Morgunblaðið - 21.10.1998, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1998
ERLENT
MORGUNB LAÐIÐ
FLÓTTAFÓLKI FJÖLGAR ENN í KOSOVO
SPD og Græningjar í Þýzkalandi undirrita stjórnarsáttmála
Belgrad
JUGÓ-
SLAVÍA
50 km SERBIA
Pristina 0
SVART- s
FJALLA-JJpKOSOVO
LAND
Pristina ®
''X®4
Stimlje
Dakovica
Að minnsta kosti 50 Kosovo-Albanir,
aðallega konur og börn, flýðu frá Trpeza
eftir harða skothríð frá lögreglusveitum Serba.
Sameinuðu þjóðirnar hættu á mánudag við
að senda tvær bílalestir með vistir vegna átakanna.
Streoc
Áköf skothríð kemur
í veg fyrir vistaflutning
Smonica
Sprengjuhríð á
nágrannaþorpið Trpeza
Ofriðlegt í Kosovo þrátt fyrir samning
Fólk flýr enn
heimili sín
vegna átaka
Berisha. Reuters.
AÐ MINNSTA kosti 50 manns, aðal-
lega konur og börn, flýðu burt úr
þorpinu Trpeza í Mið-Kosovo í gær
en þá hafði það legið undir skothríð
frá lögreglusveitum Serba. Er það
haft eftir vitnum, meðal annars er-
lendum fréttamönnum.
„Pað var skotið á næsta hús og
brakið úr því lenti inni í svefnher-
bergi hjá okkur,“ sagði Hamdi
Krasniqi, 37 ára gamall maður, sem
fór fyrir hópi 23 flóttamanna. „Það
var skotið á þorpið í gærkvöld og aft-
ur í nótt og við þorum ekki að vera
þar lengur. Pað er of hættulegt. Við
erum óhultari í skóginum.“
Fréttamenn frá Reuíers-frétta-
stofunni urðu vitni að skothríð frá
serbneskum lögreglusveitum í
Smonica og lentu sprengjumar við
Trpeza. Heyrðu þeir einnig skothríð
í sjálfvirkum byssum.
Að minnsta kosti 250.000 manns
hafa hrakist frá heimilum sínum í
Kosovo vegna átakanna milli
skæruliða og her- og lögreglusveita
Serba og er fólkið ýmist í bráða-
birgðabúðum eða inni á ættingjum
og vinum. Krasniqi er einn fárra,
sem hafa vogað sér heim aftur, en
hann hefur nú orðið að flýja þorpið
sitt í þriðja sinn.
Óttast um afdrif
samkomulagsins
Talið er, að skæruliðar KLA, Al-
banska írelsishersins, eigi ekki
minni þátt í átökunum síðustu daga
en Serbar og veldur það áhyggjum á
Vesturlöndum þar sem menn óttast,
að ekkert verði úr samkomulaginu,
sem gert var við Slobodan Milosevic,
forseta Júgóslavíu.
V/esley Clark, yfírmaður herafla
NATO í Evrópu, ætlaði að fara til
Belgrad í gær til að kanna hvemig
staðið hefði verið við brottflutning
her- og lögreglu frá Kosovo og þá
var von á 20 manna nefnd á vegum
Sameinuðu þjóðanna til héraðsins. Á
hún að safna upplýsingum fyrir Kofí
Annan, framkvæmdastjóra SÞ.
MANNVjRKJAMNG
22.0KT0BER 1998
Á GRAND HÓTEL REYKJAVÍK
Baráttan gegn atvinnu-
leysi nýtur forgangs
Þrír ráðherrar úr
röðum Græningja
Bonn. Reuters.
GERHARD Schröder, verðandi
kanzlari Þýzkalands, skrifaði í gær
undir sáttmála, sem Jafnaðar-
mannaflokkurinn SPD gerði við
flokk Græningja um myndun
fyrstu miðju-vinstri-stjómarinnar í
Þýzkalandi í 16 ár.
Leiðtogar SPD náðu að koma
inn í stjórnarsáttmálann flestum
sínum yfirlýstu forgangsstefn-
umálum, en þeirra helzt eru end-
urskipulagning skattkerfisins og
aðgerðir til að fjölga störfum í
landinu. Schröder tjáði blaða-
mönnum eftir undirritun sáttmál-
ans að baráttan gegn atvinnuleysi
og enduruppbygging austurhluta
landsins yrðu efst á dagskrá
stjórnar sinnar.
Sá þáttur sáttmálans sem ber
greinilegast merki aðildar Græn-
ingja, flokks umhverfisvemdar-
sinna, að honum, er að kveðið er á
um að loka skuli öllum kjamorku-
verum í Þýzkalandi í markvissum
skrefum á komandi ámm.
Sérstök aukaflokksþing beggja
flokka munu um helgina fjalla
hvort fyrir sig um stjórnarsáttmál-
ann. Þá er gert ráð fyrir að
Schröder fái næstkomandi þriðju-
dag formlega staðfestingu þings-
ins sem sjöundi kanzlari Þýzka-
lands frá því lýðræði var endur-
reist í landinu eftir heimsstyrjöld-
ina síðari.
