Morgunblaðið - 10.12.1998, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 10. DESEMBER 1998
ÚR VERINU
„Afskaplega
leiðinlegt haust44
Barningur á sfld og loðnu
LOÐNU- og sfldveiðar ganga enn
illa. Veður ræður þar miklu og
segja útgerðarmenn og sjómenn
veðurfar í haust með eindæmum
leiðinlegt. Afli af báðum þessum
tegundum er miklum mun minni en
í fyrra og ljóst að halda verður vel á
spöðunum eftir áramót, eigi leyfi-
legur loðnuafli allur að nást.
Skip Isfélagsins í Vestmannaeyj-
um hafa í haust verið bæði á sfld og
loðnu og gengið treglega. I gær var
Sigurður VE kominn með 550 tonn
eftir 6 nætur á miðunum norðnorð-
austur af Langanesi, Dunu (áður
Guðmundur VE) landaði 700 tonn-
um á sunnudag og Gígja var með 40
tonn á miðunum. Loðnan stendur
djúpt og dreift og er mjög erfitt að
eiga við hana.
Þurfa að kasta
í öfugan hring
Skip Hraðfrystihúss Eskifjarðar
eru einnig á loðnu. I gær var Jón
Kjartansson á leið í land með bilaða
hliðarskrúfu og 100 tonn. Hólma-
borgin var á miðunum með 100
tonn og Guðrún Þorkelsdóttir var
komin með 150 tonn. Emil
Thorarensen, útgerðarstjóri Hrað-
frystihúss Eskifjarðar, segir að að-
stæður á miðunum séu afar erfiðar.
Til dæmis þurfi skipin að kasta í
öfugan hring vegna straums og
þurfi torfurnar þá að vera anzi stór-
ar til að góð köst náist.
„Þetta hefur verið afskaplega
leiðinlegt haust. Þessa fáu daga,
sem veður hefur verið skaplegt,
hefur eitthvað annað komið upp á
eins og mikið tunglskin, eða loðnan
hreinlega finnst ekki. Aflinn er því
miklum mun minni en á sama tíma í
fyrra og ljóst að menn verða að
halda vel á spilunum, ætli þeir að
ná leyfilegum loðnuafla eftir ára-
mótin. Þá kemur það sér illa að nú
er ekki leyfilegt að veiða loðnu í
flottroll, en það hefur gefið góða
raun á síldinni," segir Emil
Thorarensen.
SVN saltað í 27.000 tunnur
Sfldveiði er áfram treg fyrir
Austurlandi og næst hún nær ein-
göngu í flottroll. Frystitogarinn
Venus HF er þar við veiðar og hef-
ur ekki gengið vel, enda sfldin ákaf-
lega dyntótt. Lítið var um að vera
hjá Sfldarvinnslunni í Neskaupstað
í gær, engin sfldarvinnsla í gangi en
Beitir á leið í land með einhvern
afla. Sfldarvinnslan hefur þegar
saltað í 27.000 tunnur á vertíðinni,
en í fyrra nam heildarsöltun 39.000
tunnum. Þá hafa um 600 tonn verið
fryst. Svanbjörn Stefánsson, fram-
leiðslustjóri SVN, segir að í fyrra
hafi söltun verið töluverð eftir ára-
mót og því sé möguleiki á því að
salta jafnmikið nú og á vertíðinni í
Loðnan
Endanlegs
kvóta beðið
NIÐURSTÖÐUR úr nýaf-
stöðnum loðnuleiðangri Haf-
rannsóknastofnunar liggja enn
ekki fyrir. Tvö skip, Ámi Frið-
riksson og Bjarni Sæmunds-
son, tóku þátt í leiðangrinum,
sem er farinn á hverju hausti.
Nú er verið að bera saman nið-
urstöður úr rannsóknum skip-
anna og liggja þær fyrir eftir
nokkra daga. Að því loknu
liggja niðurstöður fyrir og
verður endanlegur loðnukvóti
gefinn út í framhaldi þess. Gert
er ráð fyrir því að heildarkvóti
verði allt að 1,4 milljónir tonna,
sem er nokkru meira en á síð-
ustu vertíð.
fyrra. Samkvæmt hans upplýsing-
um eigi eftir að salta í um 15.000
tunnur upp í gerða samninga og
vonist Sfldarvinnslan eftir því að
stór hluti þess verði saltaður í Nes-
kaupstað.
