Morgunblaðið - 15.10.1998, Blaðsíða 56

-£6 FIMMTUDAGUR 15. OKTÓBER 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Jón Magnússon,
bóndi á Hávars-
stöðum í Leirár-
sveit, var fæddur á
Brekku á Hvalfjarð-
arströnd 13. apríl
1906. Hann andað-
ist á Sjúkrahúsi
Akraness 31. ágúst
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Guðrún Bjarnadótt-
ir frá Vigbelgsstöð-
um í Innri-Akranes-
hreppi og Magnús
Gislason bóndi á
Brekku á Hvalfjarð-
arströnd. Þau Guðrún og Magn-
ús eignuðust sex börn. Elstur
var Bjarni, sem kenndur var við
Brekku, næst Jórunn, sem lést
fjögurra ára, þá Gísli, sem ól
allan sinn aldur á Brekku og
lést nú í vor í hárri elli. Jón var
fjórði í röðinni, þá kom Guð-
mundur, sem lést fárra mánaða
gamall, og loks Jórunn, sem nú
er ein lifandi af systkinahópn-
um og býr á Brekku.
Jón ólst upp á Brekku
bemsku- og unglingsár sín.
1928-1930 stundaði hann nám
við Hvítárbakkaskóla. Sfðan
stundaði hann sjómennsku frá
Akranesi og Reykjavík um
nokkurra ára bil, jafnframt því
sem hann vann við búskap.
Hinn 15. maí 1937 kvæntist
hann eftirlifandi eiginkonu
sinni, Sigríði Beinteinsdóttur
frá Grafardal, siðar Draghálsi.
Þau eignuðust þrjá syni: Gunn-
ar Magnús, sem er tæknifræð-
■A-
Jón Magnússon, fyrrverandi
bóndi á Hávarsstöðum, hefur lokið
löngum og giftudrjúgum starfs-
degi. Þegar þau hjón komu að
Hávarsstöðum lagði hann kapp á
að byggja upp jörðina, jók ræktun,
endurnýjaði byggingar og stækk-
aði bústofninn. Hann var dugmikill
og athafnasamur bóndi, vinnusam-
ur og sívinnandi heima og heiman.
Hann var laginn við smíðar, og
hjálpaði sveitunguym sínum og
öðrum við þau störf.
Jón var hávaxinn og grannholda,
snar í hreyfíngum með glaðbeittan
svip. Hann var félagslyndur og
gestrisinn og fús til að taka að sér
úbyrgðarstörf fyrir sveit sína, enda
voru honum falin fjölmörg trúnað-
arstörf. Hann tók virkan þátt í
starfi Ungmennafélagsins og var
kjörinn heiðursfélagi þess. Þá var
hann áhugasamur um tónlist, lék á
orgel í frístundum og söng í kórum.
Það segir sína sögu um það hve
kær tónlistin var honum, að ungur
maður eignaðist hann harmóníum
og spilaði á það þegar færi gafst,
en þegar hann hóf búskap á
Brekku varð hann að selja það til
þess að fjármagna búskapinn. Eft-
ir að hann kom að Hávarsstöðum
saknaði hann þess hins vegar að
hafa ekki hljóðfæri til að spila á og
seldi reiðhestinn sinn til að fjár-
magna kaup á nýju orgeli. Þetta
sýnir að búskapurinn og afkoma
ingur í Reykjavík,
og tvíburabróður
hans, Grétar, sem
nú er bóndi á
Hávarsstöðum.
Þriðji bróðirinn er
Georg Pétur, bif-
reiðastjóri í Reykja-
vík.
Þau Jón og Sig-
ríður hófu búskap á
Brekku og bjuggu
þar 1936-1940,
Litla-Lambhaga
1940-1943, Drag-
hálsi 1943-1944, en
það ár keyptu þau
Hávarsstaði í Leirársveit og
bjuggu þar síðan. Með búskapn-
um gegndi Jón ýmsum trúnað-
arstörfum. Var kennari í Leir-
ár- og Melasveit 1958-1961,
oddviti 1954-1966, sýslunefnd-
armaður 1958-1978 og hrepp-
stjóri 1970-1978. Jón sat í
skólanefndum Leirárskóla og
Heiðarskóla um 16 ára skeið og
var gjaldkeri byggingarnefndar
Heiðarskóla 1966-1974. Hann
hætti búskap 74 ára gamall, en
tók þá að fást við að smíða og
renna fagra muni, jafnframt því
sem hann gat þá sinnt betur
áhugamálum sínum við ætt-
fræði. Rétt fyrir níræðisafmæl-
ið fékk hann blóðtappa og var
lagður inn á sjúkrahús Akra-
ness. Fram að þeim tíma gat
varla heitið að honum hefði orð-
ið misdægurt.
