Morgunblaðið - 04.02.1999, Blaðsíða 1

/
9
11
STOFNAÐ 1913
28. TBL. 87. ARG.
FIMMTUDAGUR 4. FEBRUAR 1999
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Leiðtogar stjórnmálafylkinga Kosovo-Albana snúa bökum saman
Líklegt að Júgóslavíuþing
samþykki friðarviðræður
Pristiua, London, Tirana. Reuters.
LIKUR hafa aukist á því að sendi-
nefnd Serba mæti til friðarvið-
ræðna, sem tengslahópmnnn hefur
boðað í Kosovo-deilunni, í Frakk-
landi á laugardag. Milan Komnenic,
upplýsingamálaráðherra Júgó-
slavíu, sambandsiTkis Serbíu og
Svartfjallalands, kvaðst í gær búast
við því að þingið í Belgrad myndi
samþykkja á fundi í dag að taka
þátt í viðræðunum. Þá hafa tveir
helstu leiðtogar Kosovo-Albana tek-
ið höndum saman eftir margra mán-
aða illdeilur og fallist á að mynda
sameiginlega sendinefnd ásamt full-
trúum skæruliðahreyfingarinnar
Frelsishers Kosovo, KLA, til að
taka þátt í friðarviðræðunum.
Komnenic sagðist vera „hæfilega
bjartsýnn“ og telja líklegra að þing-
ið samþykkti viðræðurnar en að
þeim yrði hafnað. Sagði hann að við-
ræðurnar kynnu að koma á varan-
legum friði í Kosovo. Mikill þrýst-
ingur hefur verið á stjómvöld í
Júgóslavíu að mæta til viðræðna og
í gær lýsti Chris Hill, sendimaður
Bandaríkjastjórnar, því yfir að þau
„yrðu að fallast á hugmyndir um
sjálfsstjórn Kosovo“.
Eiga samleið með KLA
Rexhep Qosja, leiðtogi Samein-
uðu lýðræðishreyfingarinnar, sagði
í samtali við dagblað í Kosovo í gær
að hann hefði sæst heilum sáttum
við Ibrahim Rugova, sem kjörinn
var forseti Kosovo í kosningum í
mars á síðasta ári. Kosningarnar
voru hvorki viðurkenndar af Serb-
um né pólitískum andstæðingum
Rugovas.
í gær sagði Qosja hins vegar að
þeir hefðu rætt um að stofna yrði ný
samtök til að ganga til friðarvið-
ræðna og fara með stjóm fram að
frjálsum kosningum í héraðinu.
Qosja sagði ennfremur að KLA
ætti að eiga samleið með sér og Ru-
ova í friðarviðræðunum, þeir sem
hefðu úthellt blóði sínu fyrir sjálf-
stæði Kosovo hefðu forgang að slík-
um viðræðum. Það veldur nágrönn-
unum í Albaníu hins vegar áhyggj-
um að svo virðist sem KLA ætli
ekki að senda háttsetta félaga til
viðræðnanna, en það dregur úr gildi
þeirra.
Rose varar við
friðargæslu
NATO vinnur nú að gerð áætlun-
ar um að senda friðargæslulið til
Kosovo í von um að friðarviðræður
Serba og Kosovo-Albana í Frakk-
landi muni leiða til samkomulags, að
sögn háttsetts embættismanns hjá
bandalaginu. Til em áætlanir um
friðargæslu i héraðinu frá þvf í sept-
ember, sem rykið hefur verið
dustað af, en embættismaðurinn
neitaði að ræða nánar um umfang
verkefnisins.
Sir Michael Rose, sem var yfir-
maður friðargæsluliðs Sameinuðu
þjóðanna í Bosníu árið 1994, varaði í
gær sterklega við hugmyndum
NATO um að senda landher til frið-
argæslu í Kosovo. Ástandið væri
enn of óstöðugt og Ijóst að á gæslu-
liða yrði ráðist. Sagði Rose að rétt-
ara væri að senda herlið að alb-
önsku Iandamærunum til að gæta
þess að átökin breiddust ekki út.
Ljósi end-
urvarpað
til jarðar
Moskvu. Reuters.
RÚSSNESKIR geimfarar
settu í gær upp risastóran speg-
il á geimstöðina Mír sem nota á
til að endurvarpa sólarljósi til
dimmra staða á jörðinni í til-
raunaskyni i dag.
Markmiðið með tilrauninni er
að kanna hvort hægt sé að nota
slíka spegla í geimnum til að
stytta skammdegið í norður-
hluta Rússlands og auka þannig
landbúnaðarframleiðsluna eða
til að lýsa upp staði vegna bygg-
ingarframkvæmda eða náttúru-
hamfara.
Gert er ráð fyrir því að speg-
illinn sjáist fyrst í Kai’aganda í
norðurhluta Kasakstans ef ekki
verður skýjað á þeim slóðum.
Spegillinn á síðan að sjást í
nokkrar mínútur í Saratov í
Rússlandi, hluta Úkraínu, Li-
ege í Belgíu, Frankfurt í Þýska-
landi og Winnipeg og nokkrum
fleiri stöðum í Kanada. Spegill-
inn á að líkjast bjartri stjörnu.
Blumenthal
yfírheyrður
Washington. Reuters.