Flokkarnir komust að sam-
komulagi um að Græningjar
fengju þrjú ráðherraembætti í
hinni nýju stjórn. Utanríkisráðu-
neytið fellur í skaut Joschka
Fischer, sem var virkur félagi í
samtökum róttækra vinstrimanna
á umrótsárunum í kring um 1970
en hefur farið fyrir þingflokki
Græningja á Sambandsþinginu,
Reuters
GERHARD Schröder, verðandi kanziari Þýzkalands, og Joschka
Fischer, leiðtogi Græningja og verðandi utanríkisráðherra, halda
saman á hinum „rauð-græna“ stjórnarsáttmála í Bonn í gær. Að baki
þeim er Oskar Lafontaine, flokksformaður jafnaðarmanna og
verðandi fjármálaráðherra.
neðri deild þýzka þingsins, undan-
farið kjörtímabil. Hann var fyrstur
Græningja til að sverja ráðherra-
eið - í íþróttaskóm og gallabuxum
- er hann varð umhverfisráðherra
í stjórn sambandslandsins Hessen
árið 1985. Fischer verður jafn-
framt varakanzlari.
Auk þess munu ráðuneyti um-
hverfis- og heilbrigðismála falla í
hlut Græningja.
Hinum alþjóðlega efnahags-
vanda sinnt af krafti
Oskar Lafontaine, hinn áhrifa-
mikli formaður SPD, tekur við
stjóm fjármálaráðuneytisins, sem
bætt hefur við sig málaflokkum
sem skomir vom af efnahagsmál-
aráðuneytinu.
Fyrir utan áðumefnd innan-
ríkispólitísk forgangsverkefni
nefndi Schröder í gær að þar sem
Þýzkaland verður á næsta ári í for-
sæti fyrir G7-hópnum svokallaða,
samtökum sjö helztu iðnríkja
heims, muni viðleitni til að finna
lausnir á hinum hnattræna efna-
hagsvanda einnig verða sinnt af
krafti. Þar að auki tekur Þýzkaland
við forsæti í Evrópusambandinu
eftir áramótin, en aðildarríkin
fimmtán skiptast á um að gegna
því í hálft ár í senn.
Evrópuþmgið mun ekki beita neitunarvaldi
Mannúðarsj óð-
ur ESB fær sitt
Þrátt fyrir að
upp hafí komist
um spillingu
Strassborg. Reuters.
EVRÓPUÞINGIÐ í Strassborg
féll í gær frá því að hrinda í fram-
kvæmd hótunum um að beita neit-
unarvaldi sínu til að hindra
samþykki fjárlaga þess sjóðs Evr-
ópusambandsins, sem stendur
straum af kostnaði við þróunarað-
stoð og mannúðarhjálp á vegum
ESB, vegna þess sem upp hefur
komizt um spillingu í kring um
meðferð þess fjár.
Talsmenn tveggja stærstu þing-
flokkanna á Evrópuþinginu, sósía-
lista og Evrópska þjóðarflokksins,
sögðust ekki myndu greiða tillögu
þess efnis atkvæði, að frysta fram-
lög til mannúðarmálasjóðsins, þeg-
ar þingið greiðir atkvæði um
samþykki fjárlaga ESB fyrir
næsta ár, en sú atkvæðagreiðsla
fer fram á morgun, fimmtudag.
ESB og hin fimmtán aðildarlönd
þess eru langstærsta uppspretta
þróunaraðstoðar í heiminum.
„Við teljum að við eigum ekki að
refsa þeim sem þurfa mest á aðstoð
af þessu tagi að halda með því að
frysta þessa fjármuni," sagði
*★★★*
EVRÓPA^
brezki þingmaðurinn Terry Wynn,
talsmaður þingflokks evrópskra
sósíalista.
Sáttir við svör
Santers
James Elles, brezkur talsmaður
Evrópska þjóðarflokksins, sagði að
flokkurinn hefði verið sáttur við
íyrirheit Jacques Santers, forseta
framkvæmdastjómar ESB, um að
hann myndi skila Evrópuþinginu
innanhússskýrslu um meint fjár-
svik sem starfsmenn ECHO, skrif-
stofu ESB sem sér um þróunarað-
stoð og mannúðarmál, eru sagðir
hafa gerzt sekir um.
Fjárlagaeftirlitsnefnd Evr-
ópuþingsins hafði mælzt til þess að
330 milljónir ECU (um 27 milljarð-
ar kr.) í mannúðarsjóði ESB yrðu
frystar eftir að framkvæmda-
stjórnin upplýsti í september um
meint fjársvik sem kostað hefðu
mannúðarmálasjóð ESB allt að 500
milljónum ECU (um 41 ma kr.).
Friðarverðlaunahafínn
John Hume
Segir ESB
hafa veitt sér
innblástur
Strassborg. Reuters.
JOHN Hume, sem ásamt David
Trimble hlýtur friðarverðlaun
Nóbels í ár fyrir framlag sitt í
þágu friðar á Norður-írlandi,
sagði í gær að Evrópusambandið
hefði veitt sér mikinn innblástur
á liðnum árum og að friðarferlið
á Norður-írlandi ætti ESB mikið
að þakka.
Sagði Hume að vera sín á Evr-
ópuþinginu í Strassborg siðan
1979 hefði haft áhrif á viðhorf
sín til vandamála Norður-írlands.
Fylltist hann trú á því að fyrst
hinir fornu íjendur Þjóðverjar og
Frakkar gátu hafið náið samstarf
á vettvangi ESB skömmu eftir
seinni heimsstyijöldina hlytu
Norður-írar á endanum að geta
Ieyst sínar illdeilur.
„Gleymum því ekki að ESB er
besta dæmið sem til er um hvern-
ig leysa á ævafornar deilur
þjóða,“ sagði Hume á fundi Evr-
ópuþingsins í Strassborg, eftir að
þingfulltrúar höfðu óskað honum
til hamingju með verðlaunin.
Standa vonir Humes til þess að
aukinn Evrópusamruni muni á
endanum gera deilur sambands-
sinna og þjóðernissinna á Norð-
ur-Irlandi um hvaða ríki þeir
skuli tilheyra, Bretlandi eða ír-
landi, óþarfar.