Morgunblaðið - 20.01.1999, Blaðsíða 1

15. TBL. 87. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 20. JANÚAR 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Clinton flytur stefnuræðu sama dag og málsvörn hans hefst fyrir öldungadeild
Segja enga forsendu
til embættissviptingar
Washington. Reuters.
Reuters
BILL Clinton Bandaríkjaforseti undirbýr stefnuræðu sína í Hvíta hús-
inu í gær og nýtur við það aðstoðar ræðuritarans Michaels Waldmans
og Mariu Echaveste, aðstoðarstarfsmannastjóra Hvíta hússins.
VERJENDUR Bills Clintons
Bandaríkjaforseta hófu í gær mál-
flutning sinn fyrir öldungadeild
Bandaríkjaþings í réttarhaldinu yfír
forsetanum, aðeins nokki-um klukku-
stundum áður en Clinton hélt stefnu-
ræðu sína fyrir sameinuðu þinginu.
„William Jefferson Clinton er ekki
sekur um þau brot sem hann hefur
verið sakaður um. Hann framdi ekki
meinsæri, hann hindraði ekki fram-
gang réttvísinnar. Það ber ekki að
svipta hann embætti," sagði Charles
Ruff, sem fer fyrir lögfræðingaliði
Clintons, í ávarpi sínu til öldunga-
deildarþingmannanna 100 sem
gegna hlutverki kviðdóms í réttar-
haldinu til embættismissis forsetans.
Ruff sagði að jafnvel þótt tækist
að færa sönnur á ákærurnar væri
þar ekki um að ræða þá tegund
glæpa, sem réttlæti embættissvipt-
ingu samkvæmt stjórnarskrá. „Það
var aldrei [lagalegur] grundvöllur
fyrir því að fulltrúadeildin sam-
þykkti ákæru til embættismissis, og
hvorki nú né nokkurn tímann verður
grundvöllur fyiir því að öldunga-
deildin sakfelli [forsetann],“ sagði
Ruff.
Sterk ímynd forsetans
Málflutningur Ruffs stóð í tvo og
hálfan tíma, en á meðan bjó Clinton
sig undir að flytja árlega stefnuræðu
sína fyrir sameinuðu þingi í beinni
sjónvarpsútsendingu, sem átti að
hefjast kl. tvö í nótt að íslenzkum
tíma. Að sögn talsmanna Hvíta húss-
ins hugðist Clinton ekki minnast orði
á réttarhöldin, en verjendur hans
vonuðust til að með því að láta mál-
flutninginn gegn sér ekki trufla sig
við störf sín í þágu þjóðarinnar
styrkist ímynd hans meðal almenn-
ings, sem þó er sterk fyrir. I nýjustu
skoðanakönnunum telja milli 60 og
70% Bandaríkjamanna að það væri
rangt að dæma Clinton til embættis-
sviptingar.
Búizt var við að Clinton myndi
beina sjónum í ræðunni að málum
sem efst eru á baugi bandarískra
innanríkisstjórnmála, svo sem
menntamálum, félagsmálum, barátt-
unni gegn glæpum og „góðærinu"
sem ríkir í bandarísku efnahagslífí.
Heimildir voru fyrir því að hann
myndi einnig mælast til þess að efnt
yrði tii nýrrar umferðar alþjóðlegra
viðræðna um viðskipti í heiminum,
innan vébanda Heimsviðskiptastofn-
unarinnar, í því skyni að bregðast við
röddum einangrunarsinna sem upp
hafa komið í Bandaríkjunum eftir að
ríki í Asíu, Suður-Ameríku og víðai-
hafa steypzt í efnahagskreppu og
valdið ómældum óróa á alþjóðlegum
fjármálamörkuðum.