Útför hans fór fram frá Hall-
grímskirkju í Saurbæ 5. sept-
ember.
fjölskyldunnar hafði forgang hjá
honum, en síðan komu áhugamálin.
Ég kynntist Jóni Magnússyni
fyrst í tengslum við áhuga hans á
ættfræði. Hann var einn af mörg-
um Borgfirðingum, sem tóku þátt í
að safna og gefa út Borgfirskar
æviskrár í sögufélagi Borgarfjarð-
ar, og þar var hann alla tíð virkur
og áhugasamur félagi. Um árabil
vann hann að gerð niðjatals ömmu
sinnar, Jórunnar Magnúsdóttur frá
Stóra-Botni. Þá var Jón mikill unn-
andi kveðskapar og ljóðagerðar,
enda vel liðtækur á þeim vettvangi,
eins og margir Islendingar. A
heimili þeirra hjóna var þessi tóm-
stundaiðja dagleg iðkun. Sigríður
(Sigga) eiginkona hans er ættuð
frá Grafardal, dóttir hjónanna
Beinteins Einarssonar og Helgu
Pétursdóttur, en ljóðlist var í há-
vegum höfð á heimili þeirra. Það
vakti snemma athygli að öll systk-
inin átta frá þeim bæ hneigðust að
ljóðagerð.
Jón vakti athygli mína á þessum
fágætu eiginleikum systkinanna og
bauðst til að leggja fram vinnu við
undirbúning útgáfu á ljóðabókum
eftir þau, ef ég vildi sjá um fram-
kvæmdir. Saman unnum við svo að
útgáfu ljóðabóka eftir sex systkin-
anna, þau Pétur, Halldóru, Einar,
Sigríði, Guðnýju og Sveinbjöm.
Einnig bjó Jón til útgáfu bókina
Raddir dalsins, en hún hefur að
geyma Ijóð eftir öll systkinin frá
Grafardal, átta talsins. Auk fyrr-
nefndra sex systkma eru í þeirri
bók einnig ljóð eftir Björgu og
Ingibjörgu Beinteinsdætur.
I formála bókarinnar Raddir
dalsins segir Jón m.a.:
„Ljóð getur ekki talist listaverk
vegna þess eins að í því eru stuðlar
og rím, en þegar hrynjandi stuðlar
og rím sameinast skáldlegu lista-
verki, þá er vel farið. Vonandi get-
ur íslenska þjóðin um aldir notið
þessara sérkenna sinna í ljóðagerð.
Það hlýtur að teljast einstakur við-
burður í íslenskri bókaútgáfu, að út
komi bók með ljóðum og vísum eft-
ir átta systkini. Ég minnist þess
ekki að hafa heyrt þess getið. Að
því leyti er þetta merkur viðburður
að flest ljóðin og vísumar em frá-
bær skáldskapur."
Þá vann Jón einnig að söfnun
borgfirskra ljóða, ásamt Sveinbimi
mági sínum, Bjama Valtý Guðjóns-
syni og undirrituðum.
Ég á góðar minningar frá sam-
starfi mínu við Jón og Siggu á
Hávarsstöðum við útgáfu ofan-
greindra bóka. Þau komu oft til
okkar Elínar á skrifstofu Hörpuút-
gáfunnar, dmkku með okkur kaffi-
sopa með kandís, fluttu okkur vísur
og stökur, og sögðu okkur frá
skemmtilegri upplifun sinni og
ferðalögum. Jón horfði alltaf björt-
um augum til framtíðar og lífsgleði
hans hreif með sér. Það sama mátti
segja um Siggu, konu hans, sem
oftast fylgdi honum í kaupstaðar-
ferðum og var honum samstiga í
hveiju sem þau tóku sér íyrir
hendur.
Jón var orðinn 72 ára þegar
hann tók bílpróf og eignaðist sinn
fyrsta bíl. Hann átti góða bíla, og
fram á elliár var hann ólatur að aka
þeim og hirti þá lítt um veður. Ég
minnist þess ekki að hann hafi
frestað ferðum þótt hálka væri á
vegum og oft hafi blásið hressilega
í Leirársveitinni og undir Akra-
fjalli.