Sfld handa Keikó
Sfldin veiðist enn vestur af land-
inu, í Kolluál og þar fékk Antares
þokkalegan afla, 450 tonn, og var á
leið með hann til Eyja í gær. Þar er
síldin fryst hjá Isfélagi Vestmanna-
eyja á markaði í Frakklandi,
Þýzkalandi, Bretlandi og Japan.
Sfldin fyrir vestan er stór og góð og
fer lítið í úrkast. Þá má geta þess
að ísfélagið sér Keikó einnig fyrir
mat og er uppistaðan í fæði hans
sfld og loðna.
450 tonn í trolli
„Heyi-ðu, þetta er svona allt eftir
atvikum. Við erum á leiðinni í land
með um 450 tonn. Við tókum þetta í
troll norðarlega í Kolluálnum. Síldin
er dreifðari nú en áður og því notuð-
um við trollið, en megnið af aflanum
í haust höfum við tekið í nótina,"
sagði Grímur Jón Grímsson, skip-
stjóri á Antares, þegar Verið náði
símasambandi við hann í gær.
Grímur Jón og áhöfnin á Antares
hafa tekið um 3.500 tonn af sfld í
haust og segir hann að þetta fari
allt saman í vinnslu. „Fyrst sfldin
fer til manneldis þurfum við að fara
nokkuð ört í land, en þetta hefði
aldrei gengið, hefðum við ekki verið
með sjókælitanka. Þetta er gífur-
legur munur frá veiðunum í fyrra,
þegar við vorum ekki með kælingu.
Við komum í land með um 700 tonn
um daginn og þannig hittist á að
það var árshátíð hjá Isfélaginu.
Sfldinni var því landað í slöttum á
fjórum dögum og sfldin, sem síðast
var landað, var engu síðri en sú
sem landað var fjórum dögum fyrr.
Það munar öllu að við kæinguna fer
hitastig sfldarinnar nánast strax
niður í 0 gráður og síðan er henni
haldið þannig þar tfl að löndun
kemur.
Þolir flutninga betur
Þá hefur komið í ljós að sfldin
þolir miklu betur flutninga í vondu
veðri í sjókælitönkunum en venju-
legum lestartönkum. Við lentum í 9
til 10 vindstigum og haugasjó á leið
í land um daginn. Þrátt fyrir það
var ekkert að sfldinni, þegar við
komum í land. Þetta hefði verið al-
gjörlega óhugsandi án kælit-
ankanna, þá hefði síldin verið kom-
in í graut, þegar í höfn var komið,“
segir Grímur Jón.
Grímur segir að veðrið þarna í
Kolluálnum sé óskaplega leiðinlegt,
aldrei sé veður skaplegt svo lengi
að hægt sé að klára túr án þess að
lenda í brælu. Þetta sé ákaflega
ei’fitt svæði. „Það var hins vegar
mikil heppni að við skyldum finna
þessi mið í haust, því annars er
hætt við að sfldveiðarnar hefðu ein-
faldlega verið blásnar af. Þegar
sfldveiðin við Eldey var stöðvuð í
haust, góðu heilli, höfðum við
fregnir af því frá netabát, að sfld
væri að finna þarna úti. Við fórum á
fjórum skipum og fundum sfldina,
en ég er viss um að hún hefur hald-
ið sig þarna í að minnsta kosti tvö
ár til viðbótar, þó enginn hafi farið
þangað á veiðar. Fregnir frá neta-
bátunum benda til þess.
Jólabónus
Við verðum svo á þessu fram að
jólum og eitthvað eftir áramót,
meðal annars til að skapa vinnu í
frystihúsinu. Þetta er svona eins
konar jólabónus fyrir konurnar í
frystihúsinu, en reyndar er ágætt
út úr vinnslunni að hafa fyrir fyrir-
tækið líka,“ segir Grímur Jón
Grímsson.
—
h
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Endalausar uppákomur í réttarhöldunum yfír Anwar
Vilja ómerkja fram-
burð bflstjórans
Kuala Lumpur. Reuters.
