Morgunblaðið - 24.07.1999, Blaðsíða 46

46 LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ

+ Kristín
Margrét
Konráðsdótt-
ir (Ædda)
fæddist að
Tjörnum í
Sléttuhlíð
11. nóvem-
ber 1908.
Hún lést á
Sjúkrahúsi
Siglufjarðar
18. júlí síð-
astliðinn.
Foreldrar hennar voru
Anna Pétursdóttir, fædd 12.
desember 1866, Fjalli í Sléttu-
hlíð, dáin 8. desember 1958,
og Konráð Karl Kristinsson,
fæddur 17. janúar 1854,
Tjörnum í Sléttuhlíð, dáinn 30.
Þakklæti er mér efst í huga þegar
ég kveð þig, elsku Ædda. Þakklæti
fyrir að hafa átt þig að og fyrir allt
það góða sem þú gerðir fyrir mig og
mína.
Líf Æddu var oft erfitt. Aðeins 15
ára gömul veiktist hún af lömunar-
veiki og var bundin hjólastól upp frá
"*rþví. Þetta var henni, óhörnuðum
unglingi afar erfitt. Að þurfa að
dveljast í Sjúkrahúsi Sauðárkróks
næstu árin, fjarri foreldrum og nán-
ustu ættingjum. A þessum tíma voru
samgöngur erfiðar og voru heim-
sóknimar á Sauðárkrók því fáar.
Ædda var okkur systkinunum sem
amma, þótt hún væri í raun ömmu-
systir okkar. Hún var góðum gáfum
gædd og kom það okkur systkinum
og börnum okkar oft til góða. Hún
miðlaði af reynslu sinni og þekkingu.
Meðal áhugamála Æddu voru hand-
bolti og fótbolti og gat hún sagt þér
allt sem þú vildir vita því tengdu.
Lestur góðra bóka, að ógleymdri
handavinnunni hennar styttu henni
stundir í gegnum árin.
Ædda var samofin öllu mínu lífí
frá því ég man eftir mér. Árin eftir
að hún kom af Sjúkrahúsi Sauðár-
króks dvaldist hún hjá ömmu og afa,
en síðustu 36 ár ævi sinnar dvaldist
hún á heimili foreldra minna. Það
var henni dýrmætt að vora með fólk-
inu sínu og eiga foreldrar mínir mikl-
ar þakkir skildar.
Síðustu tvo mánuðina dvaldist
Ædda í Sjúkrahúsi Siglufjarðar, uns
hún lést, sunnudaginn 18. júlí síðast-
liðinn. Minningarnar sem ég á um
*<>þig verða mér fjársjóður nú þegar
þú ert horfin. Eg og dætur mínar
söknum þin mikið.
Sorg og gleði auður er,
öilumþeimervilja
Ég á margt að þakka þér,
þegar leiðir skilja.
Takk fyrir allt, elsku Ædda.
Þín
Anna Margrét.
í dag, 24. júlí, er til moldar borin
háöldruð frænka mín, Kristín Mar-
grét Konráðsdóttir, níræð að aldri.
Fimmtán ára gömul, 7. ágúst 1924,
fékk hún lömunarveiki og lamaðist
upp að hálsi. Nokkru síðar fékk hún
mátt í hendumar. Fyrstu fjögur árin
eftir veikindin iá Ædda, eins og hún
var kölluð af fjölskyldunni, á Sauðár-
króksspítala en hinn 9. október 1928
tók Anna systir hennar hana að sér
og bjó hún hjá henni og hennar fjöl-
skyldu í 35 ár. Þaðan flutti hún til
Fanneyjar, systurdóttur sinnar, og
Skarphéðins, manns hennar, og bjó
þar í rúm 35 ár eða þar til hún fór í
Sjúkrahús Siglufiarðar 4. maí sl.
Ædda fékk vélknúinn hjólastól ár-
ið 1955, sem gerði henni kleift að
ffcr íerðast um bæinn á góðviðrisdögum.
