Morgunblaðið - 04.09.1999, Blaðsíða 48

*i8 LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
RAGNHEIÐUR
JÓNSDÓTTIR
SÆMUNDSSON
+ Ragnheiður
Jónsdóttir Sæ-
mundsson, Suður-
götu 16 Siglufírði,
fæddist að Hallgils-
stöðum í Hörgárdal
2. janúar 1914. Hún
lést á Sjúkrahúsinu
á Siglufirði 24.
ágúst síðastliðinn.
~>‘ Foreldrar hennar
voru Jdn St. Mel-
stað, bdndi að Hall-
gilsstöðum, f. 29.10.
1881, d. 17.4. 1968,
og kona hans Albína
Pétursdöttir, f.
11.11.1886, d. 26.11.1969.
Systkini hennar eru: Unnddr,
endurskoðandi í Reykjavík, f.
6.6. 1910, d. 11.2.1973; Pétur,
forstjdri vöruflutningabifreiða
Akureyri, f. 17.10.1911; Valdi-
mar, verslunarmaður Akureyri,
f. 27.8.1916, d. 3.6.1992; Stefán,
bóndi að Hallgilsstöðum, f. 27.2.
1918, d. 14.7.1998; Dýrleif, hús-
mdðir á Akureyri, f. 11.10. 1919,
d. 15.4.1999; Eggert, bifreiða-
stjdri Akureyri, f. 16.10. 1928.
Hinn 8. júní 1935 giftist
Ragnheiður Siguijdni Sæ-
mundssyni, prentsmiðjustjóra á
Siglufírði, f. 5. maí 1912. For-
eldrar hans voru
Sæmundur Jdn Kri-
stjánsson, útvegs-
bdndi í Lambanesi
og Laugalandi í
Fljótum, f. 16.10.
1883, d. 30.8. 1915,
og kona hans Her-
dís Ingibjörg Jönas-
ddttir, f. 30.6. 1889,
d. 14.2. 1938.
Börn Ragnheiðar
og Siguijöns eru: 1)
Stella Margrét,
tannfræðingur í
Reykjavík, f. 3.12.
1935, gift Ingvari
Jdnassyni, vídluleikara, f. 13.10.
1927. Börn þeirra eru: Sigurjön
Ragnar, f. 8.4. 1957; Vigfús,
tæknimaður útvarps í Reykja-
vík, f. 15.7. 1958; Anna, fiðlu-
leikari í Stokkhdlmi, f. 26.11.
1964. 2) Jón Sæmundur, hag-
fræðingur í Hafnarfírði, f.
26.11. 1941, kvæntur Birgit
Henriksen, f. 12.8. 1942. Döttir
þeirra er Ragnheiður, lögfræð-
ingur í Reykjavík, f. 10.2. 1968.
Barnabarnabörn Ragnheiðar og
Sigurjdns eru fimm talsins.
títför Ragnheiðar fer fram frá
Siglufjarðarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Ragnheiður Sæmundsson
tengdamóðir mín er látin. Hún skil-
ur eftir sig stórt skarð í fjölskyld-
unni. Hún var aðsópsmikil kona og
skapstór, hafði ákveðnar skoðanir
og lá ekki á þeim. En hún var líka
^lý, væn og örlát við sína og verður
saknað af eiginmanni, börnum,
tengdabömum, barnabörnum og
bamabarnabörnum.
Þegar ég kynntist fjölskyldunni
varð mér strax Ijóst að þarna fór
áberandi fólk á Siglufirði. Sigurjón
Sæmundsson starfaði að bæjarmál-
um og var á tímabili bæjarstjóri,
tók þátt í ýmsum félagsmálum, var
formaður Karlakórsins Vísis og
söng iðulega einsöng ýmist með
kómum eða með öðrom.
En Ragnheiður tók líka þátt í fé-
lagsstarfi, sat m.a. í stjómum Kven-
félags Sjúkrahúss Siglufjarðar og
Slysavamafélagsins. Hún lék mörg
hlutverk með Leikfélagi Siglufjarð-
'ar og söng lengi í kirkjukórnum,
eða eins og sonur hennar orðaði það
á unga aldri: „Mamma syngur
messusópran.“
Ragnheiður var glaðvær kona og
falleg, það sópaði að henni á al-
mannafæri, fólk tók eftir henni hvar
sem hún fór.
