Morgunblaðið - 24.07.1999, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
NATO og Rússar
Vænta
bættra
samskipta
FASTAFULLTRÚAR aðildarríkja
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
áttu í gær fund með rússneskum
fulltrúum fastanefndar Rússlands
hjá NATO, í fyrsta sinn síðan Rúss-
ar slitu formlegu samstarfí við
bandalagið í mars sl. vegna loftárása
NATO á Júgóslavíu. A fundinum
voru tekin fyrir mál er varða sam-
starf friðargæslusveita NATO og
Rússlands í Kosovo en Rússar
sendu nokkur hundruð hermenn til
héraðsins eftir að samstaða náðist
um hlutverk rússneska hersins í
héraðinu.
Háttsettur embættismaður hjá
NATO sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gær að það væri ljóst að enn
myndi nokkur tími þurfa að líða uns
samskiptum NATO og Rússlands
yrði komið í samt lag eftir átökin á
Balkanskaga. Sagði hann að fundur-
inn í gær hefði verið afar „formleg-
ur“ og þótt bæði NATO og Rússar
leggi til hersveitir í KFOR friðar-
gæsluliðið í Kosovo þá ríki enn
nokkur tortryggni meðal beggja að-
ila, sem þörf sé á að yfirvinna á
næstunni.
I sameiginlegri yfirlýsingu hinna
nítján fastafulltrúa aðildarríkja
NATO kom fram að fundurinn hefði
verið „gagnlegur“ og að hlutaðeig-
andi aðilar væru sammála um að
gera „allt sem í þeirra valdi stæði“
til að tryggja öryggi ibúa í Kosovo.
Kom fram að bæði fulltrúar NATO
og Rússlands fordæmdu öll ofbeldis-
verk í héraðinu og segðu að þá sem
fyrir þeim hefðu staðið ætti að
sækja til saka.
Flugræmngi myrti flugstjóra
Tókýó. Reuters
FLUGSTJORI Boeing 747 þotu japanska flugfé-
lagsins All Nippon Airways var myrtur í gær er
hann reyndi að yfirbuga vopnaðan flugræningja.
Vélin lenti heilu og höldnu skömmu síðar á Ha-
neda-flugvelli í Tókýó með 503 farþega innan-
borðs en ekki var Ijóst hver sat við stjómvölinn í
aðfluginu. Flugstjórinn lá þá í blóði sínu eftir
hnífstungur árásarmannsins og talið var að að-
stoðarflugmaðurinn hafi verið hrakinn út úr
stjómklefanum.
Ekki er enn vitað hvað flugræningjanum gekk
til með verknaðinum en haft var eftir farþegum
um borð í vélinni að hann hefði krafist þess að
henni yrði snúið frá áætluðum lendingarstað í
Sapporo á Hokkaido-eyju, til bandarísku her-
stöðvarinnar í Yokota í vesturhluta Tókýó.
Maðurinn var 28 ára atvinnuleysingi og segja
fréttir að hann hafí áður verið vistaður á stofnun
vegna þunglyndis. Er lögreglan handsamaði hann
á flugvellinum er sagt að hann hafi æpt hástöfum.
Sögðu talsmenn lögreglunnar í gær að árásar-
vopnið hefði verið hnífur með um 30 sm löngu
blaði.
Farþegar sögðu sjónvarpsfréttamönnum, eftir
að vélinni hafði verið lent, að maður íklæddur
hvítum hönskum og röndóttri skyrtu hefði birst
skyndilega fremst í vélinni og neytt flugþjón til
að opna dymar að flugstjómarklefanum. „Ef þú
vilt ekki deyja, skaltu opna,“ á flugræninginn að
hafa öskrað. Eftir um tuttugu mínútna átök náði
flugstjórinn og þrír úr áhöfn vélarinnar að yfir-
buga flugræningjann sem náði að stinga flug-
stjórann nokkurm sinnum áður en yfír lauk.
Flugstjórinn dó stuttu seinna af áverkunum.
Skömmu síðar tók vélin mikinn sveig og lækkaði
flugið og lenti í Tókýó um einni og hálfri stundu
eftir flugtak.
Talið er víst að flugstjórinn, Naoyuki Nagas-
hima, hafi náð að gera yfirvöldum viðvart áður en
hann lést af sámm sínum á hálsi og úlnliðum.
