Morgunblaðið - 15.10.1998, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 15.10.1998, Blaðsíða 34
34 FIMMTUDAGUR 15. OKTÓBER 1998 LISTIR MORGUNBLAÐIÐ HANN samdi það fyrir Japani en heldur samt gð það muni fara vel í ís- lendinga. Mörgum, sem hafa heyrt það, hefur nefnilega fundist það kröftugt - að þeir fínni fyrir íslenskri náttúru og eldum. Þarna tengjast því tveir heimar. Því fer þó fjarri að hann sé að „þykjast vera Jón Leifs“, sem afgreitt hefur grunnöflin svo glæsilega, „þetta er allt önnur útfærsla," fyrir utan það að verkið var ekki samið sérstak- lega til að túlka íslenskan grunn- kraft. Honum varð eiginlega ljóst eftir á að „hann væri þarna“. Maðurinn sem hér um ræðir er Þorsteinn Hauksson tónskáld og verkið Bells of Earth, Klukkur jarð- ar, sem frumflutt verður hér á landi á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar íslands í Háskólabíói í kvöld kl. 20. Bells of Earth var upprunalega samið fyrir klukknaspil, slagverk og tölvuhljóð að beiðni Kunitachi-tón- listarháskólans í Tókýó. Var verk- efnið liður í samstarfi Japans og ís- lands á sviði tónlistar sem Kunitachi og íslensk tónverkamið- stöð beittu sér fyrir. Fóru þar fremst í flokki Bergljót Jónsdóttir, fyrrverandi framkvæmdastjóri IT, Comelia Colyer, forstöðumaður tölvuhljóðvers Kunitachi, og Bin Ebisawa, forseti tónlistarháskólans. Var Þorsteinn gerður að gestatón- skáldi skólans og er verkið því samið eystra. Þessi fyi-sta útgáfa verksins var fiutt í tvígang í Japan. Frumflutn- ingurinn, árið 1994, átti að fara fram utandyra en var færður inn i skólann þar sem regntímabilið var skollið á. Klukknaspilið fór þó fram úti og bárust hljóðin inn í tónleika- salinn. Leikið var á klukkur skól- ans, sem byggðar eru inn í skúlpt- úrinn Bells of Earth, sem verkið sækir nafn sitt í. Segir Þorsteinn flutninginn hafa verið eftirminni- legan. Umskrifað fyrir Dani Síðar sama ár pantaði Danska raftónlistarstofnunin, DIEM, verk hjá Þorsteini fyrir alþjóðlegu tölvu- tónlistarhátíðina ICMC sem haldin vai- í Danmörku það ár. „Þetta var mikill heiður,“ segir Þorsteinn, „en ICMC er stærsta tölvutónlistarhá- tíð í heimi og þjóðir keppast um að fá að halda hana, líkt og Óiympíu- leika.“ Verkið var hugsað sem helsta tónverk keppninnar, til flutnings við lokaathöfnina og ákvað Þorsteinn að umskrifa Bells of Earth fyrir sin- fóníuhljómsveit og tölvuhljóð. Þetta er sú útfærsla sem áheyrendur fá að heyra í Háskólabíói í kvöld. Það sem tengir útgáfurnar tvær eru tölvuhljóðin, þau eru hin sömu, en að öðra leyti segir tónskáldið þær gjörólíkar. Þess vegna væri hægt að flytja útgáfurnar hvora á eftir annarri. Bells of Earth féll í frjóa jörð í Danmörku og voru dómar afar lof- samlegir. Var verkið meðal annars kallað „besta, kraftmesta og falleg- asta“ verk hátíðarinnar í sænska ritinu Nutida Musik. Segir Þor- steinn viðbrögð áheyrenda almennt hafa verið frábær á hátíðinni. I kjölfarið var verkið svo valið til flutnings á nútímatónlistarhátíðinni ISCM í Suður-Kóreu en ekkert varð úr - sá hluti hátíðarinnar fór á höfuðið. Bells of Earth hefur einnig verið tilnefnt til tónlistarverðlauna Norðurlandaráðs. Þá var verkið flutt í Svíþjóð á Norrænum músík- dögum nýverið. Arið 1995 gerði Þorsteinn svo þriðju útgáfuna af Bells of Earth - fyrir Bláa lónið og tölvuhljóð. Var verkið frumflutt á margmiðlunar- tónleikum við Bláa lónið í tengslum við fund Alþjóðaráðs tónskálda í september 1995. Lék náttúran þar undir. „Það var reyndar heppni að þessir tónleikar skyldu ná að fara fram en daginn eftir gerði aftaka- veður og allt fauk sem fokið gat.