Morgunblaðið - 27.02.1999, Page 34

84 LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR 1999 35
ÁFEN GISDÓMUR
HÆSTARÉTTAR
ÞAÐ ER VEL að Hæstiréttur hefur tekið af skarið um það að
virða skuli auglýsingabann á áfengum drykkjum, án undan-
tekninga. Eftir héraðsdóminn hefur ríkt réttaróvissa og ekkert
eðlilegra en kerfið taki tillit til þess nú, þegar dómur er fallinn.
Fjölmiðlar hljóta að fagna því að vita nákvæmlega hvar þeir
standa í þessum efnum, enda er því ekki að leyna að lausung var
komin á þessi mál og hvarvetna voru birtar auglýsingar um
áfengi, bæði í innlendum og erlendum fjölmiðlum, svo og á opin-
berum vettvangi, ekki sízt á svokölluðum flettiskiltum. Reynt var
að halda því fram, að auglýsingabann væri brot á mannréttinda-
sáttmála Evrópu og Stjórnarskrá íslands, en Hæstiréttur hafnar
þeim röksemdum alfarið og telur að löggjafinn hafi haft fullan rétt
til þess að stemma stigu við bjórauglýsingum af heilbrigðisástæð-
um. Vísar dómurinn til þess, sem ríkissaksóknari benti á við mál-
flutninginn um fræðilegar athuganir „sem gerðar hafa verið með-
al annars að tilhlutan Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar um
þessi efni, og gefa þær vísbendingar um að áfengisauglýsingar
hafi áhrif til aukinnar drykkju, ekki sízt meðal yngri aldurshópa".
Telur Hæstiréttur að þær auglýsingar, sem kært var út af, falli
ótvírætt undir auglýsingabann áfengislaga, svo að ekki þurfi um
að villast,
Undir þessar skilgreiningar ber bæði fjölmiðlum og einstak-
lingum að ganga og má í því sambandi geta þess, að Morgunblaðið
hefur reynt að hlíta þeim boðum og bönnum, sem hér um ræðir,
þótt í einstaka tilfellum hafi verið um álitamál að ræða, enda hef-
ur mjög losnað um þennan hnút eins og fyrr segir og áfengisaug-
lýsingar hvarvetna á boðstólum í þeim erlendu fjölmiðlum, sem
hingað berast. Pað hlýtur að vera íhugunarefni fyrir löggjafann
hvort íslenzkir fjölmiðlar eigi að lúta öðrum reglum en erlendir og
hlýtur lögggafinn nú að snúa sér að því m.a. að finna flöt á því,
hvernig við skuli bregðast í þessum efnum. Pað er ekki sízt grund-
vallaratriði í allri löggjöf, að almenningi finnist hún sanngjörn og
sjálfri sér samkvæm, önnur túlkun á anda laganna kallar á and-
stöðu meðan fólki er misboðið og allir sitja ekki við sama borð.
Petta er erfitt mál og snúið, en það þýðir ekki að stinga höfðinu í
sandinn og láta sem ekkert sé, hér blasir við erfitt vandamál og
illviðráðanlegt, ekki sízt vegna þeirrar ósamkvæmni, sem gætir í
þessum efnum milli innflutts fjölmiðlaáróðurs og þeirra auglýs-
inga sem hér eru leyfðar. Það hlýtur því að verða viðfangsefni AI-
þingis að finna á þessu réttláta og nútímalega niðurstöðu, sem al-
menningur í landinu getur sætt sig við og öllum finnst sjálfsagt að
hlíta.