VERJENDUR Anwars Ibrahims,
fyrrverandi fjármálaráðherra
Malasíu, unnu ágætan sigur í gær
þegar dómarinn í málinu gegn Anw-
ar sagðist ætla að íhuga beiðni
þeirra um að vitnisburður fyrrver-
andi einkabílstjóra Anwars, eins
helsta vitnis saksóknara, yrði gerð-
ur ómerkur og honum vísað úr
vitnastúkunni. Kemur þetta tveimur
dögum eftir að einkabílstjórinn
fyrrverandi, Azizan Abu Bakar,
virtist hafa dregið til baka þann
framburð sinn, að hann hefði haft
mök við Anwar.
Óvíst er hins vegar hvort dómar-
inn, Augustine Paul, verður við
beiðni verjendanna sem halda því
fram að Azizan eigi aðild að um-
fangsmikilli ófrægingarherferð gegn
Anwar en Mahathir forsætisráð-
herra, sem rak Anwar í september,
segir, að Anwar- sé siðferðilega van-
hæfur. Þá hafa saksóknarar gefið í
skyn, að Anwar hafi reynt að neyða
lögregluna til að fá bílstjórann til að
draga framburð sinn til baka. Segja
fréttaskýrendur hins vegar að öll
óvissa um framburð Azizan geti orð-
ið Anwar til góða því lög segi til um
að Anwar eigi að njóta efans.
Hafði Azizan á þriðjudag sagt fyr-
ir rétti að Anwar hefði ekkert haft
með andlát eiginkonu einkabílstjór-
ans fyrrverandi að gera, en hún lést í
bflslysi fyrr á árinu. Að því er hins
vegar ýjað í bók sem kom út á árinu
að Anwar hafi jafnvel látið myrða
eiginkonuna, og segja verjendur
Anwars þetta lið í þeirri ófrægingar-
herferð sem rekin hefur verið gegn
Anwar.
Ákæran á hendur Anwar er í fjór-
um liðum og snúast allir liðirnir um
spillingu. Alvarlegast þykir þó að
hann hafi haft mök við bílstjóra sinn
Reuters
WAN Azizah Wan Ismail, eiginkona Anwars Ibrahims, flaggar
brosandi mynd af bónda sínum eftir vitnaleiðslur í gær.
en þau eru bönnuð í Malasíu á milli
fólks af sama kyni.
Skildi bflstjórinn
spurninguna?
Við réttarhöldin á mánudag spurðu
lögfræðingar Anwars Azizan hvort
hann hefði ekki verið tíður gestur á
heimili Anwars í fimm ár fram til
1997 „vegna þess, að hann hafði ekki
haft mök við þig“ og bflstjórinn játaði
því. Saksóknarinn hélt því hins vegar
fram, að veijendumir hefðu ruglað
bflstjórann í ríminu. Hann hefði hald-
ið, að verið væri að spyrja hvort þeir
Anwar hefðu átt mök saman eftir
1992 en þá á það að hafa gerst sam-
kvæmt framburði hans.
Sagði bflstjórinn við verjanda
Anwars, að hann hefði lagt fram
ákæruna vegna þess, að Anwar hefði
neytt sig til kynmaka en þegar verj-
andinn spurði hann síðar fyrrnefndr-
ar spurningar og þá á ensku, svaraði
hann ,já“ á malaísku. Með öðrum
orðum, að Anwar hefði ekki neytt
hann til kynmaka og hann sagði aft-
ur já þegar verjandinn bar upp sömu
spurningu nokkru seinna.
Þrátt fyrir þessi svör er ekki
ljóst hvort bflstjórinn átti við, að
hann hefði aldrei haft mök við Anw-
ar eða hvort hann var að segja, að
hann hefði ekki haft þau frá árinu
1992 og þar til hann lagði fram
kæruna 1997.
Evrópuþingið og Ráðherraráð
Evrópusambandsins semja
Samkomulag
um fjárlög
Brussel. Reuters.
EVRÓPUÞINGIÐ og R.áðherraráð
Evrópusambandsins (ESB) komust
á þriðjudag að samkomulagi um fjár-
lög sambandsins fyrir árið 1999.
Fjárlagaramminn er samtals 85,5
milljarðar ECU, eða rúmlega 7.000
milljarðar íslenzkra króna.
Með samkomulaginu var bundinn
endi á deilu milli þessara tveggja
ákvarðanatökustofnana ESB um
fjárlögin og því þar með afstýrt að
deilan spillti fyrir flóknum viðræðum
sem nú eru í gangi um fjármál ESB í
heild, einkum með tilliti til þess
hvernig fjár-
magna skuli fyrir-
hugaða stækkun
ESB til austurs.
