Morgunblaðið - 15.10.1998, Qupperneq 32

32 FIMMTUDAGUR 15. OKTÓBER 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Söngnám-
skeið í
Gerðubergi
INGVELDUR Ýr Jónsdóttir
mezzosópransöngkona heldur söng-
námskeið í Gerðubergi í vetur og
verður boðið upp á kvöldnámskeið
þriðjudaginn 20. og miðvikudags-
kvöldið 22. október.
Námskeiðunum er ætlað að veita
þátttakendum innsýn í söng, radd-
beitingu og tónlist, segir í fréttatil-
kynningu. Kennd verða grunnatriði í
söng og öndun, heilbrigð líkams-
staða, ásamt einfóldum raddæfíng-
um. Einnig verða fyrstu skrefín í
tónheym og nótnalestri kynnt fyrir
þátttakendum. Kennt verður í hóp-
tímum og allir fá einkatíma.

Morgunblaðið/Sigrún Davíðsdóttir
HELGA Kristmundsdóttír á vinnustofu sinni.
Flókið mál verður einfaldara
Þú getur valið úr 21 sjónvarpsstöð og 17 útvarpsrásum
Þú færð hvergi betra yfirlit yfir dagskrá sjónvarps og
útvarps en í sérblaði Morgunblaðsins, Dagskrá. Þar getur
þú á einfaldan hátt greitt úr þeirri flækju sem dagskrá
allra stöðva er í dag. ( blaðinu eru einnig fréttir, myndir
og umfjöllun um þættina, kvikmyndirnar og fólkið sem
kemur við sögu. Dagskránni er dreift með Morgunblaðinu
annan hvern miðvikudag og ókeypis á helstu bensín-
stöðvum á höfuðborgarsvæðinu.
Hafðu Dagskrána alltaf við hendina. íallrisinni mynd!
Urð og grj ót
í myndformi
I iðjagrænni jóskri sveitasælu málar Helga
Kristmundsdóttir enduróm af íslensku
landslagi eins og Sigrún Davíðsdóttir
komst að er hún heimsótti hana.
ÞAÐ er ekkd þetta pena, snyrtilega
og huggulega, sem henni er hugleik-
ið og sem henni finnst oft einkenna
danska list, heldui' náttúran, ljósið
og birtan, allt þetta hrjóstruga og ís-
lenska. „Og þá líka, þegar ég mála
ekki landslag,“ bætir hún við og seg-
ist viss um að umhverfið, sem hún
hafí alist upp við haldi áfram að hafa
á sig áhrif. „Danir sjá eitthvað ís-
lenskt í myndum mínum,“ segir hún,
„en kannski þætti Islendingum
myndimar mínar danskar," segir
hún hlæjandi, um leið og hún bætir
við að hún hafí ekki enn sýnt á Is-
landi, en vildi gjaman gera það í fyr-
irsjáanlegri framtíð. Helga Krist-
mundsdóttir málar í vinnustofunni
sinni í smábæ skammt frá Æbeltoft
á Norður-Jótlandi, þar sem hún og
fjölskyldan hafa komið sér vel fyrir í
góðu húsi við alfaraleið. A bak við
húsið er stór garður þar sem plómu-
trén slúta yfir veröndina. En leiðin
að málverkinu byrjaði í listiðnaði
uppi á Islandi, en hún er ekki í nein-
um vafa um að nú sé hún á sinni end-
anlega réttu hillu. „Málverkið hentar
mér best,“ segir hún eins og sú sem
fundið hefur sinn stað og veit hvað
hún vill.
Ur keramík, vefnaði
og leðri í málverkið
Helga var alltaf sannfærð um að
hennar hilla væri sú listræna, en
valdi listiðnað, „því það var svo
óskynsamlegt að mála“, eins og hún
kemst sjálf að orði. „Ég hélt ekki að
ég gæti nokkum tímann lifað af því
að vera málari eða orðið nógu
merkileg til þess. Listiðnaður var
jarðbundnari.“ Hún byrjaði í
keramík, vann hjá Guðna í Eldstó,
gerði síðan smátilraun til að komast
í Skolen for bragskunst í Kaup-
mannahöfn, en þegar það tókst ekki
fór hún að vinná hjá Konunglegu
postulínsverksmiðjunni. Þar vann
hún við að mála á postulín 1978-
1982 sér til mikillar ánægju. Þá lá
leiðin til íslands, þar sem hún lagði
stund á vefnað. Einnig vann hún hjá
leðuriðjunni Aston, þar sem hún
segist hafa kunnað mjög vel við sig.
Þar lærði hún að vinna með leður,
sem reyndar kemur sér vel núna,
því auk þess að mála vinnur hún í
leður. Hún hefur þróað aðferð, ætt-
aða frá Japan, til að búa til lítil dýr
úr leðri og hugmyndin er að dýrin
verði framleidd eftir hennar fyrir-
sögn og dreift víða.