Jón og Sigga tóku virkan þátt í
félagslífi aldraðra í Borgarfirði og
á Akranesi og skemmtu á samkom-
um þeirra með upplestri og vísna-
kveðskap. Þau eignuðust þannig
fjölda vina sem þau heimsóttu
reglulega. Lengsta ferð þeirra var
þó á fullorðinsárum á slóðir ætt-
ingja Siggu í Kanada, en Jón var
um áratugi í bréfasambandi við þá.
Jón Magnússon lifði miklar
breytingar á sviði atvinnuhátta,
menntunar og menningar, eins og
samferðamenn hans á þessari öld.
Hann var opinn fyrir nýjum og
breyttum tækjum til hvers konar
verka. Sem dæmi um það fékk
hann hjá mér rafritvél, þegar hann
var áttræður, og tókst á örfáum
vikum að ná fádæma leikni við
notkun hennar. Kom það sér vel
þegar hann endurritaði og bjó efni
til prentunar. Allur frágangur hans
á því efni bar vott um einstaka
vandvirkni og nákvæmni.
Jón Magnússon var fróður og vel
að sér um land og sögu. Hann stóð
því traustum fótum á þeim grunni
og því gildismati, sem hefur verið
grundvöllur þjóðmenningar okkar
um aldir. Hann þekkti vel gildi
vinnusemi, réttlætis og samvisku-
semi og gat verið kröfuharður við
aðra, en hann var ekki síður kröfu-
harður við sjálfan sig og lagði sig
fram um að gera alla hluti vel.
Sögufélag Borgarfjarðar, borg-
firsk ættfræði og ljóðahefð átti
traustan liðsmann í Jóni Magnús-
syni. Við Elín þökkum honum vin-
áttu og góða samfylgd. Um leið og
við biðjum honum Guðs blessunar
vottum við Sigríði, sonum hennar
og fjölskyldum þeirra dýpstu sam-
úð.
Bragi Þórðarson.
öarðskom
^ v/ Possvogski**kjugaúð a
\. Símii 554 0500
LEGSTEINAR
I rúmgóðum sýningarsölum okkar eigum
við ávallt íyrirliggjandi margar gerðir
legsteina og minnisvarða úr íslenskum
og erlendum steintegundum.
Verið velkomin til okkar eða
hafið samband og fáið myndalista.
ÍS S.HELGflSOW HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48, 200 KÓP.,SÍMI:557-6677/FAX:557-8410
JON
MAGNÚSSON
+
Útför bróður míns,
STEFÁNS ÞÓRÐARSONAR,
sem andaðist á Hrafnistu í Hafnarfirði fimmtu-
daginn 8. þ.m., fer fram frá Fossvogskirkju á
morgun, föstudaginn 16. október kl. 15.00.
Ingi Þórðarson
og fjölskylda.
+
Hjartkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
LAUFEY LOFTSDÓTTIR,
Efstalandi 16,
verður jarðsungin frá Bústaðakirkju á morgun,
föstudaginn 16. október, kl. 15.00.
Edda Sigurðardóttir, Valdimar Ásmundsson,
Anna Sigurðardóttir, Sigurður Georgsson,
Gylfi Sigurðsson, Sigurbjörg Ármannsdóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ÓLAFÍA BOGADÓTTIR BREIÐFJÖRÐ,
Laugateigi 27,
verður jarðsungin frá Hallgrímskirkju á morg-
un, föstudaginn 16. október kl. 13.30.
Eiður Breiðfjörð,
Guðmundur Bogi Breiðfjörð, Bertha R. Langedal,
Leifur Breiðfjörð, Sigríður Jóhannsdóttir,
Gunnar Breiðfjörð, Elín Aune,
barnabörn og barnabarnabarn.
+
Móðir mín,
KRISTÍN JÓNSDÓTTIR,
Suðurengi 30, Selfossi,
áður Aragötu 1, Reykjavík,
verður jarðsungin frá Selfosskirkju laugardag-
inn 17. október kl. 10.30.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á
samtök fatlaðra og önnur líknarfélög.
Hörður Björnsson
og systkini.
+
Þökkum af alhug öllum þeim sem veittu okkur
samúð og stuðning við andlát og útför eigin-
manns míns, föður okkar, tengdaföður, sonar
og bróður,
JÓNS HANNIBALSSONAR,
Bergholti 8,
Mosfellsbæ.
Ragnhildur Þorleifsdóttir,
Þórunn Stefanía Jónsdóttir, Benedikt Halldór Halldórsson,
Þorsteinn Jónsson,
Berglind Hanna Jónsdóttir,
Þorsteina Kristjana Jónsdóttir
og systkini hins látna.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför
JÓNS JÓNASSONAR,
Þverá,
Laxárdal.
Systkini og aðrir vandamenn hins látna.