Hún var þó aldrei ein á stólnum
vegna þess að það þurfti að gang-
setja hann með sveif og við það að-
stoðuðum við krakkamir hana. Að
launum sátum við aftan í stólnum og
fómm með henni hvert sem hún fór.
Ædda hafði mikið yndi af börnum og
lærðum við krakkamir í fjölskyld-
**unni hjá henni þegar við komum
heim úr skólanum. Var ekki til að
mars 1945.
Eignuðust
þau tólf börn
og af þeim
komust sex
til fullorðins
ára. Tvö Iifa
í hárri elli á
Sjúkrahúsi
Siglufjarðar,
þau Sigríður
Jóhanna
Konráðs-
dóttir, sem
verður 99 ára á árinu, og Kon-
ráð Konráðsson, sem verður
95 ára.
Útför Kristínar Margrétar
fer fram frá Siglufjarðarkirkju
í dag og hefst athöfnin klukk-
an 14.
tala um að við fæmm út að leika okk-
ur fyrr en við voram búin með lær-
dóminn.
Handavinnu stundaði hún mikið
og skipta stykkin hennar hundmð-
um í gegnum árin. Prýða þau mörg
heimili í landinu. Ædda horfði mikið
á sjónvarp sér til dægrastyttingar og
fylgdist vel með fréttum. íþróttirnar
vora í miklu eftirlæti hjá henni og
vora Arsenal og Valur hennar lið.
Hafði hún gaman af að ræða leikina
eftir að hún hafði séð þá í sjónvarp-
inu. Eg minnist þess að þegar ég var
lítill drengur kom það fyrir að hún
gætti mín. Sat ég þá uppi í rúminu
hjá henni tímunum saman, þar sem
hún sagði mér sögur og fór í leiki.
Einhvem veginn fann ég á mér van-
mátt hennar, að hún gæti ekki geng-
ið, hvað þá hlaupið á eftir mér og var
ég ætíð rólegur hjá henni. Þetta lýsir
því hvað hún hafði gott lag á börn-
um, þau hændust að henni, vora góð
við hana og hlýddu henni. Það er
skrýtið að koma heim til foreldra
minna þar sem rúmið hennar er autt
og engin Ædda til staðar. Litlu börn-
in, sem vora vön að heimsækja
Æddu sína, grípa nú í tómt, skilja
ekkert í þessu og sakna hennar sárt.
Mestur er þó söknuður mömmu og
pabba. Þau era búin að annast hana í
öll þessi ár og eiga hjartans þakkir
skildar fyrir einstaka umönnun.
Elsku Ædda, ég þakka þér sam-
fylgdina og allt sem þú gerðir fyrir
mig og fjölskyldu mína í gegnum ár-
in. Guð geymi þig og blessi.
Þinn frændi
Guðmundur Skarphéðinsson.
Nú veit ég að sumarið sefur
í sál hvers einasta manns.
Eitt einasta augnablik getur
brætt ísinn frá bijósti hans,
svo fjötrar af huganum hrökkva
sem hismi sé feykt á bál,
uns sérhver sorg öðlast vængi
og sérhver gleði fær mál.
(Tómas Guðmundsson.)
Elsku Ædda, þú varst alltaf róm-
antísk sál. Hesturinn í sögunum okk-
ar átti að heita Sólfaxi og stúlkan
Sóley. Bjartsýni og ást þín á lífmu, á
fólkinu þínu, heimaslóðum þínum í
Skagafirði og á Siglufirði varði til
æviloka. Það var alltaf sól á Siglu-
firði. Þú varst til þegar við fæddumst
og einhvern veginn fannst okkur
eins og þú yrðir alltaf hér og það
verður þú í huga okkar. Þú kenndir
okkur að lesa, kenndir okkur handa-
vinnu, hjálpaðir okkur við lærdóm-
inn, rúntaðir með okkur eins og
drottning um bæinn í stólnum þín-
um, hélst fyrir okkur litlu jólin þar
sem þú gerðir handa okkur kórónur
og við sungum og dönsuð-
um ... minningarnar eru óteljandi.
