Morgunblaðið - 27.02.1999, Qupperneq 46

46 LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR 1999
MINNINGAR
MORGUNB LAÐIÐ
+ Jósefína Guðný
Þórðardóttir
fæddist að Kleifar-
stekk í Breiðdal 26.
júlí 1910. Hún lést á
Sjúkrahúsinu á
Egilsstöðum 21.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Guðrún Jónas-
dóttir, f. 4. júní
1880, d. 3. júní 1945
og Þórður Gunnars-
son, f. 25. júlí 1883,
d. 7. janúar 1948.
Eftirlifandi bróðir
Jósefínu er Björg-
vin, f. 11. maí 1924. Látin systk-
ini hennar voru Gunnar, f. 2.
júní 1903; Gunnar Pétur, f. 19.
október 1904; Aðalheiður, f.
ll.júlí 1907; Jónína Guðlaug, f.
2. mars 1909; Petra Jóhanna, f.
9. desember 1911; Gunnar
Jónas, f. 20. maí 1914; Stefanía,
f. 6. febrúar 1916 og Benedikt,
f. 7. nóvember 1919. Jósefína
giftist Ástvaldi Jóhanni
Jónassyni, f. 28. september
1908, d. 16. febrúar 1983. Synir
'i
I fáeinum orðum langar mig að
minnast kærrar ömmu minnar.
Fyrstu minningarnar sem á hug-
ann leita tengjast ferðalögum að
sumri til seint á sjötta ártatugnum.
Esjan er tekin frá Vestmannaeyjum
og siglt endalaust austur með til-
heyrandi sjóveiki og heitstrenging-
um um að verða aldrei sjómaður.
Skyndilega breytist allt þegar komið
er inn á Fáskrúðsfjörð í glampandi
sól og logni. Amma Bína og afí Jói
taka á móti ferðalöngum, allar
^hremmingarnar á skipinu eru á bak
og burt. Við taka dagar fullir af
endalausri athygli og undanlátssemi
við „Nafna“ sem lengi er eina barna-
bamið. Farið er í fjósið á Búðum,
kusan mjólkuð og teymd út í sumar-
ið á eftir. Leikið er í hlöðunni, farið í
berjamó og gönguferðir upp með
læknum. Tíminn líður og gamanið
tekur brátt enda. Sársaukafull skiln-
aðarstund á bryggjunni og sjóferðin
fyrirkvíðanlega framundan. En svo
merkilega vill til að sjóveikin lætur
ekkert á sér kræla. Maður hlakkar
þeirra: 1) Olgeir
Jónas, f. 26. júlí
1933, d. 30. apríl
1991. Eginkona
hans var Guðrún
Jónína Guðmunds-
dóttir, f. 17. apríl
1932, d. 6. septem-
ber 1989. Eignuðust
þau fimm börn:
Guðmund Jóhann,
Sigríði Bínu, Þór-
hildi Ýr, Gyðu
Björgu og Olgu
Hrönn. 2) Rúnar
Björgvin, f .8. ágúst
1942. Eginkona
hans er Ásta Selma Þorvarðar-
dóttir, f. 25. febrúar 1943. Eiga
þau einn son, Björgvin, f. 2. des-
ember 1968. Barnabarnabörn
Jósefínu eru orðin sex.
Jósefína bjó alla ævi sína á
Fáskrúðsfirði, lengst af á Innri
Búðum en síðustu árin á Dval-
arheimili aldraðra á Fáskrúðs-
firði.
títför Jósefínu fer fram frá
Fáskrúðsíjarðarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
strax til næsta sumars með nýjum
ævintýrum hjá ömmu og afa.
Næstu árin fer ég að geta skrifað
bréf milli þess að hist er á sumrin og
ekki stendur á svari. Síminn kemur
síðar og munur er að geta nú heyrt í
ömmu og afa hvenær sem er. Pakk-
arnir á jólum og afmælum voru sér-
stakt tilhlökkunarefni. Alltaf kom
„eitthvað í gogginn" eftir sláturtíð-
ina á hverju hausti og súkkulaði að
auki fyrir „Nafna“.
Minningin um ömmu er samofin
minningunni um afa Jóa enda voru
þau alltaf eins og eitt í mínum huga.
Einstakir dýravinir voru þau enda
síðar sögupersónur í lestrarkennslu-
bókum og myndböndum sem halda
minningu þeirra vel á lofti. Þeir voru
ófáir sekkirnir af fóðri sem dúfurnar
á Fáskrúðsfirði fengu í gegnum tíð-
ina.