Líkur aukast á vitnaleiðslum
Málflutningur Ruffs í gær miðaði
ekki sízt að því að sýna fram á glopp-
ur í málflutningi hinna 13 „saksókn-
ara“ fulltrúadeildar þingsins, sem
lögðu málið gegn Clinton fyrir öld-
ungadeildina, en þeir eru allir þing-
menn Repúblikanafiokksins. Ruff
dró í efa túlkun þeirra á málsgögn-
um og þeim viðmiðum sem þeir not-
uðust við er þeir lögðu mat á hin
meintu brot forsetans.
Hlé var gert á réttarhaldinu þar
til kl. 18 í kvöld að íslenzkum tíma.
Þá mun Dale Bumpers, fyri-verandi
öldungadeildarþingmaður demó-
krata, leggja sitt til málsvai-nar
Clintons.
Enn er óljóst hvort vitni verði köll-
uð fyrir, en þar sem farið er að bera á
flokkadráttum í öldungadeildinni,
þar sem repúblikanar eru í meiri-
hluta, er talið líklegt að af vitnaleiðsl-
um verði og bæði Monica Lewinsky,
fyrrverandi starfsstúlka í Hvíta hús-
inu, og forsetinn sjálfur verði meðal
stefndra. Vitnaleiðslurnar gætu
dregið réttarhaldið á langinn.
„Ófrjór“ faðir
Krefst
skaðabóta
fyrir barn
Ósltí. Morgunblaðið.
HÆSTIRÉTTUR Noregs
þarf nú að úrskurða í máli
manns, sem krefst skaðabóta
fjTÍr að hafa orðið faðir þrátt
fyrir að hafa gengizt undir
ófrjósemisaðgerð.
Aftenposten skrifar að dóm-
urinn þurfí að taka afstöðu til
spuminga á borð við: Getur
það reiknast sem tap að eign-
ast heilbrigt barn? Og er hægt
að fara fram á skaðabætur fyr-
ir þau útgjöld sem það kostar
að ala upp barn sem foreldr-
arnir ætluðust ekki til að kæmi
í heiminn?
Málavextir eru þeir, að mað-
ur nokkur búsettur í Þránd-
heimi fór í ófrjósemisaðgerð
fyrir 14 árum, en varð samt
faðir, gegn vilja sínum. Hann
kærði sjúkrahúsið þar sem að-
gerðin var gerð og krefst
skaðabóta. I kærunni var þó
ekki nein tiltekin upphæð
nefnd um þann kostnað, sem
hið óumbeðna sveinbarn bak-
aði föðurnum. I fyrstu umferð
lætur hann sér nægja að fá
hæstarétt til að skera úr um
hvort ekki séu lagalegar for-
sendur fyrir því að hann krefj-
ist skaðabóta af eiganda
sjúkrahússins, Suður-Þrænda-
lagasýslu.
Drengurinn óvelkomni á
þriggja ára afmæli í vikunni.
Júgóslavíustjórn frestar brottrekstri yfírmanns ÖSE í Kosovo
Lítill árangur af leið-
angri hershöfðingja
Hækkun á
Wall Street
Brasilia, New York. Reuters.
HLUTABRÉF hækkuðu í verði í
kauphöllinni á Wall Street í gær, er
fjárfestar hristu af sér ótta við að
fjármálakreppan í Brasilíu spillti
fyrir viðskiptum á alþjóðlegum
verðbréfamörkuðum og búizt var
við að Bill Clinton Bandaríkjafor-
seti myndi með sterkri stefnuræðu
auka mönnum bjartsýni. í helztu
kauphöllum Evrópu lækkaði gengi
hlutabréfa hins vegar nokkuð, eftir
allnokkra hækkun á mánudag.
Gengi brasilíska realsins lækkaði
enn gagnvart dollaranum.
Jórdaníu-
konungur
snýr heim
HUSSEIN Jórdaníukonungur lýt-
ur í guðsótta að fósturjörð sinni
á flugvellinum í Amman eftir
heimkomu sína í gær, en hann
var í hálft ár í krabbameinsmeð-
ferð í Bandaríkjunum. Honum
var tekið með kostum og kynjum
af þegnum sínum, sem söfnuðust
í hundruðaþúsundatali út á götur
til að fagna honum.
