Morgunblaðið - 26.05.1999, Page 16

16 MIÐVIKUDAGUR 26. MAÍ 1999
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Hræringar hjá sölufyrirtækjum sjávarafurða hérlendis
„Ekki um neina SH-
blokk að ræða lenffur“
Gunnar Svavarsson, forstjóri SH: Fyrirtækið vill í krafti stöðu sinnar á
markaði, vinna vel með hérlendum framleiðendum.
SOLUMIÐSTOÐ hraðfrystihús-
anna hf. á ekki lengur hlutabréf í
öðrum fyrirtækjum, eftir að dótt-
urfélagið Jöklar hf. seldi öll bréf í
eigu sinni, fyrir 1.500 milljónir
króna, á föstudaginn. Stærstan
hlut seldu Jöklar í Útgerðarfélagi
Akureyringa, 10,5%, og Sölusam-
bandi íslenskra fískframleiðenda,
tæplega 9%. Kaupandi allra bréf-
anna var Fjárfestingarbanki at-
vinnulífsins.
Guðbrandur Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri Útgerðarfélags
Akureyringa, segir að salan hafí
ekki komið sér á óvart, enda hafi
legið fyrir stjómarsamþykkt hjá
Sölumiðstöðinni um að selja ætti
bréfín. Hann segir söluna á engan
hátt vera áfall fyrir ÚA, eða hafi
nokkur áhrif á starfsemi félagsins,
en ÚA er í samstarfi við SH, sem
selur afurðir fyrirtækisins. „Enda
á Útgerðarfélag Akureyringa stór-
an hlut í Sölumiðstöðinni, 15,6%,“
segir hann. Því séu enn mjög sterk
tengsl milli fyrirtækjanna.
Salan hefur ekki áhrif
á stöðu SÍF
Fnðrik Pálsson, stjórnarformað-
ur SÍF, segir einnig að salan hafi
ekki komið á óvart. „Sölumiðstöðin
keypti þessi bréf á meðan ég var
þar við stjórnvölinn, á góðu gengi,
vegna þess að við höfðum trú á
rekstri fyrirtækisins og væntanlegri
arðsemi," segir hann. Hann segir
tilgang SH einnig hafa verið að
komast til áhrifa í fyrirtæki sem
hefði með saltfiskviðskipti að gera.
„Nýir stjórnendur í SH hafa greini-
lega valið þann kostinn að innleysa
söluhagnaðinn."
Friðrik segir þessa sölu ekki hafa
nein áhrif á stöðu SÍF. „Fjárfest-
ingabanki atvinnulífsins er ágætur
fjárfestir og ég get ekki ímyndað
mér annað en þetta styrki stöðu
SÍF, að svo stór fjárfestir sjái
ástæðu til að kaupa bréfin. Við
hljótum bara að fagna því.“
Burðarás hefur ekki ákveðið
hlutabréfakaup
Hörður Sigurgestsson, forstjóri
TEKJUR ríkissjóðs af sölu hluta-
bréfa í fyrirtækjum í eigu ríkisins
námu 7.847,7 milljónum króna á ár-
unum 1996-1999, eða á kjörtímabili
seinustu ríkisstjómar. Þetta kemur
fram í nýútkominni skýrslu fram-
kvæmdanefndar um einkavæðingu,
sem ber heitið „Einkavæðing 1996-
1999“.
Samtals voru seld hlutabréf í níu
fyrirtækjum, en seldir voru mis-
munandi stórir hlutir í þeim eins og
sést í töflu. I inngangi skýrslunnar
segir meðal annars: „Arangur í
einkavæðingu á kjörtímabilinu hvíl-
ir m.a. á breyttum aðstæðum í fjár-
málaheiminum og breyttum áhersl-
um í ríkisrekstri. Islendingar hafa á
undanfömum ámm búið við sífellt
öflugri fjármagnsmarkað, m.a.
vegna endurskipulagningar í
bankakerfmu og tilkomu virks
Eimskips, vill aðspurður ekki við-
urkenna að eignarhaldsfélagið
Burðarás, sem er í eigu Eimskips,
ætli sér að kaupa hlutabréfin sem
Jöklar hf. seldu FBA. „Það hafa
engar ákvarðanir verið teknar um
það. Við emm stór eigandi í ÚA og
höfum áhuga á að fylgja því fyrir-
tæki eftir og sjá það dafna,“ segir
Hörður. Ef Burðarás keypti um-
rædd hlutabréf í ÚA færi eignar-
hlutur félagsins upp í 41,5%.
