Morgunblaðið - 04.02.1999, Blaðsíða 50

MORGUNBLAÐIÐ
^50 FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1999
MINNINGAR
+ Hulda Jónsdóttir
fæddist 22. júní
1917 á Stokkseyri.
Hún lést í Landspít-
alanum 28. janúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru Jón
Jónatansson, alþing-
ismaður, búfræðing-
ur og starfsmaður
Landsverslunar, f.
13. maí 1874, d. 25.
ágúst 1925, og kona
_ , hans Kristjana Bene-
diktsdóttir frá Yögl-
um í Fnjóskadal, f.
31. maí 1877, d. 1.
júlí 1954. Systkini Huldu, sem öll
eru látin, voru: Anna, f. 22. apríl
1906, d. 24. júlí 1977, húsfreyja á
Laugarvatni, gift Bjama Bjarna-
syni, skólastjóra; Bjami, f. 30.
nóv. 1907, d. 29. okt. 1942, bryti,
kvæntur Magnfríði Þorleifsdótt-
ur, húsfreyju; Sólveig, f. 4. feb.
1909, d. 6. feb. 1991, húsfreyja,
gift Indriða Indriðasyni, ættfræð-
ingi; Benedikt, f. 7. sept. 1910, d.
16. júlí 1991, verkstjóri og verk-
taki, kvæntur Elínu Þorsteins-
dóttur, húsfreyju; Borghildur, f.
— <• 3. apríl 1912, d. 19. des. 1997,
húsfreyja, gift Þóri Baldvinssyni,
arkitekt; Ragnar, f. 4. aprfl 1915,
d. 15. maí 1988, af-
greiðslumaður; Sverr-
ir Jónsson, f. 17. jan.
1920, d. 17. sept. 1965,
prentari, kvæntur
Onnu Pálsdóttur.
Hulda gekk 6. júní
1940 að eiga Birgi
Einarsson, cand.
phil., starfsmann Raf-
magnsveitu Reykja-
víkur. Hann var son-
ur Einars Jónassonar,
sýslumanns á Pat-
reksfirði, og Krist-
jönu Ragnheiðar Kri-
sljánsdóttur Hall.
Bigir var fæddur 1. janúar 1910,
en hann lést 23. des. 1971. Börn
Huidu og Birgis era: 1) Kristjana
Ragnheiður Birgis, f. 29. júlí
1940, leiðbeinandi, gift Mikael
Franzsyni, auglýsingateiknara.
Dætur þeirra em Hulda Maria,
ritari, f. 1961, gift Jóni Sigfús-
syni, verslunarmanni, og eiga þau
þrjár dætur og Ásdís, húsfreyja, f.
1966, f sambúð með Jóhannesi
Guðlaugssyni, forstöðumatini, og
eiga þau tvo syni. 2) Birgir Orn
Birgis, hótelstarfsmaður, f. 1942,
kvæntur Aldísi Einarsdóttur, sím-
ritara. Börn þeirra eru: Guðrún
Hulda, húsfreyja, f. 1961, gift Kri-
stjáni Þór Gunnarssyni, fram-
kvæmdasljóra, og eiga þau þijú
börn, Birgir Svanur, f. 1968,
skrifstofusljóri, kvæntur Ragn-
heiði H. Ragnarsdóttur og eiga
þau tvö börn, Einar Örn, f. 1973,
knattspyrnumaður. 3) Drengur,
f. 7.12. 1944, d. 9. sama mán. 4)
Anna Birgis, f. 11. jan. 1946,
gjaldkeri, gift Hjálmari W.
Hannessyni, sendiherra. Börn
þeirra eru Hannes Birgir, f.
1963, starfsmaður UI, kvæntur
Höllu Sigrúnu Arnardóttur,
hjúkrunarfræðingi, og eiga þau
tvö börn, Sveinn Kristinn, f.
1971, hótelrekstrarfr., og Anna
Karin, f. 1976, ljölmiðlafr. 5)
Margrét Birgis, f. 8. nóv. 1954,
grafíker, gift Jóni Þorsteini
Gunnarssyni, framkvæmda-
stjóra. Þeirra dætur eru Lilja, f.
1978, nemi, og Berglind, f. 1989.
Hulda fluttist á öðru ári með
foreldrum sínum til Reykjavik-
ur og bjó á Lindargötu 44 A
samfleytt í rúma sjö áratugi, að
undanskildu einu ári, að hún bjó
í Kaupmannahöfn. Síðustu árin
bjó hún í Lönguhlíð 3. Sem ung
kona vann Hulda við verslunar-
störf, m.a. hjá Ármanni Jakobs-
syni. Seinna var hún starfsmað-
ur við Tómstundaheimilið við
Lindargötu og leiðbeinandi hjá
Æskulýðsráði Reykjavíkur á
Fríkirkjuvegi 11.
