Morgunblaðið - 29.04.1999, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 29. APRÍL 1999
b
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
i
RITHÖFUNDURINN Aron og pósturinn Frans. Rúnar Freyr Gíslason
og Stefán Karl Stefánsson.
hefur unnið í leikhúsi og sjálf erum
við auðvitað á byrjunarreit sem at-
vinnuleikarar," segir Egill Heiðar
og bendir á nafna sinn Egil Ingi-
bergsson ijósameistara. „Hann er
auðvitað margreyndur leikhúsmað-
ur sem allir héma reiða sig á.“ „Sig-
urður Bjóla sér um tónlistina og
hann er einnig með langa leikhús-
reynslu," bætir Nanna Kristín við.
„Okkur langaði að reyna eitthvað
nýtt. Petta er svo falleg saga og á
alltaf við,“ segir Jóhanna Vigdís.
„Sagan um manninn sem er sannur
og hreinn og beinn en er traðkaður í
svaðið. Enginn skilur hann eða trúir
honum og eftir situr litla fólkið með
draumana sem aldrei rætast og
horfir á eftir eina manninum sem
sagði satt,“ segir Rúnar Freyr án
þess að hika.
„Frans er maðurinn sem þú sérð
þegar þú horfir í spegil en þorir
ekki að horfast í augu við,“ segir
Stefán Karl um persónuna sem um
ræðir og hann leikur. Leikritið ger-
ist í gömlu húsi á norðurhjara án
þess að staðurinn sé nánar tiltekinn.
Þarna búa átta ungar manneskjur
sem allar hafa sínar væntingar um
framtíðina. Þau eru istmálari, bók-
menntafræðingur, rithöfundur,
póstburðarmaður, leikkona, lög-
fræðinemi, geðlæknir og húsvörður
sem er af suður-evrópsku bergi
brotinn. Með sterkan hreim.
„Við reynum að skapa mjög
sterkar persónur og Hilmir Snær er
sífellt að ýta okkur lengra í per-
sónusköpuninni," segir Rúnar.
„Galdurinn er að halda samt í ein-
lægnina svo þetta verði ekki innan-
tómar fígúrur,“ segir Laufey Brá.
Þau eru sammála um að leikritið
hafí verið krefjandi og skemmtilegt
viðfangsefni. Þau lýsa því þannig að
fyrri hlutinn sé gamansamur en
smám saman þyngist undiraldan
þar til í lokin að í ljós kemur að
harmleikur hefur átt sér stað.
O: .ViAV.
„DRAUMHEIMUR leikhússins
heillar," segir Einar Örn Gunn-
arsson rithöfundur.
hlutskipti listamanna koma fram í
máli persónanna en Einar Örn verst
fimlega spumingunni hvort hann sé
að lýsa eigin reynslu, m.a. af bók-
menntafræðingum. „Það verða samt
áreiðanlega einhverjir sem túlka
þetta svo að höfundurinn sé að nota
tækifærið til að senda frá sér skila-
boð til kvenbókmenntafræðinga í
landinu. Það er nú öðru nær.“
„Þetta leikrit er pantað af hópn-
um,“ segir Einar Öm. „ Hilmir
Snær hafði samband við mig í haust
og spurði hvort ég væri til í þetta og
eftir að hafa játað því hófst ég handa
og skrifaði verkið nánast í striklotu.
