Morgunblaðið - 10.12.1998, Qupperneq 64

FIMMTUDAGUR 10. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
H
______AÐSENPAR GREINAR_
Þar sem misréttið
ræður ríkjum
KJÖR lífeyrisþega
eru til skammar. Al-
mennur efnahagur
þessa fólks er alls óvið-
unandi. I flestum til-
fellum dugir sá lífeyrir
sem fólkið fær alls ekki
til framfærslu og undir
hælinn lagt hvort það
hefur í sig og á.
Undir fátæktar-
mörkum
Hér er um að ræða
mismunandi greiðslur
frá Tryggingastofnum
ríkisins eftir því hvort
um einstaklinga er að
ræða eða sambýlisfólk
og hjón. Ekki bætir það ástandið
hjá þessu fólki að verð á lyfjum
hefur hækkað verulega undanfarin
misseri og þátttaka Trygginga-
stofnunar í þeim kostnaði minnkað
verulega, að ógleymdum þeim
þjónustugjöldum sem fólk þarf að
greiða er það leitar á náðir heil-
brigðisþjónustunnar. Á sama tíma
og laun þessa fólk eru langt undir
fátæktarmörkum eru gæðingum
og einkavinum stjórnvalda réttar
gjafir og dúsur upp á milljarða
króna.
Fylgjast
ekki með
Stjórnvöld og meirihluti Alþingis
virðist ekki fylgjast með eða gera
sér grein fyrir þeirri nöturlegu
staðreynd að þeir eru búnir að
skipta þjóðinni í ríka og fátæka og
þeir verst settu draga
fram lífið á launum sem
eru langt undir hung-
urmörkum. Kannski er
meirihluta Alþingis al-
veg sama hvað snýr
upp og hvað snýr niður
í málefnum lífeyris-
þega úr því að þeirra
eigin lífeyrissjóðsmál
eru í lagi.
Stjómvöld verða að
reka af sér slyðruorðið
og hefja strax aðgerðir
til að lífeyrisþegar geti
lifað eðlilegu lífl og fái
laun sem duga þeim til
framfærslu. Málið þolir
enga bið, því svo mikið
A meðan fátækt ríkir,
segir Sigurður T.
Sigurðsson, fá sex
bankastjórar hálfan
milljarð króna.
er sorfið að sumu af þessu fólki að
það á ekki fyrir jólamatnum.
Stjórnvöld verða þess vegna að
bregðast skjótt við.
Úrbætur strax
Fyrstu skrefin í því máli verður
að stíga strax og áður en jólahelgin
gengur í garð.
I fyrsta lagi að lífeyrir frá Trygg-
ingastofnun ríkisins hækki frá og
með 1. janúar nk. og verði aldrei
lægri en almenn verkamannalaun í
kjarasamningi VMSÍ og VSÍ og
fylgi síðan launaþróun í landinu.
I öðru lagi að tekjur maka skerði
ekki bætur bótaþega frá 1. janúar
nk.
í þriðja lagi að þeir sem fá
greiddan lífeyri frá Tryggingastofn-
un ríkisins fái árlega greidda des-
embergreiðslu, hliðstæða þeirri sem
er í kjarasamningi VMSI og VSÍ,
sem nú er 26.100 krónur. í fyrsta
sinn nú fyrir þessi jól.
I fjórða lagi að húsaleigubætur
verði ekki skattlagðar frá 1. janúar
nk. í fimmta lagi að skattleysismörk
hækki vemlega.
Siðleysi
Það er stjórnvöldum til skammar
hvernig þau hafa komið sér hjá að
gæta hagsmuna lífeyrisþega en lát-
ið óátalið og þykjast enga ábyrgð
bera þegar stórum fjárfúlgum er
sóað í fáa útvalda gæðinga vegna
einkavæðingar sem þau hrundu
sjálf af stað.
Á sama tíma og fátækt ríkir með-
al láglaunastétta þjóðfélagsins, fá
sex bankastjórar hálfan milljarð
króna í sérstökum lífeyrisskuld-
bindingum vegna hlutafélagsvæð-
ingar ríkisbanka. Itrekað koma upp
mál er sýna að bruðl, sukk og sið-
leysi ríkir meðal þeirra manna sem
mest hafa fjallað um íslenska ríkis-
banka á undanförnum árum.
