Morgunblaðið - 14.06.2000, Page 37

Morgunblaðið - 14.06.2000, Page 37
MORGUNB LAÐIÐ LISTIR MIÐVIKUDAGUR 14. JÚNÍ 2000 37 „Berg'ljót og Gerður Kristný eru samhöfundar“ Bergljót Gerður Arnalds Kristný ,AD BEIÐNI Bergljótar Arnalds hef ég farið lauslega yfir það sem birst hefur opinberlega um ágreining hennar og Gerðar Kristnýjar, “ segir Heimir Öm Herbertsson lögmaður í samtali við Morgunblaðið en eins og fram hefur komið hefur Bergljót Am- alds talið rithöfimdinn Gerði Kristnýju hafa gengið framhjá sér sem meðhöfundi að verkinu Bannað að blóta í brúðarkjól sem frumsýnt var í Kaffileikhúsinu á dögunum. „Bergljót hefur einnig látið mér í té umsóknargögn til menningarmáia- nefndar Reykjavíkur um styrk til að semja og setja upp þetta verk. Mér virðast þessi gögn benda eindregið til þess að Bergljót Amalds og Gerður Kristný séu samhöfundar að um- ræddu verki sem nú er sýnt í Kaffi- leikhúsinu undir titlinum Bannað að blóta í brúðarkjól. Ekki fæst betur séð en Bergljót Amalds hafi átt hug- myndina og framkvæðið að því að leikritið yrði ritað, hún mun hafa sett saman beinagrind að verkinu þar sem fram kemur meginþema þess og helstu atvik frá upphafi til enda. Eg tel sterkar líkur á að þetta framlag hennar njóti höfundan-éttarvemdar." í Morgunblaðinu hinn 1. júní var rætt við Hróbjart Jónatansson, lög- fræðing og sérfræðing í höfundar- og hugverkarétti, þar sem hann sagði: „Meginreglan er sú að höfundarrétt- ur er ekki bundinn við hugmynd. Hugmyndir sem slíkar eru frjáls eign og öllum til ráðstöfunar.“(...) „Til þess að Bergljót ætti höfundarrétt að verkinu þyrfti hún að hafa sett hug- myndina niður á blað, nákvæmlega eins og Gerður Kiistný hefur unnið úr henni. Þannig stofnast höfundar- réttur við framsetningu hugmyndar. Sé slíkri ritsmíð ekki til að dreifa er höfundarréttur Gerðar Kristnýjar að einþáttungnum Bannað að bióta í brúðarkjól ótvíræður." Heimir Öm kveðst ekki ósammála þessari umsögn Hróbjarts en vísar til þess að í umsóknargögnum Bergljót- ar til menningarmálanefndar Reykja- víkur komi fram sú ritsmíð sem Hróbjartur nefnir að þurfi að vera til staðar svo höfundarréttur stofnist. „Sú skriflega lýsing á verkinu sem þar kemur fram er í meginatriðum samhljóða því verki sem nú er verið að sýna, þótt vitaskuld sé búið íylla það síðan með samtölum og frekai’i úrvinnslu." - Nú er það alþekkt að stjórnendur leikhúsa leita til höfunda um að skrifa leikrit um tiltekið efni án þess að leik- húsið eða leikhússtjórinn eigi tilkall til höfundarréttar að verkinu þegar það liggur fyrir. Þó má segja í slíkum tilvikum að hugmynd- in hafi komið frá öðr- um en höfundinum. Telurðu að þetta mál sé öðruvísi vaxið? „Já, mér virðist að þær Bergljót og Gerð- ur Kristný hafi báðar átt sinn þátt í samn- ingu þessa leikverks. Framlag Bergljótar sem felst í afinörkun verksins í upphafi og aðkoma hennar að skrifum að því í sam- starfi við Gerði Kristnýju eins og til þess var stofnað í upp- hafi af hálfu Bergljót- ar nýtur að mínu mati höfundarrétt- arverndar. Gögn málsins bera það einnig skýrt með sér að Bergljót hafi alla tíð verið þeirrar skoðunar að þær væra samhöfimdar að verkinu. Að því leyti er þetta ósambærilegt við sam- starf leikhúsa við höfunda. í sjöundu grein höfundarlaganna er sérstak- lega gert ráð fyrir því að að tveir eða fleiri aðilar geti verið samhöfundar að verki og njóti þá sameiginlega þeirra réttinda sem af þeim höfundarrétti hlýst. Þetta er mikilvægt því að sú ráðstöfun á verkinu sem nú hefur átt sér stað af hálfu Gerðar Kristnýjar er til þess fallin að brjóta gegn þeim rétti sem Bergljót á til verksins.“ Heimir Örn bendir ennfremur á að af gögnum málsins megi álykta að á milli Gerðar Kristnýjar og Virago, fyrirtækis Bergljótar Arnalds, hafi verið kominn á samningur um upp- setningu verksins. „Bergljót sótti um í nafni Virago og greiddi Gerði Kristnýju fyrir vinnu hennar sam- kvæmt samkomulagi sem þær höfðu gert með sér og Bergljót ætlaði síðan að leika aðalhlutverkið í verkinu. í bága við þessar fyrirætlanir setur Gerður Kristný verkið upp sem sitt eigið og ekki liggur annað fyrii- en hún hyggist ráðstafa verkinu á eigin spýtur. Þar með er Bergljót og henn- ar fyrirtæki svipt öllum möguleikum til að njóta afraksturs af verkinu eftir að hafa kostað því til sem