Morgunblaðið - 18.10.2000, Side 30

30 MIÐVIKUDAGUR18. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Menningar-
rölt með öll-
um hinum
Efnt var til menningarnætur í áttunda sinn
í Kaupmannahöfn síðastliðinn föstudag.
Urður Gunnarsdóttir rölti milli sýninga, sá
óvenjulegar fjölskyldumyndir, íslenska
myndlist, þefaði af dýrasýningu og sá
Thorvaldsenssafn í nýju ljósi.
FJÖLDINN á götum Kaupmanna-
hafnar sl. föstudagskvöld staðfesti
svo ekki verður um villst að Danir
kunna að meta menningamætur.
Stemmningin var afslöppuð, tugir
þúsunda manna keyptu sér menning-
arpassa og röltu milli viðburða og
sýninga og nutu þess að vera úti í
kvöldsvalanum ásamt öllum hinum.
Tæplega 290 aðilar tóku þátt í menn-
ingamóttinni og þar áttu íslendingar
sína fulltrúa, listakonumar Steinunni
Þórarinsdóttur og Sossu.
Danir hafa haldið menningamótt í
átta skipti og hefur fjöldinn sem
kaupir sér menningarpassa aukist
með ári hverju. A síðasta ári voru það
um 50.000 og var fjöldinn svipaður
þetta árið. Þeir sem að menningar-
nóttinni standa hafa að sjálfsögðu
kannað fram og til baka hverjir taka
þátt í henni og komist að því að
stærsti hópurinn sé fólk á aldrinum
20-29 ára, þar á eftir komi aldurshóp-
urinn 30-39 ára. Það hefur komið
nokkuð á óvart hversu fá böm eru á
ferð með foreldrum sínum en hlýtur
þó að teljast skiljanlegt ef tekið er mið
af því að margir eru á ferð allt frá kl.
18 þegar menningamóttin hefst og
fram undir miðnætti er henni lýkur
og þótt menningarrölt næri sálina em
fótleggimir gengnir upp að hnjám
eftir úthaldið.
Hvert næst?
Menningarrölt í Kaupmannahöfh
er notaleg upplifun fyrir þá sem vilja
sýna sig og sjá aðra en mannijöldinn
gerir það að verkum að líklega er
betra að geyma sumar sýninganna
þar til um hægist. Fjöldi sýninga,
uppákomna, tónleika, upplestra,
leiksýninga og opinna húsa er svo
mikill að taka verður sér góðan tíma
til að skipuleggja kvöldið. „Hvert
næst?“ var líklega algengasta spum-
ingin sem heyrðist þetta kvöld og ekki
nema von. Atti að fara og heimsækja
skattamálaráðuneytið eða lögreglu-
stöðina, sem höfðu opin hús, fara í
kirkju, hlusta á ungskáld eða jazz,
brot úr óperam, kíkja inn á einhver af
þeim rúmlega 40 galleríum sem höfðu
opnað dyr sínar þetta kvöld, fara á
safh, líta inn til reiðhjólasmiðsins,
gullsmiðs eða í leikhússmiðjuna?
Raðimar era víða hundrað metra,
t.d. höfðu þúsundir manna stillt sér
upp í raðir víðs vegar um Kristjáns-
borgarhöll til að skoða hana. Einkum
lokkuðu veggteppi Bjorns Norgaards
en þau koma jafnan ekki fyrir al-
menningssjónir þar sem þau era í
Riddarasalnum sem er einkum notað-
ur fyrir opinberar móttökur. Vegg-
teppin era gjöf danskra iðnrekenda til
Margrétar drottningar á fimmtugs-
afrnæli hennar en vora sett upp ára-
tug síðar er hún varð sextug í apríl sl.
Þau sýna merkisatburði í sögu þjóð-
arinnar, merka Dani, stjómarskrána
og konungsfjölskylduna að ógleymd-
um eftirlætishundum Hinriks drottn-
ingarmanns. Það vakti á sínum tíma
athygli að Norgaard, sem þekktur er
fyrir að vera í andstöðu við hið hefð-
bundna, skyldi fenginn til að skreyta
Riddarasalinn. Veggteppin, 17 tals-
ins, era blanda litsterkrar popplistar
og hefbundinnar útsaumslistar þar
sem raktar era hetjusögur í myndum.