Þú eignaðist aldrei börn en bömin í
fjölskyldunni vora þín. Þú vissir
alltaf hvar við vorum, þú vaktir yfir
velferð okkar. Þú varst svo ánægð og
hreykin þegar okkur gekk vel. Síðan
þegar við eignuðumst börnin okkar
varstu þeim eins og þú varst okkur.
Alltaf að gauka einhverju að þeim,
spyrja hvernig þeim gengi, heyra í
þeim. Velferð þeirra var þér ofarlega
í huga og ráðin frá þér vora mörg
varðandi uppeldi, mataræði og önnur
MINNINGAR
mál sem þau snerti. Og við áttum að
hugsa vel um mennina okkar, það
fannst þér alltaf mikið atriði. Þú vild-
ir að við værum hamingjusamar. Þú
sagðir okkur sögur frá barnæsku
þinni og þær voru lifandi fyrir aug-
um okkar. Öll smáatriði vora á
hreinu og þú lýstir staðháttum eins
og þú hefðir átt þar leið hjá í síðustu
viku. Þú varst einstök manneskja. I
lífi þínu vora mörg áföllin en skap
þitt yfirvann allt. Við reyndum oft að
setja okkur í þín spor og ímynda
okkur hvemig líf þitt væri, en það
var ekki hægt. Alltaf reyndir þú að
líta á björtu hliðamar, að kvarta var
ekki þinn stíll. Það var reisn yfir þér.
Þú varst hörð á þínum skoðunum en
virtir annarra. Þú hlustaðir og hafðir
áhuga á því sem aðrir sögðu og lést
vita ef þú varst ekki sammála. Það
var oft sem við voram ekki sammála,
en það var allt í lagi. Þú varst örlát,
bæði af sjálfri þér og eigum þínum
og áttir fleiri vini en nokkm- sem við
þekkjum.
Elsku Ædda, svo lengi sem við lif-
um munum við aldrei gleyma þér.
Það er ekki hægt að gleyma svona
manneskju. Þú varst einstök og
verður það alla tíð í huga þeirra sem
þig þekktu. Við munum sakna þess
að heyra ekki í þér og hitta þig ekki
hjá ömmu og afa.
Elsku amma og afi. Þið hugsuðuð
um Æddu á mjög óeigingjarnan hátt
í 35 ár með aðstoð barna ykkar.
Missir ykkar er mikill og erfitt að
ímynda sér ykkur án hennar. Guð
gefi ykkur styrk á þessari stundu.
Ættingjum og vinum Æddu sendum
við innilegar samúðarkveðjur.
Jóna Guðný, Margrét Fjóla
og Kristín Anna.
Elsku Ædda, nú er hvíldin komin
og þjáningarnar að baki. Ædda var
aðeins 15 ára gömul þegar hún veikt-
ist og fékk lömunarveikina og hefur
hún verið rúmföst síðan.
Eg kynntist Æddu sem ung stúlka
þegar ég bjó með henni hjá ömmu
minni Önnu og afa Venna á Lauga-
vegi 5. Æddu vora þau hjón búin að
annast allan sinn búskap eða þar til
árið 1965. Þá dó amma mín. Þá komu
þau hjón Fanney og Skarphéðinn og
tóku Æddu til sín og önnuðust hana
fram á síðasta dag og eiga þau hjón
miklar þakkir skildar. Æddu þótti
gaman að hafa börnin í kringum sig
og kenndi hún mér að lesa ásamt
fleiri bömum í fjölskyldunni. Hún
var mikil hannyrðakona og er fjöld-
inn allur af börnum vítt og breytt um
landið sem bera húfur heklaðar af
henni fyrir utan allar hannyrðirnar
sem hún er búin að gefa ættingjum
og vinum.