Morgunblaðið hefur komið við sögu í þessu máli og til þess skír-
skotað án þess að Hæstiréttur telji ástæðu til að fetta fingur út í
gjörðir blaðsins, enda er það svo, að Morgunblaðið hefur þá stefnu
að fylgja lögum landsins, bæði hvað varðar venjulegan texta og
einnig í auglýsingum. Pað er því sérstaklega eftir því tekið, sem
um þetta segir í forsendum hæstaréttardómsins, en þar virðist
gert ráð fyrir því að auglýsendur beri sjálfir ábyrgð á ummælum
sínum, a.m.k. þegar fyrir liggur hverjir hafa staðið að og eru
ábyrgðarmenn auglýsinganna, þótt hitt sé jafnframt áréttað í
dómnum að ábyrgðarmenn fjölmiðla verði að axla ábyrgðina alla
að öðrum kosti. Hin siðferðilega ábyrgð og lagaskylda er því á
herðum þeirra, sem að auglýsingunum standa án þess endilega að
dreifingaraðili komi þar við sögu. Um þetta segir m.a. í forsendum
dómsins: „Hér er ákært fyrir auglýsingar, sem birtust í Morgun-
blaðinu. Annars vegar auglýsingu 8., 15. og 16. maí, 30. og 31. júlí
og 1. ágúst 1997. Hins vegar auglýsingu, sem kom í blaðinu 10.,
11., 12. og 14. febrúar 1998. Er auglýsingunum réttilega lýst í
ákæru, sbr. og kafla I hér að framan.
Við yfirheyrslu fyrir dómi sagði ákærði um þessar auglýsingar
að enginn einn væri höfundur þeirra. Þær væru unnar af hópi
manna innan fyrirtækisins. Væri hann einn úr þeim hópi og bæri
ábyrgð á honum. Auglýsingar þessar teljast samkvæmt framan-
sögðu brot á tilgreindum ákvæðum áfengislaga í ákæru. í 15. gr.
laga nr. 57/1956 um prentrétt eru ákvæði um ábyrgð á efni blaða,
eins og hér um ræðir. Segir þar að höfundur beri refsi- og fébóta-
ábyrgð á efni ritsins, ef hann hefur nafngreint sig og er auk þess
annaðhvort heimilisfastur hér á landi, þegar ritið kemur út, eða
undir íslenskri lögsögu þegar mál er höfðað. Þá segir að hafi eng-
inn slíkur höfundur nafngreint sig, beri útgefandi eða ritstjóri
ábyrgðina, því næst sá er hefur ritið til sölu eða dreifingar, og
loks sá, sem annast hefur prentun þess eða letrun.
Hér er fjallað um auglýsingar, sem fyrirtæki ákærða hefur
keypt rúm fyrir í umræddu blaði. Oumdeilt er og viðurkennt, svo
sem áður segir, að hún er samin á vegum fyrirtækisins undir
stjórn ákærða. Auglýsingin varðar tiltekna vöru fyrirtækisins og
auk þess koma þar fram auðkenni, sem með greinilegum hætti
vísa til þessa fyrirtækis og vörumerkis, sem það hefur fengið
skráð. Er hér átt við vörumerki nr. 452, sem skráð var 31. október
1988, með nafninu „EGILL STERKI“. Að þessu virtu verður að
telja að fyrir liggi nafngreining, sem fullnægi ákvæði 15. gr. laga
nr. 57/1956. Telst ákærði samkvæmt því ábyrgur fyrir birtingu
umræddra auglýsinga í Morgunblaðinu.“
Dómur Hæstaréttar um bann við áfengisauglýsingum
Tj áningarfr elsið
ekki takmarkalaust
Pétur Sigurðsson, forseti ASV, um uppsagnir fiskverkafólks á ísafirði
REYNSLA síðustu missera
sýnir að auglýsendur eru
fundvísir á leiðir til að fara
í kringum bann laga við
áfengisauglýsingum. Eftir dóm Hér-
aðsdóms Reykjavíkur 9. október
1998 þar sem framkvæmdastjóri 01-
gerðarinnar Egils Skallagrímssonar
ehf. var sýknaður af ákæru fyrir
auglýsingar frá fyrirtækinu á bjórn-
um Agli sterka hafa sjálfsagt margir
bundið vonir við að auglýsingabann-
ið væri fyrir bí. Dóms Hæstaréttar í
málinu var því beðið með mikilli eft-
irvæntingu en hann
féll síðastliðinn
fímmtudag.
I dómnum reyndi
á það annars vegar
hvort bann áfengis-
laga við auglýsing-
um á áfengi stæðist
ákvæði stjórnar-
skrár og mannrétt-
indasáttmála um
tjáningarfrelsi.
Hins vegar er dóm-
urinn athyglisverð-
ur vegna þeirrar
túlkunar sem þar
kemur fram á laga-
reglum um ábyrgð á
efni fjölmiðla þótt
ekki verði fjallað um
það að þessu sinni.