SAKSÓKNARAR fulltrúadeildar
Bandaríkjaþings yfirheyrðu í gær
Sidney Blumenthal, einn af ráðgjöf-
um Bills Clintons forseta, meðan
þingmenn deildu um hvort kalla
ætti Monicu Lewinsky
fyrir öldungadeildina.
Blumenthal svaraði
spm-ningum sak-
sóknaranna fyrir lukt-
um dyrum í þinghús-
inu, en fyrr í vikunni
höfðu þeir yfirheyrt
Lewinsky og Vernon
Jordan, lögfræðing og
vin Clintons. Þingmenn
öldungadeildarinnar
skoðuðu myndbands-
upptöku af eiðsvörnum
vitnisburði Jordans og
Lewinsky og nokkrir
repúblikanar lögðu
drög að ályktun þar
sem kynferðislegt samband Clintons
við Lewinsky er fordæmt án þess að
því sé lýst yfir að hann hafi gerst
sekur um lögbrot sem réttlæti emb-
ættissviptingu. Repúblikanarnir
vilja að ályktunin verði borin undir
atkvæði áður en öldungadeildin sker
úr um hvort Clinton verði sviptur
embættinu, en leiðtogar demókrata
segja að ályktunin samræmist ekki
stjórnarskránni.
Yfirheyrslan í gær mun einkum
hafa snúist um samtöl Clintons við
Blumenthal þar sem forsetinn er
sagður hafa logið að honum um
samband sitt við Lewinsky þegai'
málið komst í hámæli. Saksóknar-
arnir segja að með því að Ijúga að
Blumenthal og fleiri aðstoðarmönn-
um sínum hafi forsetinn lagt stein í
götu réttvísinnar því hann hafi vitað
að þeim yrði stefnt til að bera vitni
um málið. Blumenthal mun hafa
haft eftir Clinton að hann hefði
hafnað Lewinsky eftir að hún hefði
óskað eftir kynferðislegu sambandi
viðhann.
Öldungadeildin kemur aftur
saman í dag og þarf þá að taka
ýmsar mikilvægar
ákvarðanir, m.a. um
hvort kalla eigi vitnin
fyrir deildina og hvort
gera eigi upptökurnar
af vitnisburði þeirra
opinberar.
Nokkrir repúblikan-
ar sögðu eftir að hafa
skoðað upptökurnar að
vitnisburður Lewinsky
hefði verið mjög trú-
verðugur og nauðsyn-
legt væri að hún yrði
kölluð fyrir öldunga-
deildina, en aðrir sögðu
að engin ástæða væri
til þess.
Einn saksóknaranna, Asa
Hutchinson, repúblikani frá
Arkansas, sagði að þeir myndu óska
eftir því að vitnunum yrði stefnt
fyrir öldungadeildina en viður-
kenndi að erfitt yrði að sannfæra
þingmennina um nauðsyn þess.
Repúblikanar sagðir
bíða álitshnekki
Ný skoðanakönnun, sem birt var
í The New York Times í gær, bend-
ir til þess að almenningur í Banda-
ríkjunum sé jafnóánægður með
réttarhald öldungadeildarinnar og
hann var með rannsókn fulltrúa-
deildarinnar sem leiddi til málshöfð-
unarinnar. Blaðið segir að
repúblikanar hafi beðið svo mikinn
álitshnekki vegna málsins að þeir
óttist að flokkurinn bíði ósigur í
kosningunum á næsta ári.
■ Endurtóku fyrri framburð/26
Sidney Blumenthal
Kláfferju-
slyssins
minnst
Reuters
Deilt um bandaríska starfsmenn SÞ
Ekki lengur leyft
að starfa í Irak
FJÖLSKYLDUR 20 manna, sem
fórust í kláfferjuslysi í ítölsku
Ölpunum, komu saman á slys-
staðnum í gær, þegar ár var lið-
ið frá slysinu.
Slysið varð þegar bandarísk
herþota á lágflugi sleit vírinn,
sem hélt uppi kláfnum. Tveir
flugliða vélarinnar hafa verið
ákærðir í Bandaríkjunum fyrir
manndráp af gáleysi og herrétt-
ur tekur mál annars þeirra fyrir
í dag. Fjölskyldur fórnar-
lambanna hafa krafíst bóta, and-
virðis 350 milljóna króna, fyrir
hvert þeirra.
Samcinuðu þjóðunum. Reuters.
SAMEINUÐU þjóðirnar tilkynntu
í gær að þær myndu ekki heimila
bandarískum og breskum starfs-
mönnum sínum að vera í írak þar
sem þarlend stjómvöld hefðu ekki
viljað lýsa því yfir að þau myndu
tryggja öryggi þeirra.
„Ollum bandarískum og bresk-
um starfsmönnum Sameinuðu
þjóðanna hefur verið sagt að fara
þaðan,“ sagði Fred Eckhard, tals-
maður samtakanna. Fyrirmælin ná
þó í reynd aðeins til tveggja
Bandaríkjamanna sem eru enn í
Bagdad og vom undanþegnir
brottvísun úr Jandinu í síðasta
mánuði þegar írakar skipuðu 13
Bretum og einum Bandaríkja-
manni að fara þaðan.
Eckhard sagði að Iraksstjórn
hefði ekki svarað bi'éfi frá samtök-
unum þess efnis að henni bæri
skylda til að vernda alla starfs-
mennina.
■ Óttast sjálfstætt ríki/28