Húsmóðir var hún með afbrigð-
um, heimilið var hvítskúrað frá gólfi
til lofts hver hlutur á sínum stað og
alltaf góður matur á ákveðnum tím-
um.
En minningin um Ragnheiði
tengdamóður mína er fyrst og
fremst tengd tilfinningum: kærleik-
ur - ylur - hlýja.
Megi almættið gefa henni frið og
styrkja eftirlifandi eiginmann og
alla afkomendur.
Ingvar Jdnasson.
Þegar ég kveð tengdamóður
mína, þá koma upp í hugann minn-
ingar, sem margar hverjar ero sam-
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vin-
áttu við andlát og útför hjartkærs eiginmanns
míns, föður, tengdaföður og afa okkar,
STEINS DALMARS SNORRASONAR,
Syðri-Bægisá,
Öxnadal.
Sérstakar þakkir til starfsfólks handlæknisdeild-
ar Fjórðungssjúkrahúss Akureyrar fyrir góða
umönnun í hans erfiðu veikindum.
Hulda Aðalsteinsdóttir,
Katrín Steinsdóttir, Jóhannes Sigfússon,
Helgi B. Steinsson, Ragnheiður M. Þorsteinsdóttir
og barnabörn.
--J ,■
Kærar þakkir til allra, sem auðsýndu okkur
ómetanlega vináttu, samúð og hlýhug vegna
andláts og útfarar ástkærrar dóttur okkar,
systur og barnabarns,
HÖNNU BJARGAR PÉTURSDÓTTUR,
Búagrund 1.
3
Guðrún Ólafsdóttir, Pétur Fr. Þórðarson,
Guðný Eva Pétursdóttir,
Kolbrún Hrönn Pétursdóttir,
Eva S. Bjarnadóttir,
Steinunn Guðnadóttir.
ofnar bernskuminningunum frá
Siglufirði. Við sátum fyrir ári úti á
palli við Suðurgötu 16 og nutum síð-
ustu geisla haustsólarinnar á Sigló
og rifjuðum upp gamlar minningar
tengdar sjómannaheimilinu, sem
stóð fyrir norðan húsið. Eg minntist
þess að Kristín kona Ólafs læknis
hafði boðið mér sem lítilli stelpu á
jólabarnaball hjá Rotary með Helgu
og Hákoni, eflaust vegna norsks
uppruna míns og vináttu milli fjöl-
skyldnanna. A þessu skemmtilega
barnaballi var brúðuleikhús, ef kalla
mætti það svo, einn jólasveinn, sem
hélt uppi skemmtuninni. Eg, sem
aldrei hafði séð neitt þessu líkt,
enda ekki mikið af leikföngum og
skemmtunum í þá daga, hreifst af
jólasveininum, sem varð mér
ógleymanlegur. „Heyrðu," sagði
tengdamamma, þegar ég var að lýsa
þessu, „það var ég sem lék jóla-
sveininn". Þetta var henni líkt, til-
þrifin og leikurinn var ógleymanleg-
ur. Við rifjuðum upp gamlar leik-
sýningar í sjómannaheimilinu en
tengdamóðir mín var virkur þátt-
takandi í leikfélagi Siglufjarðar.
Skuggasveinn og Ævintýri á göngu-
för voru þau leikrit, sem ég mundi
eftir og sýndi hún mér fallega ljós-
mynd tekna af sér ásamt öðrum
leikurom á Siglufirði, í hlutverkum í
Ævintýri á gönguför. Eg reyndi að
koma því að, að ég hefði nú líka leik-
ið í sjómannaheimilinu, þegar ég
var í stúkunni en stúkufundir og
skemmtanir voro haldnar þar. Ekki
fannst henni það sérstaklega merki-
legt og benti á stóra steininn í garð-
inum hennar, stein sem hafði komið
upp úr gronninum, þegar sjó-
mannaheimilið var rifið og er til
skrauts í garðinum og gengur í fjöl-
skyldunni undir nafninu „síðasti
stúkumaðurinn". „Ætlarðu að vökva
blómin við stúkumanninn, Bigga
mín, það er ómögulegt að hann
þomi svona upp?“ „Já, auðvitað en
með hverju?" „Þú ræður, rósavín
eða port,“ sagði tengdamamma
hlæjandi og hvarf inn, enda farið að
kólna.