raun ber vitni. Eg tel verulegt álitamál að þetta fái staðist." Hér má aftur vísa til umsagnar Hróbjarts Jónatanssonar en hann sagði um þetta atriði: „Hins vegar virðist mér af greinum þeirrá Berg- ljótar og Gerðar Kristnýjai’ að þær hafi gert með sér munnlegan verk- samning um að Gerður skrifaði leikrit sem Bergljót hafi síðan haft einhvern óskilgreindan einkarétt til þess að setja á svið. Um það atriði gæti skap- ast spurning um réttarstöðu út frá samningarétti." Heimir Öm bendir ennfremur á 20. grein samkeppnislaganna þar sem kveðið er á um óréttmæta viðskipta- hætti. „Til þessa ákvæðis hefur stundum verið litið þegar um er að ræða meðferð á verki sem ekki þykir eftir atvikum brjóta gegn höfundar- rétti annars aðila en þykir þó vera óviðurkvæmileg meðferð á viðkom- andi verki og til þess fallin að skaða viðkomandi.“ Heimir Öm kveðst ekki vera að undirbúa málsókn fyrir hönd Berg- Ijótar Amalds. „Hún hefur ekki farið þess á leit við mig og ákvörðun um framhald málsins er í hennar hönd- um.“ Rakarinn í Sevilla S frumfluttur í Operu- stúdíói Austurlands Egilsstaðir. Morgunblaðið. ÓPERUSTÚDIÓ Austurlands frum- flutti gamanóperuna Rakarinn í Sevilla eftir C. Sterbini, með tónlist eftir Gioacchino Rossini, fyrir fullu húsi á Eiðum um helgina og var for- seti íslands, Ólafur Ragnar Gríms- son, sérstakur gestur sýningarinnai’. Óperan er liður í dagskránni Bjartar nætur í júm, sem er tónlist- ardagskrá flutt um Austurland. Þetta er í annað skiptið sem Óperu- stúdíó Austurlands ræðst í óperu- flutning en Töfraflautan var flutt á sama tíma í fyrra. Hljómsveitarstjóri og leikstjóri er Keith Reed og kona hans Ásta Bryndís Schram er að- stoðarleikstóri og sýningarstjóri. Flytjendur í hljómsveit og söng eru bæði lengra komnir tónlistar- og söngnemendur og atvinnufólk. Með helstu hlutverk í Rakaranum fara: Þorbjörn Rúnarsson, en hann fer með hlutverk Almaviva gi’eifa, Þor- björn Bjömsson og Mark Morouse deila með sér hlutverki Fígarós, Herbjöm Þórðai-son og Manfred Lemke skiptast á að syngja hlutverk Doktors Bartólós, Laufey Helga Geirsdóttir og Kristín R. Sigurðar- dóttir syngja hlutverk ráðskonunn- Morgunblaðið/Anna Ingólfsdóttir Söngvarar og leikstjóri hyllt í lok frumflutnings Óperustúdíós Austur- lands á Rakaranum í Sevilla. ar Bertu, með hlutverk Rósínu fara Margrét L. Þórarinsdóttir og Sigríð- ur Elliðadóttir og Jóhann Smári Sævarsson fer með hlutverk Don Basílío. Aðrir söngvarar og leikend- ur em: Pétur Öm Þórarinsson, Þor- steinn Helgi Árbjörnsson, Hannibal Guðmundsson og Kristinn Þór Schram Reed ásamt söngvurum úr Kammerkór Austurlands. Alls verða fjórar sýningar á óper- unni og eru þær allar fluttar í hús- næði Alþýðuskólans á Eiðum, en þar hafa verið uimar breytingar á hús- næði til þess að óperuflutningur væri mögulegur. FJÖRÐUR miöbœ Ihifmirfjaröar i Landnám í KYNNINGARSÝNING íslenska sögusafnsins verður opnuð í Ráðhúsi Reykjavíkur í dag, miðvikudag, kl. 18. Efni sýningarinnar er landnám Ingólfs Arnarsonar. Sýningin byggir á leikmynd með leikbrúðum og sjást Ingólfur og Hallgerður Fróðadóttir standa við öndvegissúluna, nýkomin til Reykjavíkur. I máli og myndum er síðan rakinn aðdragandi land- náms, saga Ingólfs og þróun Reykja- víkur. Sérstök áhersla hefur verið lögð á að vanda til gerðar leikbrúðnanna bæði hvað varðar sjáanlega líkams- hluta, klæðaburð og vopnabúnað. Andlit og hendur eru raunverulegar afsteypur af lifandi fólki. Klæði og vopn eru eftirlíkingar unnar af sér- fræðingum eða með sérfræðiráðgjöf. Aðalhvatamaður Islenska sögu- safnsins er Ernst J. Backman og hefur hann unnið að hugmyndinni sl. fjögur ár. Markmiðið er að bregða upp myndum af mikilvægum atburð- um og persónum íslandssögunnar og færa áhorfandann þannig nær Ráðhúsinu Hallgerður Fróðadóttir og Ing- ólfur Arnarson. sögunni og fá hann til að lifa sig inn í aðstæður hvers tíma svo sem kostur er. Sýningin stendur til 30. júni. Eðalpennar ehf. Merktir þýskir pennar 17 kr. -stk. án vsk. Tilboðsverð: 5000 stk. 17 kr. 1000 stk. 26 kr. Merkiflötur á penna eða klemmu. Verð er með merkingu í einum lit án vsk. Eðalpennar er sérhæft í sölu á merktri auglýsingavöru. Sími: 695 3410, netfang: meyert@simnet.is heímasíða: www.simnet.is/kulupenni/

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.