Útför Huldu fer fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í dag
og hefst athöfnin klukkan 15.00.
HULDA
JÓNSDÓTTIR
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er seíúr hér hinn síðsta blund.
(V. Briem.)
Elskuleg tengdamóðir mín hefur
nú lagt upp í ferðina löngu, sem
bíður okkar allra.
Eftir stutta sjúkrahúslegu var
hún kölluð héðan 28. janúar sl.
umkringd ástvinum sínum, börn-
um, tengdabörnum og barnabörn-
um, hún hefði ekki viljað hafa það
neitt öðruvísi. I lifanda lífi leið
henni aldrei betur en þegar hún
gat haft allt fólkið sitt í kringum
sig og gat þá ættmóðirin horft
stoltum augum yfir sinn föngulega
hóp.
Fyrir mér var hún ekki bara
tengdamóðir, heldur líka góður
vinur, og þegar ég lít yfir farinn
veg á samleið okkar í hartnær 40
ár, er margs að minnast og af nógu
að taka í minningunum.
Hulda var 81 árs þegar hún lést
og hafði hún lifað tímana tvenna.
Var oft gaman að heyra hana segja
frá því sem á daga hennar hafði
drifið, frá bamæsku, unglingsárum
og fullorðinsárum sínum á Lindar-
götunni. Hún var næstyngst níu
bama þeirra sæmdarhjóna, Krist-
jönu Benediktsdóttur og Jóns
Jónatanssonar alþingismanns, svo
nærri má geta að oft var fjör á
heimilinu, elsta barnið fætt 1906 og
það yngsta 1920. Húsið á Lindar-
götunni þykir ekki stórt á nútíma-
mælikvarða og fólki í dag þætti það
þröngur kostur að búa í með níu
böm. En þar eins og á svo mörgum
heimilum í þá daga þótti svo sjálf-
sagður hlutur að hýsa alla skylda
og óskylda sem komu til Reykjavík-
ur, til lækninga eða að sinna öðrum
erindagjörðum, skipti þá ekki máli
hvort um langan eða skamman
tíma var að ræða. Alltaf var pláss,
börnunum bara þjappað saman og
húsráðendur gengu oftar en ekki úr
rúmi fyrir gestina og þótti ekkert
tiltökumál. Að alast upp í slíku um-
hverfi þar sem gildi mannlífsins
voru höfð í fyrirrúmi hlýtur að
móta persónuna, það gerði það svo
sannarlega því betri manneskja
gagnvart öllum þeim sem minna
máttu sín var vandfundin.
Föður sinn missti Hulda átta ára
gömul og hjálpuðust systkini henn-
ar við að halda áfram heimili með
móður sinni af miklum dugnaði.
Kært var alla tíð milli þeirra systk-
ina og er hún nú sú síðasta til að
kveðja af þeim.
Ragnar bróðir hennar bjó í kjall-
aranum á Lindargötunni alla tíð
eða þar til hann lést 15. maí 1988,
var hann einn af okkur í fjölskyldu
hennar.
Samkenndin var mikil milli ná-
grannanna, gaman var líka að
heyra hana segja frá fólkinu í Sig-
urðarhúsi, Hóli, Aldísarhúsi, Mið-
húsum, Steinhúsinu og Pálsbæ og
þegar allir fóra í kýlubolta eða aðra
leiki í sundinu, þá fullorðið fólk
með bömum sínum.
Hulda giftist Birgi Einarssyni 6.
júní 1940 og bjuggu þau á Lindar-
götunni, þau eignuðust fimm börn.
Mann sinn missti Hulda 23. desem-
ber 1971.
Kynni mín af tengdaforeldram
mínum vora alveg sérstök, alveg
frá fyrsta degi var mér tekið sem
einni af dætram þeirra og allar
götur síðan hefur mér fundist ég
vera ein af þeim.
3.-16. febrúar
' -il

ftottjsmbU&ih

í allri sinni mynd!
Ég man þegar við Birgir ung að
áram áttum von á fyrsta barninu
okkar, þá kom ekkert annað til en
að við byggjum hjá þeim í þeirra
umsjá, það verður aldrei fullþakk-
að. Þar voram við í tvö ár með Guð-
ránu Huldu okkar og granar mig
að tengdamóður minni hafi nú
stundum þótt ég hafa lítið verksvit
og vera klaufsk með hvítvoðunginn,
en aldrei lét hún mig finna það eða
gerði lítið úr mér. Eg sé það alltaf
betur og betur að frá þeim tíma er
ég flutti á Lindargötuna hef ég ver-
ið í lærdómssmiðju hjá henni.