Tjáningarfrelsi
auglýsenda
Tjáningarfrelsi
nýtur verndar sam-
kvæmt 73. gr.
stj ómar skrárinnar
og 1. mgr. 10. gr.
mannréttindasátt-
mála Evrópu. I
dómum Mannrétt-
indadómstóls Evr-
ópu hefur komið
fram að skilja beri
þetta hugtak rúmt
þannig að hvers konar tjáning falli
undir verndarvæng ákvæðisins, sem
sagt ekki eingöngu pólitísk umræða,
heldur jafnvel einnig ummæli sem
látin eru falla í viðskiptaaugnamiði,
þ.e.a.s. auglýsingar. Hins vegar hef-
ur dómstóllinn ekki gert strangar
kröfur til aðildarríkjanna á þessu
sviði, þau hafa mikið svigrúm til að
meta hvort nauðsynlegt sé að tak-
marka tjáningarfrelsið þegar aug-
lýsingai- eiga í hlut.
Dómur Hæstaréttar er í samræmi
við þessi sjónarmið og þar kemur
skýrt fram að rétt sé að vernda aug-
lýsingar fyrir of mikilli íhlutun
stjómvalda vegna réttar almennings
til upplýsinga og vegna þess að fjöl-
miðlar, sem þrífast á _____________
auglýsingum, gegna lyk-
ilhlutverki í lýðræðis-
þjóðfélagi: „Vafalaust er
að auglýsingar njóta
verndar ofangreindra
ákvæða, enda er hér um -------------
að ræða tjáningarform, sem hefur
mikla þýðingu í nútímaþjóðfélagi við
upplýsingamiðlun til almennings.
Þær skipta og máli fyrir fjárhag fjöl-
miðla og hafa þar með áhrif á það
hvemig þeir sinna hlutverki sínu,“
segir þar. Þarna birtist sem sagt
raunsæ afstaða til auglýsinga, sem
sé að þær geti vel geymt gagnlegar
upplýsingar fyrir almenning og að
fram hjá því verði ekki litið að án
þeirra hefðu fjölmiðlar mun minna
bolmagn til að sinna hlutverki sínu.
Tjáningarfrelsi er ekki takmarka-
laust, í stjórnarskránni og mannrétt-
indasáttmálanum er heimilað að
setja skorður við því af ýmsum
ástæðum. Athyglisvert er að Hæsti-
réttur lætur ekki við það sitja að
Hæstiréttur hefur kveðið upp þann dóm að
bann við áfengisauglýsingum stríði ekki
gegn tjáningarfrelsisákvæðum stjórnarskrár
og mannréttindasáttmála. Páll Þórhallsson
fjallar um dóminn og telur að ekki hefði
verið dæmt öðruvísi þótt málið hefði verið
sent til Strassborgar.
Mikið svigrúm
til að setja aug
lýsingafrelsi
skorður
vísa til heilsuvemdai' heldur einnig
til verndar siðgæðis og allsherjar-
reglu. Héraðsdómari hafði meðal
annars byggt sýknu á því að ekki
hefðu verið lögð fram gögn um
tengsl milli áfengisauglýsinga og
áfengisneyslu. Var sú afstaða hans í
samræmi við dómaframkvæmd hjá
Mannréttindadómstól Evrópu í þá
vera að viðkomandi ríki verður að
sýna fram á nauðsyn takmarkana
tjáningarfrelsis. Það ber sönnunar-
byrðina fyrir því að takmörkun sé
nauðsynleg. Ef engin gögn eða rök
um tengsl milli auglýsinga og þjóðfé-
lagsböls hafa komið fram við undir-
búning umdeildrar lagasetningar
eða ef ákæruvaldið leggur slíkt ekki
_________ fyrir dómarann þá á
hann vart annars úrkosti
en sýkna.
Fyrir Hæstarétti
bætti ákæruvaldið úr
þessu og vísaði til heil-
brigðisáætlunar sem
samþykkt hefði verið á Alþingi,
stefnumótunar Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar og fræðilegra
athugana sem gæfu vísbendingar
um að áfengisauglýsingar hefðu
áhrif til aukinnar drykkju, ekki síst
meðal yngri aldurshópa.