Frá því ég skilaði handritinu í byrj-
un febrúar hefur hópurinn tekið
virkan þátt í að skerpa ýmsar per-
sónur og þróa verkið. Fyrsta rennsli
reyndist vera rúmir fjórir klukku-
tímar þannig að við hjálpuðumst að
við að stytta það. Mér hefur fundist
gríðarlega mikils virði að hafa þá
Hilmi og Egil með mér því þeir
þekkja innviði leikhússins og hafa
bent á ýmsar lausnir sem ég hafði
ekki hugmynd um að væru mögu-
legar.“
Einar Öm segir að leikritaskrif
eigi mjög vel við sig. „Þetta hefur
verið afskaplega lærdómsríkt og ég
er þakklátur fyrir að hafa fengið
þetta tækifæri til að skrifa leiktexta
og fengið hann birtan. Það er svo
mikils virði að sjá textann lifna við
og vita af því meðan á skriftunum
stendur að textinn verður ömgglega
sviðsettur. Ég gæti vel hugsað mér
að helga mig nokkur ár því að skrifa
leikrit. Þessi draumheimur leikhúss-
ins heillar mig svo. Ég hef óskap-
lega gaman af því að skrifa samtöl
og búa til uppákomur á milli per-
sóna. Ég hef mestan áhuga á fólki
og sérstaklega því skringilega í fari
fólks. Vinnubrögðin í leikhúsinu eiga
einnig mjög vel við mig. Hópurinn
hefur verið svo samstilltur og allir
hafa lagt sitt af mörkum,“ segir Ein-
ar Öm Gunnarsson sem fær sitt
fyrsta leikrit frumsýnt í Nemenda-
leikhúsinu í kvöld.
LEIKKONAN, málarinn, bókmenntafræðingurinn, geðlæknirinn og pósturinn. Laufey Brá Jónsdóttir, María
Pálsdóttir, Nanna Kristín Magnúsdóttir, Hinrik Hoe Haraldsson og Stefán Karl Stefánsson.
Galdur að halda
í einlægnina
Nemendaleikhúsið í Lindarbæ frumsýnir í kvöld Krákuhöllina,
nýtt leikrit eftir Einar Örn Gunnarsson. Hávar Sigurjónsson leit
inn á æfíngu í Nemendaleikhúsinu þegar allt var í fullum gangi
rétt fyrir frumsýningu og ræddi við hópinn sem útskrifast í vor
úr Leiklistarskóla Islands.
LINDARBÆR síðustu dag-
ana fyrir fmmsýningu í
Nemendaleikhúsinu er
engu líkur. Leikhús,
smíðaverkstæði, saumastofa og alls-
herjar samastaðar útskriftarhóps
Leiklistarskólans sem hefur unnið
sleitulaust í tvo mánuði að uppsetn-
ingu Krákuhallarinnar eftir Einar
Öm Gunnarsson. Þannig hefur
þetta verið í Lindarbæ á hverjum
vetri í 24 ár en nú er breytinga að
vænta, Lindarbær hefur fengið nýtt
hlutverk, verður skjalageymsla
Hagstofu íslands, og Nemendaleik-
húsið hverfur á braut og haslar sér
völl annars staðar næsta vetur.
Hópurinn sem skipar Nemenda-
leikhúsið í vetur em Egill Heiðar
Anton Pálsson, Hnrik Hoe Haralds-
son, Jóhanna Vigdís Arnardóttir,
Laufey Brá Jónsdóttir, María Páls-
dóttir, Nanna Kristín Magnúsdótt-
ir, Rúnar Freyr Gíslason og Stefán
Karl Stefánsson. Ekki er laust við
að nokkurs saknaðar gæti hjá hópn-
um um örlög leikhússins þeirra í
Lindarbæ, en þau hafa staðið sig vel
í vetur og boðið yfirvaldinu birginn.
„Eftir að sýningum á ívanov lauk
fyrir jólin áttum við ekki að fá að
sýna hér meira en tókst að fá frest-
un til vors,“ segir Stefán Öm Stef-
ánsson. „Hingað og lengra seinna,
sögðum við af hörku," bætir Hinrik
við og þau brosa við. „Við emm
samt stolt af því að hafa spomað á
móti og fengið okkar fram að
nokkra leyti,“ segir María. Og
greinilegt er að þeim verður ekki til
setunnar boðið því þegar era hafnar
breytingar á húsnæðinu sem þó
koma ekki niður á sýningaraðstöð-
unni sjálfri heldur aðstöðunni bak-
sviðs. „Við búum nánast í fataheng-
inu með allt okkar hafurtask fram
að framsýningu,“ segja þau.
