Morgunblaðið - 04.06.2000, Síða 4

4 SUNNUDAGUR 4. JÚNÍ 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 28/5-3/6
Deilur í VMSI
► Veruleg spenna á bygg-
ingamarkaði á höfuðborg-
arsvæðinu bitnar á við-
haldsverkefnum og getur
fólk þurft að bíða fram á
haust eftir iðnaðarmönn-
um til vinnu við slík verk-
efni.
► 21 árs gömul stúlka, Ás-
laug Perla Kristjónsdóttir,
hrapaði til bana af stiga-
gangssvölum á 10. hæð
fjölbýlishúss við Engihjalla
á laugardagsmorgun. 23
ára gamall maður er í haldi
Kópavogslögreglu vegna
rannsóknar málsins en lög-
regla verst frétta af gangi
hennar.
► Ríkisendurskoðun telur
að viðskipt ahættir rOdsins
við kaup á tölvubúnaði fyr-
ir ríkisfyrirtæki hafi lík-
lega brotið í bága við al-
mennt viðurkennt við-
skiptasiðferði, að því er
fram kemur í skýrslu Rík-
isendurskoðunar.
► Jökull Bergmann, 24 ára
gamall Skíðdælingur,
hyggst klífa norðurvegg
Matterhorn í, sem er talinn
einn einn erfiðasti klifur-
veggurinn í svissnesku
Ölpunum.
► Tékkneskur ferðamaður
bjargaði bflstjóra og tveim-
ur börnum úr lífshættu
þegar opnum jeppa hvolfdi
í flæðarmálinu í Reynis-
hverfi á fimmtudagskvöld.
► 89% félaga í Verslunar-
mannafélagi Reykjavíkur
samþykktu kjarasamning
félagsins við vinnuveitend-
ur.
► Bensínlftrinn hækkaði
um 3,20 kr. við mánaðamót
og kostar 95 oktana bensfn
nú 95,10 kr/1.
BJÖRN Grétar Sveinsson hefur gert
starfslokasamning við Verkamanna-
samband íslands og lætur af starfi for-
manns þar. Hann segir að þegar hann
mætti til starfa fyrsta sinni eftir erfið
veikindi hafi þeim skilaboðum verið
komið á framfæri að frekari forystu
hans væri ekki óskað vegna tilrauna til
að sameina VMSI, Landssamband iðn-
verkafólks og Þjónstusamband íslands
í eitt landssamband. Bjöm Grétar telur
að forystumenn Flóðabandalagsins
hafi haft forystu um að bola sér á braut.
Hervar Gunnarsson, ritari VMSI, sem
bari Birni Gréti boðin segir að með
starfslokunum hafi verið efnt lofofð
sem Birni Grétari var gefið í vetur.
Jafnréttisráð flutt
út á land
SKRIFSTOFA jafnréttismála verður
lögð niður og komið á fót Jafnréttis-
skrifstofu á landsbyggðinni en frekari
staðsetning er óákveðin. Sex manns
starfa á skrifstofunni í Reykjavík og
tveir hafa lýst yfir að þeir muni ekki
flytjast út á land til að halda störfum.
Þá er í athugun að leggja niður karla-
nefnd jafnréttisráðs.
Rafrænir lyfseðlar
FYRIRTÆKIÐ Doc.is, sem er í eigu
starfsmanna og Landssíma íslands,
hefur þróað hugbúnað um rafræna
sendingu lyfseðla frá læknum til lyfja-
verslana. Stefnt er að því að hugbúnað-
urinn komi á markað á næsta ári.
Hugbúnaðurinn veitir læknum upp-
lýsingar um lyf sem koma til greina við
meðferð og verð á þeim og telur Trygg-
ingastofnun að með honum verði hægt
að draga úr aukningu á lyfjakostnaði í
landinu. Matthías Halldórsson, aðstoð-
arlandlæknir telur mikilvægt að huga
að persónuvemd við notkun hugbúnað-
arins.
Clinton í síðustu
Evrópuheimsókn sinni
BILL Clinton Bandaríkjaforseti hélt í
vikunni í síðustu opinberu heimsókn
sína til Evrópu og hefur víða komið við
á ferð sinni um álfuna. Eldflauga-
varnaáætlun Bandaríkjanna hefur ver-
ið ofarlega á baugi í viðræðum Clintons
við leiðtoga í álfunni og hafa margir
þeirra lýst áhyggjum vegna hennar. Á
föstudag átti Bandaríkjaforseti fund
með Gerhard Schröder, kanslara
Þýskalands, þar sem sá síðamefndi
sagði að Evrópumenn óttuðust að létu
Bandaríkjamenn verða af því að koma
upp eldflaugavamakerfi gæti það leitt
til vopnakapphlaups og aukins óstöð-
ugleika í Rússlandi. Clinton fundar
með Vladimír Pútín, forseta Rúss-
lands, nú yfir helgina og ræða leiðtog-
amir meðal annars óskir Bandaríkja-
manna um að samningi ríkjanna um
bann við uppsetningu eldflaugavama-
kerfa, ABM-samningnum sk., verði
breytt. Ekki var fyrirfram búist við
stórum tíðindum af fundi forsetanna
en utanríkisráðherra Rússlands lýsti
því yfir á þriðjudag að ekki kæmi til
greina að breyta samningnum.