Þegar ég var níu ára var ég í
fyrsta skipti sendur einn til sumar-
dvalar til ömmu og afa. Var ekki að
sökum að spyrja að allt var látið eft-
ir stráknum. Minnisstæðar eru
stundirnar eftir hádegismatinn þeg-
ar amma settist niður og las rímur,
sögur og ævintýri. Á meðan var
stofan á Búðum gerð að einu leik-
svæði þar sem allskonar dóti úr
„gullakistunni" var komið fyrir og
ímyndunaraflinu gefinn laus taum-
urinn.
Amma var hagmælt og hafði góða
frásagnarhæfileika. Fannst mér sér-
lega mikið til ömmu minnar koma
þegar hún sagði stolt frá því að lesin
væni ljóð og kvæði eftir hana á
mannamótum þar eystra.
Margar skemmtilegar vísur og
gamankvæði liggja eftir hana sem
gaman er að eiga nú þegar hún er
farin frá okkur.
Fyrir tíu árum flutti ég og fjöl-
skylda mín austur á Hornafjörð. Nú
var orðið stutt að skreppa í heim-
sókn til ömmu og langömmu. Gauk-
að var að öllum fjölskyldumeðlimum
súkkulaði og kóngabrjóstsykri sem
amma kallaði alltaf „bensínbrjóst-
sykur“.
Alltaf var tekið á móti mér með
sama innilega faðmlaginu en alltaf
var jafn erfitt að kveðja líkt og á
bryggjunni forðum. Fyrir sextán ár-
um síðan missti amma manninn
sinn. Bjó hún lengi ein á Búðum en
síðustu árin á Dvalarheimili aldr-
aðra á Fáskrúðsfirði þar sem henni
leið vel og vel var um hana hugsað.
Fyrir það kann ég starfsfólkinu
bestu þakkir. Af öllum öðrum ólöst-
uðum þakka ég þó frænku minni
Guðrúnu Níelsdóttur og Eiríki
Olafssyni, manni hennar, fyrir um-
hyggjusemi þeiira í garð ömmu
minnar undanfarin ár.
Víst er að vel er tekið á móti
ömmu „hinum megin" enda var
amma alltaf viss um líf að lokinni
jarðvist. Þeim áföllum sem urðu á
vegi hennar tók hún með rósemd og
æðruleysi. Aldrei fór maður samur
eftir af hennar fundi, alltaf var ein-
hverju jákvæðu sáð í huga manns.
Kæra amma mín. Bestu þakkir
fyrir allt.
Guðmundur Jóhann Olgeirsson.
Mig langar til að kveðja hana
ömmu mína með fáeinum orðum nú
þegar hún hefur lokið kafla sínum
hér með okkur og um leið hafið nýj-
an á stað þar sem henni verður vel
tekið. Nú hefur hún hitt sinn besta
vin, hann afa Jóa.
Þær eru margar minningarnar
sem streyma að þegar mér verður
hugsað til ömmu. Sumarfríin austur,
réglulegu sunnudagssímtölin og sú
lífsspeki sem hún hafði og deildi
með öðrum.
Efst í huga mér er þegar ég fór
með foreldrum mínum og systrum á
hverju sumri til afa og ömmu fram
að sextán ára aldri en eftir það urðu
ferðirnar færri austur. Vegna þess
hversu langt það var að fara frá
Reykjavík til Fáskrúðsfjarðar gát-
um við systurnar ekki farið eins oft
og okkur langaði til þeirra heldur
þurftum við að bíða eftir sumarleyf-
istíma foreldra okkar og láta þann
tíma duga. Spenningurinn sem
fylgdi hven-i ferð til afa og ömmu
var ólýsanlegur. Eftir því sem við
nálguðumst Fáskrúðsfjörð fór hjart-
að að slá hraðar og þegar eygði loks
Skrúðinn sáum við fyrir endann á
löngu ferðalagi. Á leið inn fjörðinn
biðu allir eftir því að geta komið
auga á litla fallega húsið hennar
ömmu og afa - vitandi af þeim
heima í stofu með kíkinn að fylgjast
með ferð okkar inn fjörðinn. Þegar
við vorum loksins komin til þeirra
fannst mér eins og við segðum skilið
við raunveruleikann og gengjum inn
í ævintýraheim. Það var allt svo
yndislegt. Fjörðurinn, fjöllin, litla
húsið, garðurinn og síðast en ekki
síst amma og afi. Ég man hvað mér
þótti það notalegt að vakna í litla
húsinu við kurrið í dúfunum á þak-
inu og brakið í eldhúsgólfinu sem
bar því vitni að amma Bína var kom-
in á fætur fyrst af öllum að taka til
morgunmatinn. Hún passaði vel
uppá að allir fengju nóg að borða og
yfirleitt var það svo að flestir fóru
þyngri suður en þeir komu austur.