Niðurstaða Hæstaréttar varð því
sú að beiting áfengislaga gagnvart
þeim auglýsingum sem hér um
ræddi fæli ekki í sér brot á tjáning-
arfrelsisákvæðum stjómarskrárinn-
ar og mannréttindasáttmála Evr-
ópu. Með því orðalagi er reyndar
gefið til kynna að annars konar beit-
ing áfengislaganna, en þau hafa ver-
ið gagnrýnd fyrir að vera of fortaks-
laus, gæti þurft að fara í gegnum
sömu prófun.
f samræmi við evrópsk viðhorf
Fram hefur komið að ákærði
hyggst una niðurstöðunni og ekki
skjóta henni til alþjóðadómstóla.
Þótt mál af þessu tagi hafí ekki kom-
ið til kasta Mannréttindadómstóls
Ewópu er ósennilegt að málskot
þangað hefði haft þýðingu. Eins og
áður segir hefur aðildarríkjum að
mannréttindasáttmálanum verið ját-
að mikið svigrúm til að meta hvenær
rétt sé að setja auglýsingafrelsi
skorður. Þá hefur þýðingu í þessu
sambandi sáttmáli Evrópuráðsins
um sjónvarp yfír landamæri frá 5.
maí 1989 þar sem fínna má nánari
útfærslu á meginreglum 10. gr.
mannréttindasáttmál- ____________
ans. Rúmlega tuttugu
Evrópuríki hafa fullgilt
sáttmálann og er Island
ekki í þeim hópi. Þar era
tóbaksauglýsingar bann-
aðar með öllu og vera-
legar hömlur lagðar við áfengisaug-
lýsingum. Þannig mega slíkar aug-
lýsingar ekki beinast sérstaklega að
ungu fólki, þær má ekki tengja al-
mennri hreysti, ekki má halda því
fram að áfengi geti haft lækningar-
mátt eða örvandi áhrif. Þær mega
ekki hvetja til ofneyslu né sýna hóf-
lega notkun áfengis eða bindindis-
semi í neikvæðu ljósi. Sáttmálinn
heimilar aðildarríkjunum einnig sér-
staklega að viðhafa strangari ákvæði
í innanlandsrétti gagnvart útsend-
ingum innlendra stöðva.
I mörgum Evrópuríkjum eru
einnig í gildi margháttaðar takmark-
anir við áfengisauglýsingum þótt
óvíða sé gengið eins langt og á Is-
landi. I Svíþjóð og Finnlandi er
óheimilt að auglýsa sterkan bjór og
sterkt áfengi í tímaritum og í útvarpi
og sjónvarpi. I Danmörku era áfeng-
isauglýsingar einungis heimilar í
prentmiðlum. Jafnvel í Frakklandi
eru áfengisauglýsingar bannaðar í
sjónvarpi.
I sumum öðrum löndum era í gildi
reglur sem setja skorður við því
hvers eðlis áfengisauglýsingar megi
vera (Bretlandi, Holland, Spánn og
Portúgal).
Hvar liggja mörkin?
Áfengislögin
banna ekki allar
áfengisauglýsingar
á íslandi. Þannig er
undanþága veitt í
20. gr. íyrir auglýs-
ingar á erlendum
tungumálum í er-
lendum prentritum
sem flutt era til
landsins nema meg-
intilgangur ritsins
eða innflutningsins
sé að auglýsa
áfengi. Hins vegar
er þar ekki minnst á
erlendar sjónvarps-
útsendingar. Það
vekur auðvitað
spumingar um
hvort jafnræðisregl-
ur leiði ekki til þess
að koma verði lög-
um yfír slíkar send-
ingar, ef í þeim era
áfengisauglýsingar,
að minnsta kosti
þegar þær eiga sér
stað fyrir milli-
göngu innlendra að-
ila.
Eins er auðvitað
ýmiss konar kynn-
ingarstarfsemi
áfengisframleiðenda
sem getur verið á
gráu svæði eins og þegar þeir láta fé
renna til íþróttaviðburða og fá nafn
síns getið í staðinn eða þegar áfeng-
isframleiðandi auglýsir með fírma-
heiti sínu vöra sem ekki telst áfengi
(til dæmis léttöl). Dómurinn svarar
því ekki hvar mörkin liggi í því efni
enda fór vart á milli mála að sú til-
kynning sem á reyndi var í raun
áfengisauglýsing.