Tók börn í gíslingn
VOPNAÐUR maður tók 40 manns í
gíslingu á bamaheimili í smábænum
Wasserbillig í Lúxemborg síðdegis á
miðvikudag. Maðurinn, sem ekki er
talinn heill á geði, krafðist þess að yfir-
völd útveguðu sér flugvél sem flygi
með sig til Lýbíu. Hann hélt bömum
og starfsfólki bamaheimilisins í gísl-
ingu í 28 klukkustundir en var þá gerð-
ur óvígur af lögreglumönnum sem
höfðu dulbúist sem fréttamenn. Þeir
skutu mannræningjann tvisvar i höf-
uðið en hann er ekki lengur talinn í lífs-
hættu.
Alþjóðasamband blaðamanna (IFJ)
hefur gagnrýnt aðferðir lögreglunnar
þar sem þær stefni öryggi fréttamanna
í hættu.
► Lýðræðislegi sam-
bandsflokkurinn (DUP)
ákvað á þriðjudagskvöld
að taka sæti í endurreistri
héraðsstjórn N-frlands,
með skilyrðum þó. Þar
með varð Ijóst að héraðs-
stjómin tæki aftur til
starfa í upphaflegri mynd í
kjölfar samkomulags um
afvopnun vígasveita sem
náðist í síðasta mánuði.
Ríkisstjóra Eþíópíu lýsti
því yfir í vikunni að stríð-
inu við Erítreu væri lokið
þar sem Eþíópiumönnum
hefði tekist að ná á sitt
vald þeim landsvæðum sem
þeir gerðu tilkall til. Frétt-
ir af átökum halda þó
áfram að berast en óbeinar
friðarviðræður fara nú
fram.
► Stjórnarkreppa vofir yf-
ir í Póllandi vegna deilna
stjórnarflokkanna, m.a.
um aðgerðir til að búa
landið undir aðild að
Evrópusambandinu (ESB).
Efnahags- og framfara-
stofnunin (OECD) spáði því
í vikunni að hagvöxtur í
heiminum yrði rúm 4% á
þessu ári og litlu minni á
því næsta.
► Talið er að hálf milljón
kúbverskra kvenna hafi
tekið þátt í fjöldagöngu í
Havana á föstudag til að
krefjast þess að drengur-
inn Elian Gonzalez fái að
snúa aftur til Kúbu.
Gro Harlem Brundtland,
yfirmaður Alþjóða heil-
brigðismálastofnunarinnar
(WHO), sakaði á þriðjudag
tóbaksframleiðendur um
að beina auglýsinga-
herferðum sínum að böm-
um og ungiingum.
Morgunblaðið/Þorkell

Samningur um
mynd- o g leiklistar-
nám undirritaður
Hátíð
hafsins
hringd
inn
HÁTIÐ hafsins hófst í gær
skömmu fyrir hádegi þegar
Jörgen Niclasen, sjávarútvegs-
ráðherra Færeyja, og Guðmundur
Hallvarðsson, alþingismaður og
formaður Sjómannadagsráðs,
hringdu hátiðina inn á Miðbakka
við Reykjavíkurhöfn. Þetta er í
annað sinn sem Hátíð hafsins er
haldin í Reykjavík, en hún er
samstarfsverkefni Sjómanna-
dagsráðs, Reykjavíkurborgar,
Reykjavíkurhafnar og Útvegs-
mannafélags Reykjavíkur. Dag-
skrá hátíðarinnar er Ijölbreytt og
stendur yfir alla helgina, fyrst
með hafnardegi og síðan sjó-
mannadeginum, sem er í dag
sunnudag. Hátfðin er haldin tii að
vekja athygli á gildi sjómennsku,
sjávarútvegs, hafnarstarfsemi og
sterkum tengslum íslendinga við
hafið.
BJÖRN Bjamason menntamálaráð-
herra og Hjálmar H. Ragnarsson,
rektor Listaháskóla Islands, undir-
rituðu samning um rekstur mynd- og
leiklistarmenntunar á háskólastigi í
gær. Samningurinn er í samræmi við
skuldbindandi yfirlýsingu sem
menntamálaráðuneytið og Listahá-
skólinn undirrituðu þann 24. mars
1999 um uppbyggingu listmenntun-
ar á háskólastigi.
í yfirlýsingunni er gert ráð fyrir
að uppbyggingin fari fram í þremur
áföngum. Með undirritun samnings-
ins hafa ráðuneytið og skólinn náð
öðrum áfanganum sem miðar að því,
í fyrsta lagi, að leiklistarmenntun á
háskólastigi hefjist á vegum Leik-
listarskóla íslands frá og með 1.
ágúst 2000 og verði starfrækslu
Leiklistarskóla íslands hætt frá og
með sama tíma. í öðru lagi að gerður
verði þjónustusamningur við Lista-
háskóla íslands vegna námsins eigi
síðar en 1. ágúst 2000.