Hún kom manni oft á óvart. Eg
hugsa í því sambandi t.d. til sokka-
bandsáranna, þegar við Jón vorum
nýtrúlofuð, hann að byrja sitt nám
í Þýskalandi og ég að vinna í síld-
inni. Hún hringdi eitt sinn niður í
Aðalgötu og bauð mér á ball á
Höfnina, á gullaldarárum Gaut-
anna. Ég skynjaði það ekki fyrr en
ég var búin að leggja tólið á, að það
væri e.t.v. skondið að vera að fara
ein á ball með tilvonandi tengda-
mömmu. En á stað eins og Siglu-
firði, þar sem allir aldurshópar
koma saman að skemmta sér, var
þetta auðvitað ekkert tOtölumál.
Ég skemmti mér konunglega, með
tengdamömmu. Hún tók virkan
þátt í félagslífinu á Siglufirði, söng
m.a. í fjöldamörg ár með Kirkjukór
Siglufjarðar og sat í mörg ár í
stjórn Kvenfélags sjúkrahússins.
Ég minnist þess, hve henni voru
fjáröflunarmálin fyrir sjúkrahúsið
mikilvæg og ræddi hún það oft
heima, að það vantaði þetta og hitt
fyrir sjúkrahúsið og það þurfti að
safna fyrir því. Hún sá líka til þess,
að ég hjálpaði til við að skrifa ferm-
ingarskeytin, meðan ég var á
Siglufirði.
Hún var húsmóðir í orðsins
fyllstu merkingu, falleg og glæsileg
kona, sem stjórnaði heimili sínu af
ástúð og skörongsskap. Allt varð að
vera hreint og fágað og allir hlutir á
sínum stað. Dúkar voru
stífstraujaðir og löberar stífaðir.
AHt var nýtt til hins ýtrasta enda
var hún af þeirri kynslóð sem spar-
aði til þess að eignast eitthvað og
eiga í sig og á. Hún saumaði út fal-
lega dúka, heklaði og prjónaði
handa okkur trefla og vettlinga svo
eitthvað sé nefnt og garðurinn
hennar varð að vera í lagi. A sjúkra-
húsinu fylgdist hún með gangi mála
í garðinum. Hvernig hafa rósimar
mínar það? Hafa viðjumar stækk-
að? Ég sakna hennar í jólaundir-
búningnum. Hún kenndi mér að
skera út laufabrauð, eins og átti að
gera það og gert var heima að Hall-
gilsstöðum. Stelpan af eyrinni skar
bara út hauskúpur og tunnubotna.
Hún var hrókur alls fagnaðar, var
hafsjór af sögum og bröndurum og
hnyttnum tilsvörum meðal ættingja
ogvina.
Ég minnist þess héma á árunum
áður, hve gestkvæmt var á heimili
tengdaforeldranna enda var
tengdapabbi á kafi í bæjarmálapóli-
tíkinni, um skeið bæjarstjóri og hún
í félagsmálunum. Það er auðvitað
erfitt að minnast hennar án þess að
minnast á tengdapabba eins sam-
hent og þau voro í öllu sem þau
tóku sér fyrir hendur. Alltaf var
einhver í heimsókn, ættingjar eða
vinir, pólitíkusar, menn sem unnu
við prentverk eða tónlistarmenn en
bæði höfðu þau yndi af tónlist, sér-
staklega klassískri tónlist.
Tengdapabbi var einsöngvari með
karlakórnum Vísi og formaður hans
um skeið og nutu þau þess að fara í
hlómleikaferðalög með kórnum
bæði innanlands og utan. Oft var
sungið og spilað í Suðurgötunni og
ekki má gleyma ,jóunum“ hennar
tengdamömu, enginn nær þeim tón-
um þegar hún var að kalla í mat í
prentsmiðjuna.
