganga
eða skokka af stað,
hver á sínum hraða, þá
vegalengd sem viðráð-
anleg er.
Hvað gerist að loknu
Kvennahlaupi? Slæmt
væri ef allar þessar
konur settu hlaupa-
skóna upp í hillu og
geymdu þá þar til næsta árs. En
sem betur fer er ekki svo. Mark-
mið Kvennahlaupsins er að hvetja
Sífellt fleiri konur, seg-
ir Helga Guðmunds-
dóttir, hafa áttað sig á
mikilvægi reglubund-
innar hreyfíngar.
konur til aukinnar hreyfingar og
þessi vaxandi fjöldi sem tekur þátt
í Kvennahlaupinu á ári hverju und-
irstrikar að sífellt fleiri konur hafa
áttað sig á mikilvægi reglubund-
Helga
Guðmundsdóttir
innar hreyfingar og
hollra lífshátta.
Hreyfing kvenna er
sem betur fer ekki
bundin við einn dag á
ári. Á mörgum stöðum
um landið allt hittast
konur reglulega, yfir-
leitt þrisvar sinnum í
viku, margar vikur fyr-
ir Kvennahlaupið til
þess að æfa sig saman
og koma sér í gott form
fyrir hlaupið. Þessar
konur hætta ekki að
hreyfa sig þegar sólin
lækkar á lofti. Þær
halda áfram því þær
finna hvað reglubundin
hreyfíng gerir fyrir þær. Þeim líð-
ur einfaldlega miklu betur, verða
jákvæðari, atorkusamari, ham-
ingjusamari og sjálfsvirðing þeirra
eykst. Aðrar byrja á Kvenna-
hlaupsdaginn og láta það verða sín
fyrstu skref til betra lífs.
Það er m.a. þetta sem gefur
Kvennahlaupinu gildi. Vitneskjan
um að þessi árlegi viðburður hefur
á jákvæðan hátt breytt viðhorfum
og lífi þúsunda kvenna sem vegna
Kvennahlaupsins hreyfa sig mark-
visst og reglulega, allt árið um
kring. I hugum þeirra eru allir
dagar Kvennahlaupsdagar.
Höfundur er friunk væni dus Ijóri
Kvennahlaups ÍSÍ