Best var að vakna fyrst af öllum og
trítla fram til ömmu því þá var
áreiðanlegt að heyra eina góða sögu.
Það voru ótrúlega notalegar stundir
að sitja með ömmu inni í eldhúsi og
hlusta á hana. Mér fannst enginn
geta sagt eins skemmtilega frá og
amma. Hún hvíslaði þegar við átti,
gretti sig, blótaði og hló og náði að
gera sögumar svo lifandi og
skemmtilegar. Oftast sagði hún sög-
ur af sjálfri sér frá því hún var bam
og ekki var verra þegar sögurnar
vom dularfullar. En amma Bína
sagði ekki bara skemmtilega frá
heldur orti hún, og þar vantaði ekki
húmorinn. Mér fannst það alltaf
merkilegt og ekki síður skemmtilegt
að eiga ömmu sem hafði munninn á
réttum stað. Hana skorti aldrei orð-
in og var ekki að spara tvíræðnina.
Amma átti stórt og gott hjarta. Hún
hvatti mann til að líta á björtu hlið-
arnar í lífinu og þakka Guði fyrir
það sem hann hefur gefið okkur.
Það held ég að enginn hafi kunnað
eins vel og hún.
Nú þegar þessar minningar eru
skrifaðar hugsa ég austur til Fá-
skrúðsfjarðar, sem mér finnst sá
allra fallegasti staður á landinu, og
velti því fyrir mér hvers vegna hann
beri af öðrum. Fyrir mér eru það
elsku amma mín og afí minn sem
gerðu fjörðinn eins fallegan og hann
er og allar þær góðu minningar sem
tengjast þeim.
Eg bið góðan Guð um að blessa
minningu elsku ömmu Bínu og afa
Jóa.
Olga Hrönn.
Þegar ég hugsa til baka þá eru
minningar mínar um hana ömmu
mina tengdar sumardvölum okkar
systra hjá þeim ömmu og afa að
Innri-Búðum, Fáskrúðsfirði. Það
var nefnilega fóst regla eins og
venjulega að foreldrar mínir færu
með okkur systur til ömmu og afa í
3-4 vikur um mitt sumar, að ég held
13 sumur í röð. Alltaf hlökkuðum við
jafnmikið til að leggja af stað og
toppnum var náð þegar Innri-Búðir
blöstu við þegar keyrt var inn Fá-
skrúðsfjörðinn, litla, fallega, hvíta
og rauða húsið með stóra og fallega
garðinum sem amma lagði svo mikið
í. Garðurinn hennar ömmu skipti
okkur systur miklu máli því hann
var sannkallaður ævintýraheimur og
bauð upp á óteljandi möguleika fyrii-
okkur systurnar að leika sér í. Það
var yndislegt að vakna á morgnanna
á Búðum og heyra að amma var
komin á stjá. Það boðaði að eldhús-
borðið var hlaðið af smurðu brauði,
kexi, kakó og kaffi. Að loknum
morgunverði var svo oftast haldið út
á hól og þar fengum við að fóðra
dúfurnar sem héldu til á hólnum
hennar ömmu.
Hún amma mín, amma Bína, var
einstaklega orðheppin og skemmti-
leg kona, og því er það ekki skrýtið
hversu auðveldlega hún laðaði að
sér fólk, börn jafnt sem fullorðna.
Hún var einstaklega beinskeytt í
samræðum og ég leyfi mér að full-
yrða að hún hafi haft skoðun á
hverju sem var, hún var ekki kona
sem lá á skoðunum sínum. Það var
því mjög fróðlegt og skemmtilegt að
eiga samræður við hana ömmu mína
og ekki var það verra að hún var
einstaklega minnug og hagyrt kona.