Ábyrgð
Ríkisstjórnin getur ekki komist
hjá því að vera kölluð til ábyrgðar í
Sigurður T.
Sigurðsson
1
10. des.-23. des.
-v
BSöm
ftndhttja
teiknimyndanno
■ íþráttir
flfrek /6iu Anuus
í KOMANDI alþing-
iskosningum er mikil-
vægt að þegnar lands-
ins noti sér lýðræðis-
legan rétt sinn sem er
kosningarétturinn.
Honum fylgir réttur
sem er ekld síður mikil-
vægur í lýðræðisþjóðfé-
lagi, en það er þegar
viðhaft er prófkjör. Þá
fær hinn almenni kjós-
andi tækifæri til að
hafa áhrif á uppröðun á
framboðslista fyrir
kosningar. Misjafnt
hefur verið hvernig
prófkjör hafa virkað í
gegnum tíðina. Oft á
tíðum hafa þau ein-
kennst af svæðispoti þar sem hver
smalar fyrir sig heimalning, burtséð
frá pólitískri getu. Sá sem barist
var fyrir átti svo að gæta hagsmuna
heimabyggðarinnar.
Veikleiki hinna dreifðu byggða er
að ekki virðist hafa verið gerð fag-
leg úttekt í samráði við sveitarfélög-
in um forgangsröðun verkefna t.d. í
samgöngumálum. Efling sam-
gangna er jú mikilvægast þátturinn
í eflingu byggðar í
dreyfbýlinu. Mjög
brýnt er að stytta
vegalengdir til að
stærri svæði geti þró-
ast til að verða eitt at-
vinnusvæði. Þá eiga
jarðgöng að vera kost-
urinn sem fyrst er
skoðaður. Allt of al-
gengt hefur verið, að
sveitarfélögin takist á
um, að næsta fram-
kvæmd þjóni þeirra
sérhagsmunum. Yfir
því sérhagsmunapoti
tróna svo þingmenn og
láta mola detta hér og
þar til friðþægingar
fyrir alla. Ávöxtur
slíkrar framkvæmdastefnu er
sparðatíningur út um allt kjördæm-
ið sem verður ekki styrkur í heild
fyrir byggðalögin.
Nú er tími prófkjöra vegna al-
þingiskosninga á vori komandi.
Kjósandi góður, brýnt er að þú ger-
ir faglega úttekt á kandídötum áður
en þú raðar á framboðslista. Þá eiga
að vega þyngra fundir og bein sam-
skipti frambjóðandans við kjósend-
Brýnt er, segir Snorri
Aðalsteinsson, að
kjósendur geri faglega
úttekt á kandídötum
áður en þeir raða á
framboðslista.
ur, en milljóna glæsiauglýsingar í
stærstu blöðum landsins. Sæktu
fundi með þátttakendum, spurðu og
spjallaðu. Það er ekki einasta að þú
verðir betur að þér um hugsanlegan
frambjóðanda, heldur er það styrk-
ur hans líka að hafa samband við
sem flesta kjósendur. Ef verið er að
kjósa um leiðtoga fyrir framboð í
kjördæmi er allra hagur að
sterkasti einstaklingurinn verði fyr-
ir valinu. Hann verður að hafa bein í
nefi til að framfylgja heildstæðri
framkvæmdaáætlun öllum til hags-
bóta.
Fulltrúar okkar á hinu háa al-
þingi, verða að setja höfuðið að veði
og leggja til hliðar sérhagsmuna-
hyggju heimabyggðarinnar. Þau
eru jú altént þingmenn og -konur
allra þegna kjördæmisins alltaf,
ekki bara fyrir kosningar. Mjög
brýnt að þau rækti tengslin við
kjósendur allt kjörtímabilið.
Höfundur er smábátasjómaður.
Landsbyggðin
og lýðræðið
Snorri
Aðalsteinsson