Öryggisgæsla hert
Japansldr embættismenn lýstu yfir því í gær
að öryggisgæsla á flugvölium landsins hefði verið
hert til muna og að leitað yrði betur að málmhlut-
um í farangri farþega.
Flugránið í gær var hið tuttugasta frá upphafí
í Japan og var hið síðasta fyrir tveimur ámm. Þá
var þotu sama flugfélags rænt, einnig í innan-
landsflugi, af manni vopnuðum hnífi. Sá krafðist
þess að lent yrði á erlendri gmnd.
Reuters
FARÞEGAR streyma út úr Boeing 747 þotu japanska flugfélagsins All Nippon Airways í gær eftir að flugræningi sem myrti fiugstjóra þotunnar
hafði verið yfirbugaður og tekinn höndum á Haneda-flugvelli í Tókýó.
Friðarviðræður ísraela og Sýrlendinga
Endurapptaka
sögð færast nær
Jerúsalem. Reuters.
Falun Gong-hreyfíngin í Kína
Hugleiðsla og
bardagalist
Peking. Reuters.
ÍSRAEL og Sýrland mjökuðust í
gær nær því að ryðja meginorsök
þess úr vegi að friðarviðræður
landanna hafa legið niðri í þrjú ár.
Sýrlendingar fögnuðu því að Danny
Yatom, nánasti aðstoðarmaður
Ehuds Baraks, forsætisráðherra
ísraels, sagði í sjónvarpsviðtali að
Israelar hefðu ekkert á móti því að
viðræðurnar yrðu teknar upp aftur
þar sem upp úr þeim slitnaði.
„Við leggjumst ekki gegn þessu,“
sagði Yatom í viðtalinu, sem sent
var út á fimmtudagskvöld. „Ég tel
meginvandamálið liggja í túlkun
hvors aðila fyrir sig.“
Dagblaðið al-Baath, málgagn
stjórnarflokks Sýrlands, fagnaði
þessum ummælum og krafðist þess
að ísraelar lýstu því yfir að þeir
væra reiðubúnir að láta Gólanhæð-
irnar af hendi, sem þeir hemámu af
Sýrlendingum í sex daga stríðinu
árið 1967. Þessari kröfu hafa ísra-
elsk stjómvöld þráfaldlega hafnað.
En í orðum Yatoms sá al-Baath
engu síður „vafalaust jákvætt
teikn“.
Sýrlendingar krefjast þess að
viðræðum verði haldið áfram þar
sem þær sigldu í strand árið 1996,
þegar stjómin í Damaskus hélt því
fram að hafa fengið fyrirheit frá
Yitzhak Rabip, þáverandi forsætis-
ráðherra ísraels, sem var myrtur,
um að Israelar drægju herlið sitt til
baka frá öllum Gólanhæðunum,
sem era varnartæknilega ísrael
mjög mikilvægar. Sýrlandsstjórn
hefur sagt að ekki komi til greina
að semja um annað en ísraelar láti
allar hæðimar eftir.
Land fyrir frið?
Eins og Rabin, forveri Baraks í
embætti úr röðum Verkamanna-
flokksins, hefur sá síðarnefndi lýst
sig samþykkan stefnunni um „land
fyrir frið“, sem hægrimaðurinn
Benjamin Netanyahu, sem Barak
velti úr sessi forsætisráðherra,
hafnar með öllu. En Barak, sem áð-
ur var yfirmaður ísraelska herafl-
ans, hefur ekki látið uppi hve mik-
inn hluta Gólanhæðanna hann væri
tilbúinn til að láta af hendi.
í niðurstöðum nýrrar skoðana-
könnunar í Israel kemur fram, að
66% ísraela telja útilokað að samn-
ingar náist við Sýrlendinga nema
með því að ísrael láti allar eða
nærri því allar Gólanhæðirnar af
hendi.
Sýnilegur
hljóðmúr
VENJULEGA ijúfa flugvélar
hljóðmúrinn í mikilli flughæð
og þá verða menn þess einungis
varir er hvellur heyrist.