Þegar Ædda var ung eignaðist
hún stól sem hún gat keyrt um bæ-
inn og vorum við krakkarnir búin að
sitja í ansi margar ferðir með henni.
Þetta era ógleymanlegar bæjarferð-
ir. Ædda var ógift og barnlaus. Að
lokum viljum við minnast hennar
með þessari vísu:
Allar stundir okkar hér
er okkur ljúft að muna.
Fyllstu þakkir flytjum þér
fyrir samveruna.
Hvíl þú í friði, elsku Ædda.
Fanney Hafiiðadóttir
og fjölskylda.
Hún Ædda var galdrakona. Hún
bjó yfir einhverjum töframætti sem
aðrir fullorðnir höfðu ekki. Það kom
aldrei til greina annað en að hlýða
því sem hún Ædda sagði. Við krakk-
arnir gátum verið með alls konar
óþekkt og uppátæki en Æddu
gegndum við skilyrðislaust. Þetta er
kannski enn merkilegra fyrir þá sök
að hún Ædda lá rúmfóst, hafði lam-
ast þegar hún var á fermingaraldri
og steig aldrei í fæturna eftir það.
Eg sá Æddu fyrst þegar ég kom
barnung með móður minni í heim-
sókn til Siglufjarðar. Ædda hét að
sjálfsögðu ekki Ædda en nafnið
myndaðist þegar ungar systurdætur
hennar vora að reyna að segja
frænka og það festist við hana meðal
yngri kynslóðarinnar. Mér fannst
þessi kona strax mjög merkileg og
skynjaði þennan sterka persónu-
leika þótt ung væri. Seinna átti ég
eftir að kynnast henni betur. Eg var
komin á þann aldur að ég átti að
fara að læra handavinnu í skólanum
og móður minni, sem er mikil hann-
yrðakona, blöskraði sinnuleysi mitt
gagvart þessari mikilvægu náms-
grein. Allar mínar norðlensku
frænkur vora löngu farnar að prjóna
og hekla og sauma hverja dýrindis-
flíkina á fætur annarri en ég kunni
ekki einu sinni að taka lykkjuna og
sýndi heldur enga tilburði til að læra
neitt slíkt. Nú vora góð ráð dýr og
þá var gripið til þess eina ráðs sem
duga mætti. Eg var send norður í
læri til hennar Æddu. Ædda var
nefnilega undrakennari. Hún kenndi
öllum börnunum í fjölskyldunni að
lesa og fylgdist með námi þeirra dag
frá degi. Sjálfsagt hefur enginn tölu
á öllum þeim börnum sem nutu leið-
sagnar hennar í tímans rás. Stúlk-
unum kenndi hún hannyrðir og var
sjálf mikil hagleikskona. Eg man
hversu dáleidd ég gat setið við rúm-
stokkinn hjá henni og horft á hvern-
ig langir, fimir fingur hennar léku
sér að heklunálinni og sköpuðu
hvert listaverkið á fætur öðra.
Ædda bjó í herberginu sem sneri út
að sjónum. Þar var stjómstöðin. All-
ar máltíðir vora snæddar inni hjá
Æddu. Þá var dregið fram stórt
borð og allur matur og borðbúnaður
borinn þangað úr eldhúsi jafnvel oft
á dag. Ædda lá við endann og aðrir
fjölskyldumeðlimir sátu síðan í
kringum borðið. Þarna vora dægur-
málin rædd fram og aftur, ekki síst
pólitíkin. Ædda lá ekki á skoðunum
sínum í þeim efnum frekar en öðr-
um. Hún hafði alla tíð lifandi áhuga
á öllu sem gerðist í þjóðfélaginu, allt
frá kosningum til knattspyrnu.