Erfitt var fyrir hana hin síðari ár,
þegar sjóninni fór að hraka og
kraftar að þverra, að geta ekki gert
hlutina sjálf, á sinn hátt. Það urðu
miklar breytingar frá fyrri áram.
Nú treysti hún sér ekki lengur að
taka á móti fólki. Hún sá illa og það
gerði hana óörogga. En
tengdapabbi annaðist hana, eins og
hann gat, af allri þeirri ást og um-
hyggju sem var svo auðsæ og ein-
kenndi allt hjónaband tengdafor-
eldra minna.
Hún vildi vera hjá okkur, koma til
okkar í heimsókn og fá okkur í
heimsókn. Ekki var erfitt að skynja
það, hve innilega henni þótti vænt
um okkur og þær tilfinningar voru
gagnkvæmar. Af mörgum heim-
sóknum til Siglufjarðar, er mér sú
síðasta, tveimur dögum fyrir andlát
hennar minnisstæð. Ég hnippti í
hana þegar kom í heimsókn til
hennar á sjúkrahúsið og spurði
hana hvort hún þekkti mig. Hún
sagði einfaldlega „Bigga“ og faðm-
aði mig lengi og innilega að sér eins
og hennar var vani þegar við hitt-
umst. Það var ekki neitt vanmátta
faðmlag heldur kröftugt og hlýtt
eins og henni einni var lagið. Ekki
hvarflaði það að mér að þetta væri í
síðasta skiptið sem við sæjumst í lif-
enda lífi. A þessum fagra síðsumar-
degi á Siglufirði gerðum við að
gamni okkar að vanda. Ég hafði
bara áhyggjur af hávaðanum í okk-
ur. „Við erom ekki einar héma á
sjúkrahúsinu," sagði ég við hana.
Hún hafði nú ekki miklar áhyggjur
af því og sagði „Það er svo gott að
hlæja þá líður manni ekki eins illa.“
Ég þakka starfsfólki sjúkrahúss
Siglufjarðar fyrir skilning og alúð
við hjúkron og umönnun aldraðrar
tengdamóður minnar og er fegin því
að hún þurfti ekki að berjast við
krabbameinið en fékk að sofna að
kveldi svefninum langa.
Ég þakka tengdamóður minni
samfylgdina, handleiðsluna, ástúð-
ina og umhyggjuna. Það er tómlegt
í Suðurgötu 16 án hennar og ég
kveð hana með ljóði eftir Davíð
Stefánsson en hún dvaldi um skeið í
Fagraskógi í æsku og var mikill vin-
ur fjölskyldunnar þar, úr sveitinni
hennar, sem henni var svo tíðrætt
um síðustu árin og þótti svo vænt
um.
Gott er sjúkum að sofna,
meðan sólin er aftanrjóð,
og mjallhvítir svanir syngja
sorgblíð vögguljóð.
Gott er sjúkum að sofa,
meðan sólin í djúpinu er,
og ef til vill dreymir þá eitthvað
sem enginn í vöku sér.
Guð blessi minningu tengdamóð-
ur minnar.
Birgit (Bigga).
Hver lítil stjama, sem lýsir og hrapar,
er ljóð, sem himininn sjálfur skapar.
Hvert lítið blóm, sem ljósinu safnar,
er (jóð um kjarnann, sem vex og dafnar.
Hvert lítið orð, sem lífinu fapar,
er ljóð um sönginn, sem aldrei þagnar.
(Davíð Stefánsson.)
í myrkri er gott að hafa ljós.
Ragnheiður, amma mín, var ljósið í
lífi afa í 65 ár. í skjóli ástarinnar,
sem hann auðsýndi henni dag hvem
á langri lífsleið, veitti hún okkur
bömunum sínum birtu og yl og var
ljósið, sem vísaði okkur öllum veg-
inn. Nú, þegar slokknað er á lífsljósi
hennar og við erum eftir í myrkri
sorgar og saknaðar, getum við þó
yljað okkur við elda endurminninga,
er hún kveikti í hjarta okkar á liðn-
um dögum.