Því er líka ósvarað hvernig ganga
muni að framfylgja auglýsingabann-
inu jafn mikið og losnað hefur um
hömlurnar að undanförnu. Þótt
dómurinn telji áfengislögin ekki
stríða gegn stjórnarskránni svarar
hann því auðvitað ekki hvort þau sé
skynsamleg eða æskileg, það er lög-
_________ gjafans að meta það.
Ekki var heldur í
dómnum tekist á við
efnahagslega hlið máls-
ins enda þess ekki getið
að ákærði hafi borið fyr-
““““ir sig atvinnufrelsi eða
samkeppnisreglur. Sú spurning
vaknar auðvitað hvort lög séu með
þeim hætti að áfengisframleiðend-
um sé mismunað eftir þjóðerni. Á
vettvangi Evrópusambandsins hef-
ur einmitt verið töluvert rætt um
þessa hlið áfengisauglýsingabanns.
Fær það staðist að leyfa framleiðslu
og markaðssetningu vöru en ekki
auglýsingar? Þar hafa reyndar
komið fram sjónarmið um að slíkt
bann geri það að verkum að verðlag
og nálægð við markaðinn skipti
meira máli en ella í samkeppni.
Heimaframleiðsla standi þá betur
að vígi en innflutt. Það er því ekki
einhlítt að afnám auglýsingabanns
myndi koma íslenskum framleið-
endum vel.
4-
Framleiðsla og
markaðssetning
leyfð en ekki
auglýsingar?
ISHUSFELAG Isfirðinga sagði
í gær upp 28 starfsmönnum í
fiskvinnslu, 17 íslendingum og
11 erlendum verkamönnum.
Um 60 starfsmenn í fiskvinnslu hafa
misst vinnuna á Isafirði undanfarið,
segir Pétur Sigurðsson, forseti Al-
þýðusambands Vestfjarða, en 28
starfsmönnum hjá Fiskverkun Ás-
bergs var nýlega sagt upp, svo og 5
starfsmönnum Básafells. Pétur segh'
uppsagnirnar reiðarslag. Munurinn
á fyrri samdráttarskeiðum í sjávar-
útvegi vestra og því sem nú er að
ríða yfir sé sá, að þá hafi verið um að
kenna aflabresti eða tímabundnu
verðfalli á mörkuðum. Nú sé fátt til
ráða því samdrátturinn sé vegna
„náttúruhamfara af mannavöldum“;
búið sé að selja kvótann úr bænum.
Guðni Geir Jóhannesson, stjórnar-
formaður Ishúsfélags Isfirðinga,
sagði í samtali við Morgunblaðið í
gær að ástæður uppsagnanna væra
þríþættar. Fyrirtækið hafi átt við
rekstrarörðugleika að etja vegna
mikillar skuldasöfnunai-; verið sé að
vinna að endurskipulagningu rekst-
ursins og loks sé hráefnisskorti um
að kenna.
íshúsfélagið hefur haft um 150
manns í vinnu til sjós og lands.
Guðni Geir sagði að eftir uppsagn-
irnar nú mætti gera ráð fyrir að 60-
70 manns störfuðu við fiskvinnsluna.
í íshúsfélaginu er hefðbundin bol-
fiskvinnsla, þar sem ýmsar tegundir
era verkaðar, að miklu leyti fyrir
markaði á Spáni og í Ameríku.
Viðræður um samein-
ingu við Hnífsdal
„Við erum að reyna að finna þessu
fyrirtæki rekstrargrandvöll. Á 4-5
áram höfum við tapað hátt í 600
milljónum króna,“ sagði Guðni Geir.
Hann sagði að viðræður væra í
gangi milli Ishúsfélags-
ins og Hraðfrystihússins
í Hnífsdal um samein-
ingu en þær viðræður
væru ekki langt komnar.
Guðni Geir játti því að
vissulega hefði þessi vetur verið erf-
iður í atvinnumálum á Isafirði. „Já,
það er ekki bjart framundan,“ sagði
hann og sagði að sér kæmi ekki á
óvart þótt frekari samdráttarfregnir
ættu eftir að berast úr bænum þótt
hann væri ekki að spá neinu í þá
vera.