SH og Eimskip hafa átt samstarf
og gjarnan hefur verið talað um
þessa tvo aðila sem aðra „blokk-
ina“ í sjávarafurðasölu og -flutn-
ingum. Hin blokkin samanstandi af
Islenskum sjávarafurðum og Sam-
skipum. „Ég veit ekki til þess að
þessi viðskipti tengist neinum
blokkum. Við eram bara með flutn-
hlutabréfamarkaðar á Verðbréfa-
þingi íslands. Hlutdeild almenn-
ings í hlutabréfakaupum á Islandi
hefur aukist veralega á undanförn-
um áram og á sér nú fáar hliðstæð-
ur meðal annarra þjóða. Þá hefur
fjöldi fyrirtækja á almennum hluta-
bréfamarkaði margfaldast. Ríkis-
sjóður hefur notið góðs af þessari
þróun þegar um umfangsmikla
einkavæðingu hefur verið að ræða,
en ríkissjóður hefur einnig haft
áhrif á þróun markaðarins. Þannig
hefur þátttaka almennings í hluta-
bréfaútboðum verið mest þegar
ríkissjóður hefur komið að málum.“
I skýrslunni segir einnig að ár-
angur í átt til frjálsræðis á markaði
hafi ekki síður byggst á breyttum
áherslum í ríkisrekstri en umbótum
á fjármagnsmarkaði. Þannig lagði
ríkisstjómin línurnar um nýskipun
ingasamning við SH og Samskip
við ÍS. Ég sé ekki að þetta breyti
neinu í því sambandi," segir hann
og bætir við að salan hafi, svo hann
viti, ekki nein áhrif á starfsemi
Eimskipafélagsins.
Viðskiptahagsmunir
ráða
Gunnar Svavarsson, forstjóri
SH, segir að fyrrnefndar „blokkir"
séu ef til vill eilítið að gliðna. „Ég
held að þróunin sé í þá átt og
kannski má segja að þessi viðskipti
séu þáttur í henni. Samband Sölu-
miðstöðvarinnar við markaðinn hér
á landi er að verða í auknum mæli
á viðskiptalegum granni. Það er í
raun ekki um neina „SH-blokk“ að
ræða lengur, heldur vill fyrirtækið,
í krafti stöðu sinnar á markaði,
ríkisrekstrar í upphafi seinasta
kjörtímabils, þar sem samhliða
markvissri einkavæðingu var lögð
áhersla á hagræðingu innan ríkis-
geirans, m.a. með því að beita út-
boðum, gefa einkaaðilum tækifæri
til að veita opinbera þjónustu og
draga úr afskiptum af fyrirtækjum
ríkisins sem rekin vora í sam-
keppnisumhverfi.
Uppbygging skýrslunnar er með
þeim hætti, að fyrsti kaflinn fjallar
um þá stefnumörkun sem einka-
væðingarstarf ríkisstjórnarinnar
hvílir á og birt er tafla yfir þau fyr-
irtæki sem unnin vora á tímabilinu.
vinna vel með hérlendum framleið-
endum. Þeir geta komið hvaðan
sem er og era velkomnir,“ segir
hann.
Síðasta haust fóra fram viðræð-
ur um hugsanlega sameiningu IS
og SH, en að sögn Gunnars leiddu
þær ekki til neins. „Ekkert fram-
hald hefur orðið þar á.“
Heiðar Guðjónsson, verðbréfa-
miðlari hjá Islandsbanka, segir
hlutabréfasölu Jökla að sínu mati
hafa verið mjög eðlilega. „Enda er
hlutabréfaverð hátt um þessar
mundir og vandséð að eignarhlutir
í framleiðslufyrirtækjum samrým-
ist rekstrinum eftir að SH var
breytt úr sölusamlagi í hlutafélag.
Islenskur hlutabréfamarkaður er
einstakur hvað varðar seljanleika,
en veltuhraði er ekki nema 5-10%
árlega. Það verður því að teljast
gott að geta selt allt þetta magn
bréfa á einu bretti."
Tæpur þriðjungur bréfa
I SÍF til sölu
Heiðar segir að sem dæmi megi
nefna að SIF hafi nú hlutafjárút-
boð upp á 165 milljónir króna í
undirbúningi, en því til viðbótar sé
til sölu nokkur hluti þeirra bréfa
sem hluthafar Islandssíldar fengu
við sameiningu við SIF, tæplega 90
milljónir að nafnvirði. „Með þeim
hluta, sem áður tilheyrði SH en er
nú til sölu, era því allt að 325 millj-
ónir króna að nafnvirði boðnar á
markaði. Það gerir ríflega 30% í fé-
laginu,“ segir hann.
Heiðar segir að framtíðin, ekki
fortíðin, skipti mestu máli í rekstri
fyrirtækja. „SH er að mínum dómi
að laga sig að breyttum aðstæðum
og það mun nýtast félaginu þegar
frá líður. SH er einnig að aðlagast
þeim breytingum sem hafa orðið á
framleiðendum, en þeir hafa orðið
færri og stærri. Framleiðendur eru
nú almennt fjárhagslega sterkir;
era sjálfir farnir að sinna vöraþró-
un og hafa jafnvel bundist sölu-
samningum beint við erlendar
verslunarkeðjur. Þörfin fyrir þjón-
ustu hefur því breyst veralega,"
segir Heiðar.