■ Sagður vi]ja/18
Belgrad, Brussel, London, Petrovo. Reuters.
TVEIR hæstsettu hershöfðingjar
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
færðu í gær Slobodan Milosevic, for-
seta Júgóslavíu, harðorð skilaboð til
Belgrad vegna aðgerða öryggis-
sveita Serba í Kosovo undanfarna
daga. Svo virðist sem skilaboðin hafí
strax haft einhver áhrif, þar sem
serbneskir fjölmiðlar sögðu frá því
að William Walker, yfirmaður
óvopnaðra eftirlitssveita ÖSE,
Öryggis- og samvinnustofnunar Evr-
ópu, í Kosovo, fengi dvalarleyfí sitt
framlengt um einn sólarhring, en
þegar viðræðunum lauk í gærkvöldi
var haft eftir aðstoðarmönnum hers-
höfðingjanna að enginn árangur
hefði náðst. Júgóslavnesk stjórnvöld
höfðu áður gert Walker að yfirgefa
landið fyrir miðvikudagskvöld.
Hershöfðingjarnir Wesley Clark,
sem er yfírhershöfðingi NATO, og
Klaus Naumann, formaður hermála-
nefndar bandalagsins, flugu á fund
Milosevic eftir að stjórn hans fyrir-
skipaði að Walker hypjaði sig. Walk-
er hafði sakað serbneskar öryggis-
sveitir um að bera ábyrgð á
fjöldamorði á Kosovo-Albönum í
þorpinu Racak fyrir helgi.
Hershöfðingjamir vöraðu Milos-
Wesley Clark Klaus Naumann
evic við því að loftárásir væru yfir-
vofandi ef hann héldi áfram að brjóta
vopnahléssamkomulagið frá því í
október, sem batt í bili enda á blóðug
átök öryggissveita Serba og aðskiln-
aðarsinnaðra Kosovo-Albana.
Fundur hershöfðingjanna með
Milosevic stóð í um sjö tíma og lauk
í gærkvöldi. „Okkur skilaði ekkert
áfram,“ sagði háttsettur embættis-
maður úr höfuðstöðvum NATO sem
var í fylgd með Clark og Naumann.
NATO þrýstir á Júgóslavíustjórn
að virða vopnahlé í Kosovo-héraði,
afturkalla brottrekstrarskipun Walk-
ers og að hún heimili Louise Arbour,
stríðsglæpasaksóknara Sameinuðu
þjóðanna, að rannsaka Racak-
fjöldamorðið.
Júgóslavneskir réttarlæknar, sem
í umboði stjórnvalda í Belgrad skoð-
uðu líkin sem eftirlitsmenn ÖSE
fundu í Raeak á laugardag, sögðu í
gær að ekkert þeiira sýndi ummerki
um aftöku.
Hótunin um loftárásir í gildi
Hvort tveggja Javier Solana,
framkvæmdastjóri NATO, og Mad-
eleine Albright, utanríkisráðheraa
Bandaríkjanna, ítrekaði að hótunin
um að Júgóslavía yrði beitt loftárás-
um væri enn í fullu gildi og ekkert
væri því til fyrirstöðu að henni yi-ði
hrint í framkvæmd.
Frakkar hafa sagt að ekki sé hægt
að útiloka loftárásir, en Rússar -
ásamt nokkrum NATO-þjóðum, þar
á meðal Grikkjum - hafa lýst mis-
munandi mikilli andstöðu við slíkar
aðgerðir. Spánverjar og Þjóðverjar
vöruðu við asa í ákvörðunum um
beitingu hervalds.
Um 20.000 Kosovo-Albanir eru
sagðir hafa flúið heimili sín á síðustu
vikum vegna átakanna í héraðinu.
Margir þeirra hafa leitað skjóls í
frosnum fjallaskógum.
■ Fjöldamorð og fyrirsláttur/19