Byg-gir á fyrri samningum
Samningurinn byggir á fyrri
samningum aðila; annars vegar á
samningi um þróun eða kostnað
vegna undirbúnings að starfi listahá-
skóla, sem undirritaður var þann 5.
febrúar 1999. Hins vegar á samningi
um rekstur listmenntunar á háskóla-
stigi, sem aðilar undirrituðu þann 5.
maí 1999. Við gildistöku þessa samn-
ings falla ofangreindir samningar úr
gildi.
Listaháskóli Islands mun sam-
kvæmt samningnum bjóða upp á
þriggja ára nám, sem mun ljúka með
BA-prófi úr myndlistardeild og fjög-
urra ára nám, sem mun Ijúka með
BFA-prófi úr leiklistardeild. Gert er
ráð fyrir að heildarfjöldi nemenda í
myndlistardeild verði 180 og í leik-
listardeild 24. Framlag ríkisins
vegna kennslu er samkvæmt samn-
ingnum áætlað um 268 milljónir
króna skólaárið 2000-2001.
Hrafninn á nýjum válista Náttúrufræðistofnunar
Hröfnum hefur víða
fækkað um 20%
SAMKVÆMT gögnum Náttúru-
fræðistofnunar Islands hefur hröfn-
um fækkað verulega undanfarin ár á
stórum landsvæðum hérlendis og
segir Jón Gunnar Ottósson, forstjóri
Náttúrufræðistofnunar, að sterkar
vísbendingar séu um fækkun víða
um land. Að sögn Jóns Gunnars
mun hrafninn verða á væntanlegum
válista Náttúrufræðistofnunar
vegna þessarar fækkunar, þó svo að
ekki sé enn þá Ijóst hvort og til
hvaða aðgerða þurfi að grípa.
„Við erum að gefa út þennan vá-
lista, sem er nú í lokahandriti , og
hrafninn er þar inni á grundvelli
þeirra gagna sem við höfum. Við
höfum mjög góð gögn um að hrafn-
inum hafi fækkað verulega á stórum
landsvæðum og síðan höfum við
sterkar vísbendingar um að fækkun
hafi átt sér stað annars staðar. Á
grundvelli þeirra gagna fer hrafninn
í flokk sem heitir á ensku „vulner-
able“ og hefur verið þýtt sem yfir-
vofandi hætta.“
Jón Gunnar segir að það gæti
ákveðins misskilnings varðandi út-
gáfu válistans. Válisti er í rauninni
ætlaður til að vara við skaðlegum
breytingum í náttúrunni, en að fugl-
ar sem þar fara inn séu ekki friðaðir
sjálfkrafa. Á válista geta farið teg-
undir sem eru t.d. nokkuð algengar
en er engu að síður að fækka.
„Þetta er fyrst og fremst til að
vara við þessari fækkun og benda
mönnum á að þarna þurfi betri skoð-
unar við og jafnvel grípa til ein-
hverra vemdaraðgerða. En friðun
er auðvitað þar sem gengið er
lengst. Þegar hrafninn fer t.d. þarna
inn verða settar ítarlegar rannsókn-
ir í gang og leiði þær í Ijós að honum
sé að fækka gætu verndaraðgerðir
t.d. falist í því að vernda hann á
varpstað á varptíma eða eitthvað
slíkt.“
Fyrst og fremst skotveiði sem
fækkar hrafninum
í þeim landshlutum sem Náttúru-
fræðistofnun hefur gögn yfir hefur
fækkunin verið um 20% á undan-
fömum árum. Jón Gunnar segir að
það sé gríðarlega mikið skotið af
hrafni og miðað við þær tölur og
þær upplýsingar sem fyrirliggjandi
em um heildarstofnstærð á landinu,
sem era að vísu gamlar tölur, þá sé
veiðiálagið of mikið. „Það er fyrst og
fremst þessi skotveiði sem er að
fækka hrafninum.“
Hann segir að upp komi atburðir
öðra hvora eins og Matthías Lýðs-
son, æðarbóndi í Húsavík á Strönd-
um, hafi þurft að glíma við undan-
farið, og greint var frá í Morg-
unblaðinu í vikunni, þar sem tugir
hrafna hafa lagt stóran hluta æðar-
varpsins í rúst. Vorið sé mjög kalt og
þessar tegundir, hvort sem það eru
hrafnar eða ernir, bregðist við því
með einhverjum hætti en tveir
flökkuemir hafa hrætt kollurnar af
hreiðrunum og auðveldað hröfnun-
um að komast í eggin.
„En þetta era afmörkuð mál sem
menn þurfa að taka á og sjálfsagt að
bregðast við og reyna að verja æða-
varpið en þetta er ekki algengt sem
hann er að eiga við núna.“
Arnastofninn er mjög lítill og telur
ekki nema 40 pör. Síðan er einhver
ákveðinn fjöldi til af geldfuglum en
þetta er mjög lítill að sögn Jóns
Gunnars.