Amma var sterk kona, sem var
gefið að mála yfir hversdagsgrá-
mann með björtum litum lífsgleði,
leik og söng. Hún hafði gaman af
því að spjalla við fólk. Hún hafði
alltaf skemmtilegar sögur á taktein-
um, átti auðvelt með að setja saman
vísur og kvæði, sagði bestu brand-
arana og var auk þess frábær eftir-
hei*ma. Hún hafði yndi af að dansa
og syngja og fann áhugamálum sín-
um farveg í fjölmörgum leikritum,
sem hún lék í með Leikfélagi Siglu-
fjarðar auk þess, sem hún söng alla
tíð með kirkjukómum. Þótt amma
hefði vart orku til þess á síðari ár-
um eru ótalmörg þau skipti, sem við
fórom saman í Operona, á tónleika
eða í leikhús. Þær stundir ero dýr-
mætar í dag.
Minningar um ömmu eru margar.
Það var hún sem hélt mér undir
skím. Það var amma sem kenndi
mér, tveggja ára gamalli að syngja
íslensk bamalög. Henni fannst
nauðsynlegt að ég kynni þau, svo ég
lærði ekki bara þýsk lög, en ég bjó í
Þýskalandi á þeim tíma. Lögunum
hennar ömmu hef ég aldrei geymt.
Þegar hún var búin að kenna mér
nokkur íslensk lög, setti hún mig í
stóran kassa og síðan söng ég fyrir
fyrir afa og strákana niðri í prent-
smiðju. Siglufjarðarprentsmiðja
skipaði stóran sess í lífi ömmu, en
hún studdi afa alla tíð í bókaútgáf-
unni.
Það var líka amma sem fyrst
kenndi mér á píanó og hefír „Fur
Elise“ ósjaldan hljómað á Suðurgöt-
unni, án þess að amma kveinkaði
sér undan öllum æfingunum.
Amma hafði gaman af því að ferð-
ast og ég er svo heppin að hafa fengið
að ferðast mikið með henni. Ferðalög
okkar ero meðal skemmtilegustu
minninga um góðai- samverustundir
með ömmu. I gegnum tíðina höfum
við m.a. ferðast allt frá hæstu tindum
Alpafjalla til sólríkra stranda Suður-
Frakklands og Spánar.
Við amma ferðuðumst einnig inn-
anlands. Sérstaklega er mér minn-
isstæð ferð með afa og ömmu á tvö
ættarmót, fyrir 4 árom annað í
Haukadal og hitt norður að Hall-
gilsstöðum í Hörgárdal, þar sem
amma ólst upp í hópi 7 systkina.
Þótt amma væri ekki heil heilsu,
herti hún sig upp því hún var mann-
blendin og hafði gaman af að hitta
skyldfólk sitt. Síðast fór hún norður
nú í vor til þess að vera við jarðar-
för Diddu, systur sinnar. Það hafa
eflaust orðið fagnaðarfundir með
þeim systram fyrir handan.
Meðal dýrmætustu perlna í fjár-
sjóði minninga um ömmu eru síð-
astliðin jól, sem ég naut norður á
Siglufirði með henni. Það ero einu
jólin, sem amma skar ekki út laufa-
brauð, að norðlenskum sið, en hún
var sérlegur snillingur í laufa-
brauðsskurði. Hún var einfaldlega
of máttfarin.
I mykri er gott að hafa Ijós. Eng-
in skildi þau orð betur en amma,
sem missti ljós augna sinna síðustu
ái- ævinnar. I myrkri sjónleysis var
afi, eins og reyndar alltaf, ljósið í lífi
hennar og hennar helsta stoð og
stytta. Þolinmóður og umhyggju-
samur gekk hann langan veg að
Sjúkrahúsi Siglufjarðar til þess að
vera hjá ömmu, dag hvern, allt þar
til yfir lauk.
Það verður skrítið að sjá ekki
kunnuglegt, brosandi andlit ömmu
á Suðurgötunni á Siglufirði. Með
henni missi ég ekki aðeins ömmu
mína, heldur einnig alnöfnu og
bestu vinkonu. Minningarnar um
ömmu ero þó margar og ljóslifandi
og allt það, sem hún var, kenndi og
gaf mun fylgja mér alla ævi.
Ég bið góðan Guð að blessa minn-
ingu ömmu.
Ragnheiður Jónsdóttir.