Hún var óþrjótandi brannur
hugmynda hvemig ætti að fram-
kvæma hlutina, listræn með af-
brigðum, það var enginn efnisbút-
ur svo ómerkilegur að ekki mætti
gera listaverk úr, sá brannur
tæmdist ekki fram á síðasta dag.
I banalegu sinni lýsti hún fyrir
Asdísi barnabarni sínu hugmynd-
um og hvemig mætti framkvæma
saumaskapinn á væntanlegum
brúðarkjól hennar, þetta var
tengdamóðir mín. Ég þakka Guði
fyrir að hafa gefið mér svo góða
tengdaforeldra sem þau vora.
Að síðustu og að öllum barna-
bömum hennar ólöstuðum, langar
mig til að þakka Lilju og Berglindi
kærleikann fallega er þær sýndu
ömmu sinni. Lilja mín, amma hafði
oft að orði hvað það væri sérstakt
að þú skyldir hringja á hverju
kvöldi til sín og bjóða góða nótt og
eram við öll hin sammála um það
og þökkum þér fyrir, vinan.
Nú að leiðarlokum vil ég þakka
þér samfylgdina og allt sem þú hef-
ur gert fyrir okkur Birgi og fjöl-
skylduna okkar. Ég býð þér góða
nótt, elsku tengdamamma. Með ást
og virðingu kveð ég mæta konu. Guð
gefi okkur öllum ástvinum hennar
styrk í sorginni og söknuðinum.
Þín tengdadóttir,
Aldís.
I dag kveðjum við heiðurskonuna
Huldu Jónsdóttur. Hún hafði á síð-
ari áram átt við nokkur veikindi að
stríða, en ávallt náði hún sér á milli.
Hún hélt reisn sinni til hins síðasta,
sama á hverju gekk. Seint á síðast-
liðnu ári greindist hún með þann
sjúkdóm, sem svo marga leggur að
velli. Átti þó enginn von á því að
kallið kæmi jafn skyndilega og raun
ber vitni. Við, sem á eftir göngum,
huggum okkur við, að hún þurfti
ekki að heyja mjög langa og erfiða
baráttu við illvígan sjúkdóm; kallið
kom eftir aðeins tveggja sólarhringa
dvöl á sjúkrahúsi. Öll verðum við að
viðurkenna staðreyndir lífsins og í
ljósi þeirra er hægt að taka andláti
konu á níræðisaldri æðralaust,
þakka fyrir langt og farsælt ævi-
starf og ylja sér við minningamar.
Fyrst hitti ég tengdamóður mína
fyrir 37 áram, í sextán ára afmæli
miðdótturinnar. Hulda var þá stór-
glæsileg 44 ára gömul kona. Hvorki
þá né síðar kom hún mér fyrir sjón-
ir sem hin hefðbundna tengda-
mamma. Hún hafði alla tíð einstak-
an hæfileika til að láta fólki líða vel
í návist sinni. Þess naut ég alla tíð.
Það hefur til dæmis verið sérlega
eftirtektarvert, hversu nánu og
góðu sambandi hún náði við öll
bamabömin. I henni ömmu Lindó,
eins og hún var alltaf kölluð, áttu
þau, eins og við hin, svo sannarlega
bakhjarl og vin, sem gott var að
leita til. Minni Huldu brást ekki til
hins síðasta og hún var ráðagóð.
Eftir því sem ég fór að verða bí-
ræfnari við að hafa samband við
dótturina, tók Hulda til við að rekja
úr mér gamimar um ættir og
fleira. Um tíma bar ég ættfræði-
fróðleik á milli hennar og ömmu
minnar. Ekki gat ég greint, hvor
hafði meiri ættfræðiáhuga. Var það
aðeins eitt af allmörgum sameigin-
legum áhugamálum þeirra þegar
fram liðu stundir og tengdust dótt-
ur annaixar, en dóttursyni hinnar.
I upphafi leist mér þó ekki nema
rétt svo á blikuna, því Hulda sagði í
gríni, að ég væri afkomandi eins
lygnasta manns landsins eins og
lesa mætti í ævisögu Þórbergs. Er
amma heyrði það, hló hún við og
sagði dóttur Huldu, sem átti eftir
að verða lífsförunautur minn, vera
af frekustu ætt landsins! Þetta vora
ný fræði fyrir ungling, sem ekki
hafði áður velt meintum ættarein-
kennum fyrir sér neitt sérstaklega.