Síldarævintýrið var enn í fullum
gangi á þessum tímum og Ædda
þin-fti að fá skýrslu um hversu miklu
hver bátur hefði landað. Hins vegar
þurfti ekki að segja henni hvaða bát-
ar hefðu komið inn, hún þekkti þá
alla. Ædda átti nefnilega töfraspegil
og í honum sá hún alla báta og skip
sem sigldu inn fjörðinn og sumir
trúðu því að hún sæi hreinlega allt
sem gerðist á Siglufirði í þessum
spegli. Ædda átti líka ýmis önnur
galdratæki. Eitt þeirra var „bíllinn“
hennar. Mikið öfundaði ég hana af
honum. Eg veit eiginlega ekki hvers
konar tæki þetta var, í minningunni
líkist þetta einna helst samblandi af
kerra og mótorhjóli með tveimum
hjólum að aftan og einu að framan.
Við krakkarnir þráðum mikið að fá
að aka þessum bíl. Á góðviðrisdög-
um fór Ædda út að aka. Hún ók ekki
langt því að vegfarendur þurftu svo
mikið að ræða við hana og þótti okk-
ur, hinu smáa fylgdarfólki hennar,
sem vildi brana áfram þetta heldur
þreytandi. Ógæfa Æddu og gæfa
hennar voru samofnar. Ógæfa henn-
ar var að fá lömunarveikina kornung
á tímum þegar fatlaðir vora litnir
hornauga og lítil sem engin hjálpar-
tæki til að létta hreyfihömluðum líf-
ið. Gæfa hennar var að eiga einstaka
fjölskyldu sem með ótrúlegri fórn-
fýsi gerði henni kleift að búa alla tíð
heima innan um sína nánustu og
rækta og nýta hæfileika sína í þágu
systkinabama sinna, fjölskyldna
þeirra og vina. En gæfa hennar var
líka að vera gædd sterkri skapgerð,
óbugandi viljastyrk og löngun til að
lifa lífinu lifandi.
Guð blessi minningu Margrétar
Konráðsdóttur.
Hafdís Ingvarsdóttir.
Fyrir rúmum 40 áram ákváðu
nokkrir fatlaðir einstaklingar norður
á Siglufirði að stofna með sér samtök
til að berjast fyrir réttindum fatl-
aðra. Þessi samtök sem hlutu nafnið
Sjálfsbjörg uxu og efldust í tímans
rás um allt land.
Meðal stofnendanna var hún Mar-
grét eða Ædda eins og hún var alltaf
kölluð af fjölskyldu sinni og vinum.
Hún hafði fatlaðst af völdum löm-
unarveiki eins og svo mörg okkar, og
bjó hjá Önnu systur sinni á Laugar-
veginum og fjölskyldu. Þar sem við
bjuggum í nágrenni og höfðum svo
lík áhugamál, myndaðist góð vinátta
milli okkar sem hélst alla tíð. Hún
Ædda var margfróð, enda fylgdist
hún vel með þjóðmálum og öllu sem
fram fór, og var í stöðugu símasam-
bandi við vini og frændfólk um land
allt, þó að hún héldi sig mest í sinni
heimabyggð.
KRISTÍN MARGRÉT
KONRÁÐSDÓTTIR
Hún starfaði ekki utan heimilisins,
en var þó sívinnandi í handavinnu og
við kennslu yngri nemenda fjölskyld-
unnar. Oft hringdi hún í mig til að
ræða kennslu og uppeldismál sem
hún hafði mikinn áhuga á, hún fylgd-
ist með breytingum í skólamálum
auk alls annars.
Sjálfsbjörg Siglufirði naut krafta
hennar á svo margan hátt, ekki síst í
handverkinu þegar við unnum á bas-
ar okkar. Fyrir það þökkum við og
allt samstarf í gegnum árin, ekki síst
fjölskyldu hennar fyrir dyggan
stuðning alla tíð.
Síðustu ár bjó hún hjá Fanneyju
systurdóttur sinni og manni hennar
Skarphéðni og átti þar góða ævi
meðan kraftar entust. Gott var að
koma á heimili þeirra, fagna merk-
um tímamótum, eða bara til að
spjalla.