í öðrum kafla er fjallað um ýmis at-
riði sem varða umgjörð einkavæð-
ingarstarfsins, svo sem undirbún-
ing að sölu fyrirtækja, söluaðferðir,
kynningu og síðast en ekki síst þær
ítarlegu verklagsreglur sem fram-
kvæmdanefnd um einkavæðingu
hefur starfað eftir. I þriðja kafla
skýrslunnar er greint ítarlega frá
einstökum einkavæðingarverkefn-
um, og fjórði kafli er framlag
nefndarinnar til þeirrar umræðu
sem óhjákvæmilega verður um fyr-
irkomulag einkavæðingarstarfs á
núverandi kjörtímabili. Skýrslan er
84 blaðsíður að lengd.
STUTTFRÉTTIR
Auglýsing
Morgun-
blaðsins
verðlaunuð
• MORGUNBLAÐIÐ hlaut fyrstu verð-
laun í auglýsingasamkeppni á vegum
alþjóðasamtaka markaðsfólks á dag-
blöðum, INMA, og tímaritsins Editor
& Publisher. Margrét Kr. Siguröardótt-
ir, markaðsstjóri Morgunblaðsins, tók
á móti verðlaununum í gærkvöldi á
heimsþingi INMA, sem haldið er í Mi-
ami í Bandaríkjunum.
Verðlaunin voru veitt fyrir sjónvarps-
auglýsinguna „mbl.is - alltaf eitthvað
nýtt“ sem sýnd var í sjónvarpi og
kvikmyndahúsum. Auglýsingastofan
Gott fólk hafði umsjón meö gerð aug-
lýsingarinnar en um framleiösluna sá
GusGus.
Tæplega 2.000 innsendingar voru í
keppnina frá dagblööum um allan
heim og sigraði auglýsing Morgun-
blaðsins í flokki sjónvarpsauglýsinga
fyrir dagblöð með upplag 50.000-
100.000 eintök.
Hlutabréfasj óður-
inn Auðlind
Hagnaður
nam 161
milljón
króna
• HLUTABRÉFASJÓÐURINN Auðlind
hagnaðist um 161 milljón króna
rekstraráriö 1. maí 1998 til 30. aprfl
1999. Ef tekið er tillit til óinnleysts
gengishagnaðar
nam heildarhagn-
aður félagsins á
rekstrarárinu 224
milljónum króna,
að því er fram
kemur f fréttatil-
kynningu.
Heildareignir
sjóösins 30. apríl
1999 námu
4.385 milljónum króna. Þar af nam
innlend hlutabréfaeign 2.418 milljón-
um króna eða 55% af heildareignum.
Eignir í erlendum gjaldmiðlum námu
849 milljónum króna eða 19% af
heildareignum og skuldabréfaeign
man 805 milljónum króna eða 18% af
heildareignum.
Innborgað hlutafé félagsins var
1.566 milljónir króna 30. apríl síð-
astliðinn, en til viöbótar átti félagið
eigin bréf að fjárhæð 11 milljónir.
Eigiö fé 30. apríl nam 3.687 milljón-
um króna en var 3.448 milljónir árið
áður. Innra virði var því 2,35 í lok
rekstrarárs.
Hluthafar hlutabréfasjóðsins Auö-
lindar hf. voru 9.373 talsins hinn 30.
apríl síðastliðinn, en þeir voru 8.698
árið áöur. Nafnávöxtun sjóðsins var
7,7% að teknu tilliti til arðs, en sjóð-
urinn greiddi 7% arð á síöasta rekstr-
arári. Aöalfundur félagsins verður
haldinn 1. júní nk.
Landsbankinn
kaupir The
Change
Group lceland
• LANDSBANKI íslands hf. hefur
keypt allt hlutafé í The Change
Group-lceland ehf. af The Change
Group International plc. The Change
Group lceland ehf. hefur annast kaup
og sölu gjaldeyris í Lelfsstöð á Kefla-
víkurflugvelli og á tveimur stöðum í
Reykjavík.
I tilkynningu frá Landsbankanum
kemur fram að The Change Group
lceland ehf. verði áfram rekiö sem
sjálfstæð eining þótt það verði dóttur-
félag bankans og mun María Guð-
mundsdóttir áfram gegna stöðu fram-
kvæmdastjóra hjá félaginu.
Tekjur ríkisins af sölu hlutabréfa í ríkisfyrirtækjum
Voru 7.848 millj-
ónir á árunum
1996-1999
SALA Á HLUTABREFUM RÍKISSJÓÐS 1996-1999
Fyrirtæki Söluár Hlutur ríkisins Söluverð millj. kr.
Jarðboranir hf. 1996 28,5% 211,0
Skýrr hf. 1997-8 50,0% 221,6
Bifreiðaskoðun hf. 1997 50,0% 91,1
íslenska járnbfendiféiagið hf. 1998 26,5% 1.033,0
Fjárfestingarbanki atvinnulífsins hf. 1998 49,0% 4.664,8
ísienskur markaður hf. 1998 54,6% 90,3
íslenskir aðalverktakar hf. 1998 12,1% 266,3
Stofnfiskur hf. 1999 19,0% 12,6
Áburðarverksmiðjan hf. 1999 100,0% 1.257,0
Söluverö samt. 7.847,7