Eftir hana liggja mörg kvæði sem
JOSEFINA GUÐNY
ÞÓRÐARDÓTTIR
J;
:i:: 1
•
+ Gunnar Svanur
Benediktsson
var fæddur á Svín-
hóli í Miðdölum í
Dalasýslu 3. sept-
ember 1935. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Akraness hinn 22.
febrúar síðastliðinn.
Hann fluttist ungur
að árum með for-
eldrum sinum,
Benedikt Þórarins-
syni og Guðnýju Jó-
X hannesdóttur, að
Stóra-Skógi í Mið-
dölum, þar sem
hann ólst síðan upp ásamt bróð-
ur sínum, Hlyni Þór, sem nú býr
í Búðardal.
Gunnar kvæntist Fjólu Bene-
diktsdóttur frá Hömrum í
Haukadal hinn 24. júlí 1959 og
Látinn er, um aldur fram, okkar
kæri frændi Gunnar í Álfheimum.
Við urðum bæði sem börn og ung-
lingar þeirrar gæfu aðnjótandi að
.^veljast um lengri eða skemmri
tíma, að sumarlagi, í sveitinni hjá
Gunnari og foreldrum hans og síð-
ar eiginkonu og börnum. Hann var
alltaf svo góður við okkur systkin-
in og munum við seint gleyma
hans léttu lund og fallega brosinu,
sem lét okkur líða svo vel í návist
hans. Margs er að minnast úr
íj|'eitinni forðum daga, vinnan við
heyskapinn bæði úti á túni og inni í
hófu þau stuttu síð-
ar búskap í nýbýli
Stóra-Skógs, sem
þau nefndu Álf-
heima. Þau eignuð-
ust þrjú börn, Bryn-
dísi, Benedikt
Guðna og Þórarin
og barnabörnin eni
Arni Gunnar, Fjóla
Dögg, Harpa Signý
og Tinna Rún. Hann
gegndi af trú-
mennsku þeim
ábyrgðarstörfum
sem hann var kos-
inn til af sínu sveit-
arfélagi, m.a. var hann hrepp-
stjóri Miðdalahrepps um nokk-
urra ára skeið.
títför Gunnars fer fram frá
Kvennabrekkukirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
hlöðu, sauðburðurinn, kúarekstur-
inn og svo mætti lengi telja. Mikið
ævintýri var fyrir okkur að fá að
fara með Gunnari upp í Hauka-
dalsvatn að vitja um netin og
spenningurinn ólýsanlegur að
fylgjast með fiskunum sem við
drógum að landi. Þegar síðan sest
var að borðum og silungurinn eða
laxinn borinn fram sögðum við
með stolti að við hefðum veitt
þennan fisk með Gunnari.
Gunnar og Fjóla reistu sér á sín-
um fyrstu búskaparárum stór-
glæsilegt einbýlishús í nýbýli í tún-
fæti Stóra-Skógar og kölluðu þau
það Álfheima eftir álfhólnum sem
stendur í túninu. Áfram héldu þau
með byggingarframkvæmdirnar
og voru reist í kjölfarið stór og
myndarleg útihús. Gunnar vann
mikið sjálfur við smíðar allra þess-
ara húsa og naut þar dyggrar að-
stoðar föður síns, sem hjálpaði
honum við smíðarnar fram á elliár.
Gunnar var fljótur að tileinka sér
nýjungar í búskaparháttum og
kom það sér vel hversu laghentur
hann var við vélar og tæki og gat
hann því oft sjálfur gert við hin
ýmsu landbúnaðartæki, sem
stundum tóku upp á því að bila
þegar mest reið á að þau ynnu sitt
verk.
Gunnar hafði mikið yndi af hest-
um og nýtti hann þær stundir sem
gafst til að bregða sér á hestbak,
ýmist einn eða með Fjólu, sem
naut útreiðartúranna þeirra ekki
síður. Heimili þein-a Gunnars og
Fjólu var rómað fyrir gestrisni
enda var stöðugur gestagangur
hjá þeim öll sumur. Þau voru bæði
mjög áhugasöm um garðrækt og
hafa komið upp fallegum garði í
kringum húsið sitt. Allt umhverfi
Álfheima, utan og innan dyra, ber
vott um þeirra einstöku snyrti-
mennsku og smekkvísi.
Gunnar var alla tíð mjög barn-
góður og nutum við þess sem börn
í sveitinni og seinna meir okkar
börn þegar við komum til styttri
eða lengri dvalar í Dölunum.