“ Forsvarsmenn listahátíðarinnar Northern Encounters í Toronto í Kanada höfðu spurnir af þessum tónleikum og hafa óskað eftir því að flytja verkið á hátíðinni árið 2001. Verður það þá útsett fyrir „miðbæ Toronto og tölvuhljóð“. TENGING TVEGGJA HEIMA Tónverk Þorsteins Haukssonar, Bells of Earth, fyrir hljómsveit og tölvuhljóð, verð- ur frumflutt hér á landi á tónleikum Sin- 7 fóníuhljómsveitar Islands í kvöld. Orri Páll Ormarsson rabbaði við tónskáldið sem samdi verkið upphaflega fyrir Japani. Þorsteinn segir mikilvægt fyrir öll íslensk tónskáld að fá verk sín flutt af Sinfóníuhljómsveit Islands. Það sé líka nauðsynlegt fyrir hljóm- sveitina að fá að glíma við þessi verk. „Sinfóníuhljómsveit íslands er eins konar þjóðleikhús íslenskrar tónlistar og leikhús sem ekki flytur íslensk leikverk er tæplega hægt að kalla þjóðleikhús. Sinfónían þarf að huga meira að því að panta íslensk tónverk. Tónskáld ársins er að vísu skref í rétta átt en ennþá vantar töluvert uppá.“ Þorsteinn talar um samstai-fið við íslenska flytjendur sem forréttindi innlendra tónskálda. „Eg held að þetta samstarf sé hvergi betra í heiminum. Islenskir flytjendur eru alveg einstaklega jákvæðir í garð ís- lenskra tónverka og er Sinfónían þar engin undantekning. Maður fínnur velvildina streyma á móti sér þegar verk manns eru tekin til flutnings. Fólk leggur augljóslega mikið á sig til að setja sig inn í verk- in - setur líf sitt og sál í vinnuna. Hljóðfæraleikarar í Sinfóníuhljóm- sveit íslands eru fagmenn af bestu gerð.“ Morgunblaðið/Ásdís ÞORSTEINN Hauksson tónskáld ber lof á íslenska flytjendur - velvildin streymi á móti honuni þegar verk hans séu tekin til flutnings. BELLS of Earth í Kunitachi-tónlistarháskólanum f Tókýó. Þess má geta að Japis hefur í huga að gefa allar útgáfurnar þrjár út á geislaplötu sem ætti að koma í verslanir haustið 1999. Af útgáfunum þremur segir Þor- steinn mestra japanskra áhrifa gæta í þeirri fyrstu. Nefnir hann þar bæði tölvuhljóðin og klukkna- spilið. Þá kveðst hann hafa heillast af japanskri menningu, ekki síst NOH-leikhúshefðinni, og í Bells of Earth styðst hann mikið við japönsk hljóð og jafnvel tungu. Hringnum lokað En er hringnum lokað? „Já, ég geri fastlega ráð fyrir því,“ segir Þorsteinn, „enda er ég að vinna að öðram hring, óratoríunni Psycho- machia, nánar tiltekið annarri út- gáfu þess verks. Hún verður mjög stór í sniðum, um tvær klukku- stundir í flutningi, og verður von- andi frumflutt eftir um þrjú ár verði hún þá frumflutt yfir höfuð, þar sem hún er svo dýr.“ Petri Sakari, fyrrverandi aðal- hljómsveitarstjóri Sinfóníunnar, mun stjórna flutningnum í kvöld. Lýkur Þorsteinn lofsorði á hann. „Samvinnan við Petri hefur verið frábær og ég gæti ekki hugsað mér betri mann til að stjóma þessum flutningi. Hann er fagmaður fram í fíngurgóma og fer af alúð ofan í túlkun og smáatriði - lætur ekkert fram hjá sér fara. Við fáum því góð- an flutning." Það er ekki síst af þessum sökum sem Þorsteinn er svolítið sár út í ís- lensk stjórnvöld fýrir að hlúa ekki betur að Sinfóníunni, veita ekki til hennar meira fé. Hún verðskuldi meiri umbun. „Það þarf að full- manna hljómsveitina, fjölga strengjum, það þarf að byggja tón- listarhús, svo hún fái notið sín sem skyldi, og það þarf að borga þessu fólki mannsæmandi laun. Það breytir engu fyrir íslenska ríkið hvort það rekur Sinfóníuna al- mennilega eða sæmilega almenni- lega. Það breytir aftur á móti öllu fyrir stolt þjóðarinnar og andlit hennar út á við!