Framsýningarskjálftinn leynir
sér ekki í hópnum. „Við erum líka
að taka margfalda áhættu með
þessari sýningu," segja þau. „Höf-
undurinn hefur aldrei áður skrifað
fyrir leiksvið, leikstjórinn Hilmir
Snær Guðnason er að leikstýra í
fyrsta sinn í atvinnuleikhúsi, leik-
myndina og búningana hannar Jór-
unn Ragnarsdóttir sem aldrei áður
EG VISSI nákvæmlega frá
upphafi hvemig leikritið
átti að enda en á tímabili
var ég í vandræðum með
að komast á leiðarenda,“ segir Einar
Öm um Krákuhöllina, leikritið sem
hann skrifaði sérstaklega fyrir
Nemendaleikhúsið og frumsýnt
verður í kvöld.
„Saga bréfberans Frans er meg-
insagan og hana hafði ég mjög skýrt
í huga allan tímann. Þetta er auðvit-
að sígilt minni um sakleysingjann og
fómarlambið sem haft er fyrir
rangri sök. Það sem vakti fyrir mér
var að skrifa leikrit um hvemig
sannleikurinn er tekinn af lífi. Hing-
að til hef ég verið að skrifa um sann-
leikann og blekkinguna og þetta
leikrit fylgir þeirri hugsun. Þetta er
sígilt viðfangsefni sem margir rit-
höfundar - kannski flestir - leggja
fyrir sig.“ Leikritið ber keim af bók-
um mínum hvað stíl og byggingu
varðar. Framan af verkinu er stíll-
inn á léttum nótum en smám saman
þyngist róðurinn og alvaran nær yf-
irhöndinni. Þetta er kannski mín leið
til að segja sögu.“
Eftir Éinar Öm liggja nú þegar
fjórar skáldsögur, Næðingur,
Benjamín, Draugasinfónían og Tár
paradísarfuglsins. „Þetta er fyrsta
leikritið mitt. Ég hef þó skrifað
leiktexta áður en aldrei boðið hann
neinum.“
Einar Öm tekur undir það sjónar-
mið að í vissum skilningi sé erfitt að
Hef mestan
áhuga á fólki
Einar Örn Gunnarsson stígur fram á
sviðið sem leikritahöfundur í Nemenda-
leikhúsinu í kvöld. Hávar Sigurjónsson
ræddi við Einar Örn um reynsluna
____af leikritaskrifum og vinnunni_
í leikhúsinu.
skrifa fyrir Nemendaleikhúsið.
„Maður þarf sífellt að hafa huga
ákveðið jafnræði á milli persónanna.
Ég reyndi að leysa þetta þannig að
allar persónumar era kynntar jafnt
til sögunnar í upphafi og fyrrihluti
verksins snýst eiginlega að mestu
leyti um lýsingu á persónunum, inn-
byrðis tengslunum á milli þeirra og
andrúmsloftinu í húsinu og að undir-
byggja seinni hlutann. Mér fannst
skipta mjög miklu máli að ná rétta
andrúmsloftinu í Krákuhöllinni, hús-
inu sem persónumar búa í.“
Krákuhöllin er að sögn Einars
fengin úr eigin reynslu að því leyti
að fyrir nokkram áram bjó hann í
niðumíddri villu ásamt fleira fólki í
Björgvin í Noregi. „Villan hét
Ki'ákeslottet svo tengslin eru aug-
ljós en að Öðra leyti á sú reynsla lítið
skylt við atburðarás leikritsins. Per-
sónumar eiga sér heldur ekki nein-
ar beinar fyrirmyndir en eru sam-
settai' úr ýmsum áttum.“ Persón-
umar era átta og þar á meðal era
misheppnaður listmálari, lítilsigldur
rithöfundur, hæfileikalítil leikkona
og illa innrættur bókmenntafræð-
ingur. Ymis sjónamið um listina og