Það var fleira sem var nýstár-
legt í litla húsinu á Lindargötunni.
Til dæmis var þar spáð í bolla af
vísindalegri nákvæmni og mikið
hlegið að alls konar uppákomum í
því samhengi. Trúmál og andatrú
vora meðal umræðuefna og það
var eins og að vera kominn sjálfur
aftur til kreppuáranna þegar
Hulda var að segja frá lífsbarátt-
unni á þeim erfiðu tímum atvinnu-
leysis og fátæktar. Hún missti föð-
ur sinn 7 ára og má nærri geta
hversu mikil áhrif fráfall hans hef-
ur haft á barnmargt heimili. Þá
standa frásagnir hennar af ýmsum
þjóðkunnum mönnum á 3. og 4.
áratugnum mér enn Ijóslifandi fyr-
ir hugskotssjónum.
Meðal starfa Huldu hjá Æsku-
lýðsráði Reykjavíkur var að leið-
beina ungu fólki við föndur og ým-
iskonar sköpun. I því starfi fengu
hæfileikar hennar og hugmynda-
auðgi að njóta sín. Hún var í raun
listamaður sem allt lék í höndunum
á. Áratugum saman hannaði hún
og saumaði föt á bömin og bama-
börnin og raunar fleiri.
Ekkert óx henni í augum í því
sambandi, t.d. saumaði hún gullfal-
lega bráðarkjólinn, sem miðdóttir
hennar gifti sig í fyrir 33 árum.
Dúkkur, nomir, jólasveinar og
bráður í bráðuleikhús vora meðal
fjölmargra sköpunarverka.
Jólin og áramótin 1967-68 var
Hulda hjá okkur Önnu og Hannesi
Birgi í Bandaríkjunum og var sú
heimsókn okkur öllum afar mikils
virði. Þá era okkur einnig minnis-
stæðar heimsóknir hennar til okk-
ar í Brassel, Stokkhólmi og Bonn.
Þrátt fyrir langar dvalir okkar er-
lendis undanfarin ár, vora sam-
verastundir margar og góðar í frí-
um. Síðasliðið ár, eftir heimkomu
okkar frá Kína, hefur verið Önnu
konu minni sérlega dýrmætt, enda
Hulda þá tiltölulega heilsuhraust
mestallan tímann.
Ættmóðirin Hulda Jónsdóttir
hefur nú kvatt þetta jarðlíf. Hún
var stöðugt vakandi yfir velferð
barna, barnabamanna tíu, bama-
barnabarnanna, sem orðin era tólf,
og annarra ættingja og vina. Við
hjónin stöndum í ævarandi þakkar-
skuld við hana fyrir ómetanlega að-
stoð fyrr og síðar, en ekki síst á
fyrstu þremur áram eldri sonar
okkar. Við þökkum öll farsælt líf og
starf hennar.
Guð blessi minningu Huldu
Jónsdóttur.
Hjálmar W. Hannesson.
Á Landspítalanum liggja á
sama tíma tvær konur sem era
mér ákaflega kærar. Önnur til
þess að fæða sitt þriðja barn en
hin liggur þungt haldin og ljóst
hvert stefnir. Með fárra klukku-
stunda millibili berast gleði- og
sorgarfréttir. Við slíkar aðstæður
verður hugsunin óhjákvæmilega
ákaflega heimspekileg, þ.e. velt er
fyrir sér lífi og dauða, sorg og
gleði og umfram allt tilganginum
með lífinu.
Það er að nálgast 2 ái'atugi síðan
ég kynntist Huldu fyrst þegar ég
kom sem kærasti elsta barnabarns
hennar í heimsókn á Lindargötuna,
þar sem hún bjó lengst af sinnar
ævi. Þá þegar skynjaði ég hversu
þægilega og góða nærvera Hulda
hafði.
Það er kannski alltaf sól þegar
maður í minningunni hugsar um þá
sem manni þykir vænt um en mér
era ákaflega minnisstæðar þær
stundir sem Hulda hefur átt með
okkur Gúddý og krökkunum í Fífu-
hjallanum. Sitjandi úti í garði og
spjalla yfir kaffibolla í íslenskri
sumarblíðu. Skoða plönturnar og
blómin sem mörg hver áttu ættir
sínar að rekja til hennar garðs á
Lindargötunni. Mörg ráð voru þeg-
in af henni varðandi hvað mætti
betur fara í garðræktinni enda var