Ishúsfélag Isfirðinga hf. er í eigu
Gunnvarar, útgerðaifélagsins sem
gerir út frystitogarann Júlíus Geir-
mundsson. Áður átti útgerðarfélagið
Hrönn hf., sem gerði út Guðbjörgu
ÍS-46, hlut í íshúsfélaginu. Fyrir
frystitogaravæðingu vora aflaskipin
Guðbjörg og Júlíus Geirmundsson
ísfisktogarar, sem ísuðu aflann um
borð og lögðu upp hjá Ishúsfélaginu.
Nú er afli frystitogarans Júlíusar
Náttúru-
hamfarir af
mannavöldum
Um 60 starfsmenn í fiskvinnslu hafa misst
------7-----------------
vinnuna á Isafirði undanfarið. Pétur Gunn-
arsson ræddi við stjórnarformann Ishús-
félagsins, forseta Alþýðusambands Vest-
fjarða og forseta bæjarstjórnar Isafjarðar.
Reyna að finna
fyrirtæki rekstr-
argrundvöll
Geirmundssonar verkaður um borð.
Landvinnsla Ishúsfélagsins er að
miklu leyti háð togaranum Stefni um
hráefni. Fyrirtækið kauph' einnig
hráefni á mörkuðum og hefur stund-
að vinnslu á Rússafiski.
Getum ekki annað en látið
í ljós skelfíngu okkar
„Það era allir í sjokki,“ sagði Pét-
ur Sigurðsson þegar Morgunblaðið
leitaði til hans í framhaldi af íréttum
um uppsagnirnar. „Það hafa tæplega
60 manns misst vinnuna hér undan-
farið. Þetta éf reiðarslag.11
Pétur sagði að gefin hefðu verið
fyrirheit í Ishúsfélaginu þegar ný
stjórn tók þar við um að engum yrði
sagt upp heldur stefnt að því að
fækka starfsfólki með því að hætta
ráðningum í stað þeirra sem hættu.
„Þeir gátu ekki staðið við
það og við í verkalýðsfé-
laginu getum ekkert gert
annað en látið í ljós skelf-
__________ ingu okkar.“
Pétur sagði að skelf-
ingin blasti við þegar litið væri á
stöðuna í víðara samhengi. „Það eru
ekki mörg misseri síðan hér á Eyr-
inni vora starfandi tvö stór frysti-
hús, með um 100 manns í vinnu
hvort, og 4-5 rækjuverksmiðjur að
auki. Nú er eitt ft'ystihús á Eyiinni,
Ishúsfélagið. Það var að segja upp
hópi fólks. Hér er nú ein rækjuverk-
smiðja með 35 starfsmenn. Búið.
Hér hafa tapast 150-200 störf.“
Stærsta stökkið sagði hann að hefði
orðið í þessa átt eftir 1997 þegar
Norðurtanginn og Rækjuvinnslan
hættu starfsemi og þar áður vegna
frystitogaravæðingarinnar.
Orsaka þessa ástands sagði Pétur
að ekki væri að leita nema á einum
stað. „Málið er að það er enginn
kvóti eftir í bænum, það er búið að
selja hann í stóram og litlum
skömmtum og það hefur ekkert
komið í staðinn. Það, sem enn er í
bænum af kvóta, er á frystiskipun-
um, sem koma ekki með neitt af sín-
um afla hingað til Isafjarðar, nema í
besta falli til að setja hann yfir í
flutningaskip."