En löngunin til að læra meira var
alltaf til staðar. Hún hugleiddi að
leggja frekari stund á vefnað, en
ákvað að taka málverkið fyrir til að
læra að gera myndir. „Mér fannst
mig vanta undirstöðu í að gera
myndir til að nota í vefínn, en sá á
endanum að mig vantaði í raun þol-
inmæði til að vefa. Ég hef enga þol-
inmæði til að liggja yfir vefnum,
sem er seinleg vinna. Eg skipti um
skoðun í miðjum klíðum og þá fer
allt í klúður í vefnum. í málverkinu
er hægt að mála yfir, taka aðra
stefnu. Það hentar mér betur.“
Gott að vera íslenskur myndlist-
armaður í Danmörku
Helga flutti út til Árósa 1989 og
fór svo á listaskólann þar, sem tók
fjögur ár. Einnig hefur hún tekið
kennslupróf til að geta kennt full-
orðnum, en hefur þó ekki fengist við
kennslu hingað til, heldur lagt
áherslu á listiðkunina. í Danmörku
geta listamenn farið á námskeið fyr-
ir framkvöðla og það gerði hún, auk
þess sem hún er nú á styrk í 2'k ár
sem á að duga henni til að komast af
stað í list og leðurhönnun. Styrkur-
inn rennur út að ári. „Þá reikna ég
með að geta haldið áfram að mála,
auk þess sem leðurframleiðslan
verði komin í gang,“ segir Helga og
segist hafa selt ágætlega hingað til.
„Og ef ekki þá fer ég bara að skúra
til að hafa efni á að mála,“ segir hún
hressilega, „en ég held þó ekki að
það þurfí að koma til þess. Það er
uppsveifla í Danmörku og þá kaupir
fólk málverk, en það er líka það
fyrsta sem fólk sparar við sig, ef
það verður samdráttur. En auðvitað
er aldrei hægt að stóla á fastar tekj-
ur í þessu starfi.“
í Danmörku er vel tekið á móti ís-
lenskum og færeyskum listamönn-
um, segir Helga, því þeir þykja hafa
sérstöðu. Þó Færeyingar séu fáir
eiga þeir marga góða myndlista-
menn, margir færeyskir málarar era
vel þekktir í Danmörku og góður
orðstír þeirra kemur íslenskum lista-
mönnum til góða. „Það þykir oft
erfítt að sjá mun á íslenskum og fær-
eyskum listamönnum," segir Helga
og skýrir það með birtunni og því
hrjóstraga, sem einkenni myndir
þeirra, andstætt því snyrtilega og
huggulega, sem oft einkenni danska
málara. Sjálf fær hún oft að heyra að
myndir hennar séu mjög íslenskar.
„Það er eitthvað við litameðferðina,
held ég, en mér er þetta ómeðvitað.
Ég hef þetta bara í mér,“ segir hún.
Auðveldara að sýna
í Danmörku en á fslandi
Þó Helga sé tiltölulega nýbyrjuð í
málverkinu hefur henni vegnað vel.
Meðal annars hefur hún notið góðs
af sérdönsku fyrirbæri, sem er
listafélög á vinnustöðum. Á flestum
stærri vinnustöðum era listafélög,
sem ýmist skipuleggja vinnustaða-
sýningar, þar sem félagið kaupir
einhver verk eða fer á sýningar og
kaupir. Verkin era ýmist seld með-
limum á uppboði eða þeim skipt á
þá á annan hátt. Þessi félög eiga
drjúgan þátt í gróskumiklu listalífi.
Helga hefur einnig hlotið athygli á
annan hátt. Hún var valin listamað-
ur ársins í Æbeltoft, sem er mikill
listabær. Á árlegri páskasýningu í
bænum kjósa gestir um hver sé
bestur og í ár var Helga fyrir vali
þeirra tvö þúsund gesta, sem komu
á sýninguna, en alls sýndu rúmlega
fimmtíu listamenn þarna í ár. Helga
er einnig í stjóm salar, sem listafé-
lag Æbeltoft ræður yfir og lánar
listamönnum til sýninga.
Hún hefur orð á hve það sé miklu
auðveldara að sýna í Danmörku en
á íslandi, því listamönnum standi
víða til boða að sýna án þess að
þurfa að greiða offjár í salarleigu.
„Mér sýnist að það verði að greiða
mjög háa leigu fyrir salina heima og
listamennimir þurfa að sjá um allt
sýningarhaldið sjálfír. Hér sjá gall-
eríin um þetta allt og það skapar
allt aðrar aðstæður til sýninga-
halds.“ Auk þess að hafa sýnt víða í
Danmörku hefur hún sýnt í Þýska-
landi og Austurríki og sýning í Nor-
egi er í bígerð. Næsta haust er hún
að vonast til að sýna með nokkram
löndum sínum í Æbeltoft, þeim
Ólöfu Einarsdóttur vefara, sem býr
á íslandi og svo Jóhönnu Óskars-
dóttur leirlistamanni og Tryggva
Ólafssyni málara, sem bæði búa í
Danmörku. En draumurinn er
einnig að sýna á íslandi í ekki alltof
fjarlægri framtíð. „Mig langar að
láta verða af því næsta sumar, en
það er enn óráðið," segir Helga.