„Ráðið og Evr-
ópuþingið sam-
þykkja gagn-
kvæmt fjárlög
fyrir árið 1999 án
ið við kröfum þingsins um að fá
meira um það að segja hverju sam-
bandið eyðir í landbúnaðar- og
byggðastyrki, en yfii- helmingm’ fjár-
laga hvers árs fer í þetta styrkja-
kei’fi.
Endurskoðun
fjármála í gangi
****★.
EVROPA^
Til stendur að hleypa nokkrum
fyrrverandi kommúnistaríkjum Mið-
og Austur-Evrópu inn í ESB fljót-
lega eftir aldamót og að óbreyttu
kerfi greiðslna í og úr sameiginleg-
......... um sjóðum sam-
bandsins myndi
sú fjölgun þýða
gífurlegan kostn-
aðarauka fyrir
núverandi aðild-
am'ki. Auk þess
rennur núgild-
andi fimm ára
þess að grípa þurfi til varafjárveit-
inga,“ segir í yfirlýsingu sem gefin
var út á þriðjudagskvöld eftir sex
tíma viðræður milli fjárlagaráðherra
aðildarríkjanna og þingmanna á
Evrópuþinginu. Gert er ráð fyrir að
samkomulagið verði lagt til fullgild-
ingar fyrir þingið í næstu viku, þegar
það kemur saman í Strassborg.
Fyrir viðræðurnar í fyrradag
hafði Evrópuþingið hótað því að
þvinga sambandið inn í fyrirkomu-
lag, þar sem þingið veitti fjárveit-
ingaheimild fyrir útgjöldum ESB til
eins mánaðar í senn, ef ekki yrði orð-
fjárlagarammi ESB út um aldamótin
og semja þarf um nýjan fjárlagara-
mma fyrir tímabilið 2001-2006.
Tillögur að þessari grundvallar-
endurskoðun fjármála sambandsins
verða meðal umræðuefna á leiðtoga-
fundi ESB í Vín, sem hefst á morg-
un, föstudag. Þjóðverjar, sem taka
við formennskunni í ráðherraráðinu
um áramótin, þrýsta mjög á um að fá
greiðslur sínar í hina sameiginlegu
sjóði lækkaðar og - m.a. með stuðn-
ingi Frakka - að þak verði sett þak á
útgjöld ESB áður en til fjölgunar að-
ildarríkja kemur.
Kínverjar ótt-
ast afleiðing-
ar evrosins
Peking. The Daily Telegraph.
HELSTU framámenn í kínversku
efnahagslífi óttast að evróið, hinn
sameiginlegi gjaldmiðill Evrópu-
sambandsríkjanna, er tekinn
verður upp um áramótin, muni
gera Kínveijum erfitt að stunda
viðskipti í Evrópu auk þess sem
þeir telja að hin sameiginlega
Evrópumynt muni veita evrópsk-
um fjármálastofnunum ískyggi-
lega mikil völd.
Fulltrúar á ráðstefnu helstu
fjármálasérfræðinga í Kína, sem
haldin var í Peking á dögunum,
komust að þeirri niðurstöðu að
Evrópumarkaðir myndu taka upp
aukna verndarstefnu, sem valda
mun utanaðkomandi aðilum erf-
iðleikum við að hasla sér þar völl.
Óttast Kínverjar jafnframt að
evróið skuldbindi vel stæðar Evr-
ópuþjóðir til að rétta fátækari að-
ildarlöndum ESB hjálparhönd,
sem verði til þess að skaða sam-
keppnisaðstöðu kínverskra verk-
smiðja gagnvart lægst launuðu
verkamönnum ESB-ríkjanna, og
þannig gera það Kínverjum erfið-
ara að koma útflutningsafurðum
sínum á markað í Evrópu.
Spáði Huang Yangxin, fulltrúi
frá Kínabanka, því að hinn nýi
gjaldmiðill myndi er fram liðu
stundir fæða af sér risastóran
Evrópubanka sem ógnaði hags-
munum Kína, vegna þess hversu
kínverskar Qármálastofnanir
væru enn veikar. Reikna kín-
verskir hagfræðingar með því að
evróið muni með tíð og tíma taka
sér stöðu við hlið Bandaríkja-
dollarans sem sterkasti gjaldmiðill
í heiminum.