N áttúruhamfar ir
af mannavöldum
„Þetta hefur gríðarlega keðju-
verkun í för með sér fyrir alla starf-
semi og þjónustu í bænum,“ sagði
Pétur. „Sveitarfélagið fær minni
tekjur og verður að innheimta skatta
og öll gjöld í hæstu þrepum og draga
úr þjónustu. Bær eins og Isafjörður
á sér engan tilverarétt nema til að
sækja sjó og vinna fisk. Það er
spurning hvort Isfirðing-
ar eigi ekki allir að aug-
lýsa sínar húseignir til
sölu og sjá hvort ríkis-
stjórnin vill ekki koma til ________
móts við okkur. Sumir
verða að yfirgefa húsin vegna snjó-
flóðahættu, aðrir vegna þess að það
er engin störf að fá.“
Pétur sagði einkennilegt að bæj-
arstjórnin á Isafirði hefði ekkert
fjallað um ástandið. „Þar era líklega
samankomnir menn sem halda að
við lifum á einhverju öðra hér á ísa-
firði heldur en fiskvinnslu.“
Pétur sagði að víst væri þessi boð-
skapur hans drangalegur en þótt
samdráttur í fiskvinnslu væri ekkert
nýmæli væri munur á því sem nú er
að gerast og niðursveiflum sem orð-
ið hefðu vegna tímabundinna verð-
sveiflna eða aflabrests.
„Það var hlutur, sem við réðum
ekki við, en núna er raunveralega
um að ræða náttúrahamfarir af
mannavöldum. Ég er ekki að segja
að við hefðum ekki átt að geta staðið
jafnt að vígi og aðrir gagnvart lög-
gjöfinni um aflaheimildir,“ sagði
Pétur. „En við báram ekki gæfu til
þess að safna saman veiðiheimildum
meðan þær fengust. Reyndar gerð-
ist hið gagnstæða. Þegar verðið varð
nógu hátt vora veiðiheimildimar
seldar burt úr bænum. Þetta undir-
strikar það sem ég hef sagt mestalla
mína ævi að einstaklingunum er
ekki treystandi fyrir fjöreggi at- ,
vinnulífsins. Einhvers konar bæjar-
útgerð er það sem menn geta treyst
á og ekkert annað, þ.e.a.s. það þarf
að vera breiður hópur sem ræður yf-
ir þeim grundvelli sem Isafjarðar-
bær er byggður á.“
Pétur sagði að á hinn bóginn væru
vissulega ljós í myrkrinu. Hrað-
frystihúsið í Hnífsdal sé og hafi ver-
ið keyrt á fullum afköstum, án nokk-
urra sjáanlegra þreytumerkja. Leiði
sameiningarviðræður Ishúsfélagsins
við Hraðfrystihúsið í Hnífsdal til
þess að vinnsla Ishúsfélagsins kom-
ist í fulla nýtingu vonist menn til að
sameiningin gangi í gegn sem fyrst.
Annað jákvætt í atvinnulífi á Vest-
fjörðum sé að „það hörmungará- '
stand sem var fyrir tveimur árum á
Suðureyri og Flateyri hefur breyst
til batnaðar. Þar er að vísu ekki
meira umleikis en þegar mest var
um að vera hér áður. En þar virðist
vera mjög gott ástand, sem betur
fer. Einnig hefur ræst úr á Þingeyi'i,
en þar er að vísu ekki byggt á eigin
kvóta heldur rússneskum fiski.“
Ber allt að sama brunni
Birna Lárasdóttir, forseti bæjar-
stjómar ísafjai-ðarbæjar, sem er í
barnsburðarleyfi, sagði í samtali við
Morgunblaðið að þessar fréttir
kæmu mjög illa við menn. Hins veg-
____________________ ar kvaðst hún ekki vilja .
Veiðiheimildirn- leggja mat á stjórnun-
ar voru seldar arleear . ákvarðanir
burt úr bænum stjórnenda Ishúsfélags-
____________ ms.
Um samdráttinn sem
nú er að verða í fískvinnslu á Isa-
firði, sagði hún: „Þetta ber allt að
sama brunni, hér er ekki nógur kvóti
til að vinna úr. Það ber öllum saman
um að það er ástæða þess hversu
erfiðlega gengur hjá þessum fyi-ir-
tækjum. Þetta era engar gleðifréttir
og við vildum sannarlega lifa hér án
þess að fá slíkar fréttir.
En stjómendur fyrirtækisins telja
sig ná betri i'ekstrargrundvelli með
þessu og ég get náttúrlega ekki tjáð
mig um það mat þeirra og þöi'fina á
þessum breytingum. Ur því sem
komið er vonar maður að þetta
skjóti styrkari stoðum undir Ishús-
félagið, sem er einn af máttarstólp-
um atvinnulífs í bænum,“ sagði
Birna.
PliargmmMíiMli
STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.