Annað er uppi á teningnum
ef múrinn er rofinn í lítilli hæð
yfir vatni. Þá verður rofið sýni-
legt, eins og þegar Ron Candil-
oro, lautinant í bardagasveit-
1511 bandaríska flotanum, rauf
hljóðmúrinn á F/A-18 Hornet
þotu í gærmorgun, skammt frá
fiotastöðinni í Yokosuka í Jap-
an. Hljóðbylgjurnar þrýstu þá
raka í loftinu fram á við uns
hann þéttist í skýhnoðra fyrir
framan tijónu þotunnar. Er
hún rauf hljóðmúrinn þrýstist
hún í gegnum hnoðrann, sem
hvarf samstundis aftur fyrir
hana.
FALUN Gong-hreyfingin var stofn-
uð árið 1971 og er blanda af búdda-
trú, bardagalist og taóisma. Áhan-
gendur Falun Gong segjast vera
friðsamir og löghlýðnir borgarar
sem fylgi ákveðnum heimspekihug-
myndum og iðki strangar æfíngar
til að auðga hugann og stuðla að
góðri heilsu.
Yfirvöld í Kína hafa hins vegar horn
í síðu Falun Gong og hafa þau bann-
að starfsemi hreyfingarinnar og
fangelsað leiðtoga hennar. I ríkis-
sjónvarpinu í Kína hefur Falun
Gong verið sakað um að breiða út
rökvillu, pretta fólk og stefna sam-
félagslegum stöðugleika í hættu.
Samkvæmt bókstaf hreyfingar-
innar varð Falun Gong, - eða Lög
hjólsins - til á forsögulegum tíma
en það var ekki fyrr en árið 1992 að
boðskapurinn náði athygli almenn-
ings. Það var þá sem trúarleiðtogi
Falun Gong, Li Hongzhi, setti upp
fræðslustöð í Peking, höfuðborg
Kína, og hóf að breiða út boðskap-
inn.
Algengasta iðkunin í tengslum
við Falun Gong era ýmsar æfíngar í
anda fornu kínversku bardagalist-
arinnar, qigong, sem felur aðallega í
sér öndunarhugleiðslu. Hundrað
manna safnast saman á degi hverj-
um um gjörvallt Kína á torgum og í
opinberam görðum til að stunda æf-
ingamar við undirleik sérstakrar
Falun Gong-tónlistar.
Nota Netið í ríkum mæli
Meðlimir Falun Gong halda því
fram að þeir séu um hundrað millj-
ónir talsins í Kína og þó svo að
margir séu efins um þá tölu, er það
Ijóst að áhangendum Lis fjölgar ört,
af þvi er BBC skýrði frá. Yfirvöld
vilja þó ekki viðurkenna þennan
fjölda og segja áhangenduma um
tvær milljónir talsins.
I samanburði við kínverska
kommúnistaflokkinn, sem hefur um
61 milljón meðlima, telja yfirvöld
hreyfinguna veralega ógn við stjóm
landsins. Er talið að ríkisstjórninni
sé mikið í mun að setja leiðtoga
hreyfingarinnar bak við lás og slá
og „fræða þá og ráða þeim frá trú-
villu sinni“ áður en 50 ára afmæli
kommúnistaflokksins gengur í garð
1. október næstkomandi.
Biblía Falun Gong, Zhuan Falun,
hefur verið þýdd yfir á nokkur
tungumál og hefur Li, sem nú er
búsettur í New York, flutt fyrir-
lestra og kennt boðskap Falun
Gong víðsvegar um heiminn.
Áhangendur hreyfingarinnar
dýrka Li sem gamlir skólafélagar
hafa lýst, í samtali við BBC, sem
ósköp venjulegum nemanda. Einn
þeirra sagði hann ekki hafa haft
neina sérstaka hæfileika, nema þá
þann að spila á trompet.
Á heimasíðum hreyfingarinnar er
að finna aðsetur fjölda fræðslu-
stöðva í yfir tólf löndum og flestum
af helstu borgum Bandaríkjanna.
Hafa meðlimir hreyfingarinnar í
Ástralíu sýnt „trúbræðram" sínum
stuðning og mótmælt árásum yfir-
valda í Kína gegn Falun Gong. Þá
hafa fræðslustöðvar í Taívan og
Singapúr sent yfirvöldum í Kína
mótmælabréf.
Telja fréttaskýrendur ekki óKk-
legt að fjöldi meðlima Falun Gong,
fjöldamótmæli þeirra og notkun á
Netinu til að koma boðskapnum á
framfæri og vinna í tengslum við
fólk í öðram löndum, sé það sem
valdi ótta kínverskra stjómvalda.
Reuters