Við og fjölskyldur okkar sendum
okkar kæru Fjólu, Billa, Bryndísi,
Benedikt Guðna, Þórarni og fjöl-
skyldum þeirra innilegustu samúð-
arkveðjur og biðjum Guð að
styrkja þau í sorg sinni.
Undir Dalanna sól, við rainn einfalda óð
hef ég unað, við kyrrláta fór.
Undir Dalanna sól, hef ég lifað mín ljóð,
ég hér leitað og fundið mín svör.
Undir Dalanna sól hef ég gæfuna gist,
stundum grátið, en oftar í fognuði kysst.
Undir Dalanna sól á ég bú mitt og ból
og minn bikar, minn arin, minn svefnstað og
skjól.
Undir Dalanna sól, man ég dalverjans lönd
eins og draumsýn um átthagans rós.
Undir Dalanna sól, fann ég heitfenga hönd
eins og heillandi, vermandi ljós.
Undir Dalanna sól, geymir döggin mín spor,
eins og duldir er blessa hið náttlausa vor.
Undh- Dalanna sól, hugsjá hjartans ég vann
og ég hlustaði, skynjaði, leitaði og fann.
(Hallgrímur Jónsson frá Ljárskógum)
Hanna Dóra og Birgir.
Um mitt sumarið 1990 kynnt-
umst við Gunnari S. Benediktssyni,
bónda í Álfheimum í Dalasýslu, og
fjölskyldu hans. Við höfðum þá
gerst kotbændur á næsta bæ og
þekktum lítið til landshátta og
ræktunar. Fljótlega kom í ljós að
að betri nágranna en Gunnar og
Fjólu, eftirlifandi konu hans, er
ekki unnt að óska sér. Gunnar var
ráðagóður og reyndist hin mesta
hjálparhella við hin ólíkustu mál
sem upp komu og var aldrei komið
þar að tómum kofunum, enda leit-
uðum við oft ráða hjá honum.
Gunnar var rólegur maður í við-
kynningu, hafði góða kímnigáfu,
var vel gefinn, laginn við smíðar og
áhugasamur mjög um alla hiuti,
einkum þó um náttúruna, skógi'ækt
auk annarra málefna sem lúta að
ræktun landsins og landbúnaði.
Hann var jákvæður, umtalsgóður
um aðra og harðduglegur.
Skógrækt var eitt af áhugamál-
um Gunnars og hafði verið í ára-
tugi, og var hann óspar við að miðla
af reynslu sinni. Hann var einn af
aðaláhugamönnum um skógrækt í
Dölum og hefur gi'óðui'sett mikið
magn af trjáplöntum í skógræktar-
reiti Dalamanna auk ræktunarinn-
ar heima fyrir. Fáir bæir í sveitinni
geta státað af slíkum gróðun'eit og
þeim sem er í kringum Álfheima,
en auk þess var Gunnar með mikla
ræktun í undirbúningi fyrir fram-
tíðina. Þrátt fyrir illvígan sjúkdóm
hélt Gunnar ótrauður áfram rækt-
unarstarfi sínu, og sl. sumar vann
hann meðal annars hörðum hönd-
um við jarðvegsflutning og plöntun
trjáa í stóran reit fyrir ofan íbúðar-
húsið í Álfheimum. Gunnar var
mikill hestamaður og þar var einnig
sótt í reynslu hans í þeim málum.
Hann var liðtækur járningamaður
og óumbeðinn gaf hann hestum
okkar ef með þurfti. Er nær dró
jólum lét Gunnar vita þegar honum
fannst að hestunum væri farið að
leiðast og þeir tilbúnir að komast í
hús. Hann hafði vakandi auga fyrir
umhvei'fínu og vissi alltaf hvaða
fuglar gerðu sér gestkvæmt á land-
areign hans og fylgdist gi-annt með
hegðun þeirra og atferli, hvar þeir
áttu hreiður og hvenær þeir komu
og fóru. Fyrir utan hjálp og aðstoð
við hin margvíslegustu efni var
Gunnar okkur bæði góður og
tryggur vinur sem við kveðjum nú
með söknuði og þakklæti. Við þökk-
um Gunnari allar hinar fjölmörgu
góðu stundir sem við áttum saman
og vottum Fjólu, börnum þeirra og
fjölskyldum einlæga samúð okkar.
Ella Bjarnarson, Sunna B.
Helgadóttir og Helgi Torfason.
GUNNAR SVANUR
BENEDIKTSSON
:Ú : '
J