“ Einleikari á tónleikunum í kvöld verður konsertpíanistinn Cristina Ortiz og mun hún flytja Píanó- konsert nr. 2 eftir Rakhmanínoff. Ortiz á að baki nokkra tónleika með Sinfóníuhljómsveit Islands en hún hefur komið fram með flestum þekktustu hljómsveitum heims und- ir stjórn manna á borð við Vladimir Ashkenazy. Riccardo Chailly, Colin Davis, Neemi Jái’vi, Kurt Mazur og Zubin Mehta. Meðal nýlegi-a hljóðritana hennar má nefna verk eftir Schumann, Chopin, Beethoven og alla fimm pí- anókonserta Villa Lobos fyrir Decca-útgáfufyrirtækið. Ortiz hefur nýlokið tónleikaferð um Bandaríkin og Þýskaland og á næstunni mun hún leika einleik með sinfóníuhljóm- sveitunum í Gautaborg og Detroit undir stjórn Neemi Járvi og koma fram á einleikstónleikum í Austur- ríki, Sviss og á Spáni. Ennfremur verða flutt á tónleik- um kvöldsins Fétes og Nuages úr Nocturnes eftir Claude Debussy og svíta úr Rosenkavalier eftir Richard Strauss. Tengsl Laxness og Mosfells- sveitar BJARKI Bjamason cand.mag. heldur námskeið um tengsl Halldórs Laxness við Mosfells- sveit í áranna rás. Námskeiðið verður á fjórum kvöldum á veitingastaðnum Álafossföt best í Mosfellsbæ og verður það fyrsta mánudaginn 19. október kl. 20. Sérstaklega verður fjallað um bernskuminningar Hall- dórs og Innansveitarkroniku en áhrifa sveitarinnar gætir reyndar í fleiri verkum skálds- ins, segir í fréttatilkynningu. Lífshlaup og verk nóbels- skáldsins eru þannig víða sam- ofin sögu og umhverfi Mosfell- inga. Eftir að námskeiðinu lýkur verður farið í stutta ferð á skáldaslóðir í Mosfellsdal. Sigrún Hjálmtýs- Anna Guðný dóttir, sópran- Guðmundsdóttir, söngkona. píanóleikari. Diddú og Anna Guðný á Vopnafírði SIGRÚN Hjálmtýsdóttir og Anna Guðný Guðmundsdóttir halda tónleika í Félagsheimil- inu Miklagarði, Vopnafírði, sunnudaginn 18. október kl. 20.30. Á efnisskrá eru íslensk, nor- ræn og ítölsk sönglög ásamt óperuaríum. Sigrún söng fyrir Vestfirðinga í september með Sinfóníuhljómsveit Islands og á Akureyri um síðustu helgi ásamt Kristjáni Jóhannssyni og Sinfóníuhljómsveit Norður- lands. Nú er röðin komin að Norðausturlandi, en þar söng Sigrún síðast með Sinfóníu- hljómsveit Islands íýrir 10 ár- um, en þetta er í fyrsta skipti sem Sigrún og Anna Guðný halda tónleika saman á Vopna- firði. Það er menningarmála- nefnd Vopnafjarðar sem stendur að tónleikunum. Anna S. Björnsdóttir í Gerðarsafni GESTUR Ritlistarhóps Kópa- vogs í dag, fimmtudag, kl. 17 verður Anna S. Björnsdóttir ljóðskáld. Anna mun lesa úr ljóðabók- um sínum, ásamt Valgerði Benediktsdóttur bókmennta- fræðingi sem hefur umsjón með dagskránni og kynnir höf- undinn og nýjustu bók Önnu, Hægur söngur í dalnum. Brotahöfuð á fínnsku VAKA-Helgafell hefur gengið frá samningum við finnska for- lagið Like um útgáfu á skáld- sögunni Brotahöfuð eftir Þór- arinn Eldjárn sem út kom hjá Forlaginu fyrir tveimur árum. Áður hefur Vaka-Helgafell gengið frá samningi við breskt forlag um að gefa bókina út og viðræður standa yfir við út- gáfufyrirtæki í fjölmörgum Evrópulöndum, segir í frétta- tilkynningu.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.