Nú er einn hlekkurinn farinn úr
keðju okkar við fráfall Æddu en við
reynum að tengja saman á ný og
halda brautryðjendastarfinu áfram.
Eg sendi fjölskyldunni innilegar
samúðarkveðjur. Vertu sæl og hafðu
þökk fyrir allt og allt.
Valey Jónasdóttir.
Svanir fljúga hratt til heiða,
huga minn til fjalla seiða.
Vill mér nokkur götu greiða?
- Glóir sól um höf og lönd,
(Stefán frá Hvítadal)
Losnað hefur úr fjötram andi
elskulegrar frænku minnar sem nú
hefur kvatt þennan heim. Það varð
mitt lífslán og veganesti að fá að
kynnast Æddu, eins og hún var jafn-
an kölluð. En fyrir nær átján áram
bauð hún faðm sinn og hjartahlýju
ungum manni sem kom ókunnugur
inn á heimilið, tók sál hans trausta-
taki og sleppti aldrei. Mér er það
minnisstætt hvað hún hélt lengi í
hönd mína er við hittumst fyrst. Á
fundum okkar var margt spjallað og
gjarnan barst talið að æskuslóðum
hennar í Sléttuhlíðinni þar sem hún
óf sín tryggðabönd, þar sem ástvinir
margir og ættingjar áttu rætur sínar
og þar sem gengin vora hin fyrstu og
síðustu spor. Og ég efa það ekki að
þangað fór hugurinn margar ferðir
til að hlusta á vorið koma, til að
fylgjast með heyönnum í sveitinni
eða til að horfa á svanina á tjömun-
um heima þar.
Það yrði langt mál að ætla að fara
að lýsa öllum mannkostum þessarar
einstöku konu. Fyrst og fremst
kemur mér þó til hugar þessi fá-
dæma hjartagæska sem engan lét
ósnortinn. Þá var tryggð hennar og
umhyggja fyrir fjölskyldunni svo
fölskvalaus að aðdáun vakti. Til
marks um það finnst mér ég geta
sagt frá því, þegar og eftir að leiðir
skildu kom ég þó nokkrum sinnum í
heimsókn til Æddu. Ég taldi mig
eiga þar málsvara í erfiðu persónu-
legu málefni. Rök mín og klókinda-
leg orðræða vora þó sem högg á
vatni, óbilandi tryggð hennar við
fjölskylduna var svo hrein og tær.
Það var ekki einu sinni hægt að láta
sér gremjast. Þá gætti hún þess
sérstaklega að finna fjölskyldu-
myndunum stað, þar sem hægt væri
að horfa á þær á degi hverjum. Það
segir heldur ekki svo lítið. Öllum
þótti vænt um Æddu sem henni
voru svo lánsamir að kynnast. Hún
hafði sérstakt dálæti á börnum og
þau hændust að henni. Oft var líka
einhverju skotið í lítinn munn. Ég á
henni þakkir fyrir sérstaka alúð og
vináttu sem hún sýndi syni mínum.
Hjá henni fann hann athvarf og
deildu þau saman hugðarefnum
sínum.
Á unga aldri mátti hún takast á við
vanmátt sinn til líkamlegs atgervis
og vera rúmliggjandi æ síðan. Af
fullkomnu æðraleysi og dugnaði tók
hún við hlutskipti þessu og sinnti því
af þeim hetjuskap sem kunnugt er.
En nú era svanirnir hennar Æddu
flognir og við stöndum eftir með
hugann fullan af þakklæti. Hún hef-
ur lagt á djúpið og skilið víða eftir
sig söknuð og vota hvarma. I hljóðri
bæn þökkum við samfylgdina og
biðjum henni Guðs blessunar.
Við vottum Fanneyju og Skarp-
héðni svo og öllum aðstandendum
hennar innilega samúð.
Reynir, Ingibjörg, Drífa,
Friðrik og Þórhildur.