Fyrir utan Kristjánsborg, í Holm-
ens kanal, hefur fjöldi fólks safnast til
að dást að óvenjulegu listaverki, sem
margir Kaupmannahafnarbúar
þekkja, ,Agnete og Havmanden",
brúður sem fljóta undir vatnsyfir-
borðinu við brúna yfir síkið, lýstar
upp af dularfullri birtu.
Skammt frá Strikinu, sem kaup-
glaðir íslendingar þekkja, sýnir lista-
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Lísander og Demtríus keppa um hylli Helenu.
Draumur á Jónsmessu-
nótt aftur á fjalirnar
SÝNINGAR á gamanleiknum
Draumur á Jónsmessunótt hefjast á
ný í Þjóðleikhúsinu nk. föstudag,
20. október, en leikritið var
frumsýnt í Þjóðleikhúsinu á liðnu
vori.
Draumur á Jónsmessunótt er
einn vinsælasti gamanleikur Shake-
speares þar sem tvinnast saman
draumur og veruleiki, galdrar og
kostulegar ástarflækjur.
Draumkennd og Ijóðræn sýning
þar sem allt getur gerst - og allt er
leyfilegt, segir í kynningu.
Fulltrúar elstu og yngstu lista-
manna Þjóðleikhússins sameina
krafta sína í þessum vinsæla gam-
anleik sem var frumsýndur á 50 ára
afmælisdcgi Þjóðleikhússins 20.
apríl síðastliðinn.
Ljósmynd/Peter H. Olsen/Polfoto
Frá Menningarnótt í Kaupmannahöfn.
konan Sossa í gallerí Sct. Gertrad við
Hyskenstræde. Hún sýnir málverk af
konum, dularfullum og seiðandi.
Sossa stundaði myndlistamám í
Kaupmannahöfn fyrir margt löngu og
segist halda tryggð við borgina, sýnir
nú fimmta árið í röð.
Frá Sossu liggur leiðin í St. Nikol-
aj-kirkjuna, sem hýsir sýningarsali og
kaffihús og þar era tvær athyglis-
verðar sýningar. Önnur nefnist „Eg
dýrið“, og er ætluð bömum en heillar
hina fullorðnu jafnt. Myndlistar-
mennfrnir John Olsen og Lars Abra-
hamson ásamt rithöfundinum Vagn
Lundbye hafa sett saman sýningu
sem lyktar, heyrist og sést, og sem
má skríða um, skoða og snerta. Her-
bergi fullt af fuglshræjum bak við
gler og með spegla í gólfi og lofti,
kynjadýr í formalíni, beinagrindur,
illa þefjandi skreið og loðfeldir sem
bregða má sér undir skapa undraver-
öld.
Á kirlquloftinu er allt annað uppi á
teningnum, þar er sýning á Qölskyld-
umyndum breska ljósmyndarans
Richards Billingham sem myndar
eigin fjölskyldu og felur ekkert.
Myndir hans af lífi bresks lágstéttar-
fólks og drykkjusjúklinga hafa gengið
fram af mörgum, sem þykir nálægð
Billingham við viðfangsefnið óþægi-
leg. Frá Nikolaj-kfrkjunni er tilvalið
að halda í annað guðshús, Holmens-
kirkju, þar sem nemendur og kennar-
ar við Konunglega danska tónlistar-
konservatoríið léku
Brandenborgarkonserta Bachs fyrir
troðfullri kirkju í þrígang.
„Maður um mann“ í Nýhöfn
Frá Holmens-kirkju liggur leiðin í
Nýhöfn, þar sem Norræna ráðherra-
nefndin hefur að nýju opnað sýning-
arsal í húsakynnum sínum í Store
Strandstræde. Fyrsti listamaðurinn
er Steinunn Þórarinsdóttir en skúlpt-
úrsýning hennar ,,Maður um mann“
var fyrst sýnd á Islandi fyrr á þessu
ári. Verkin era unnin í ál og jám og
falla einkar vel inn í rýmið í salnum.
Til Kaupmannahafnar kemur sýning-
in frá Bonn og era frekari landvinn-
ingar á döfinni.
Menningarröltinu lýkur í Thor-
valdsenssafni þar sem Islendingar
eiga sitt í listamanninum. Kvik-
myndatökumaðurinn Peter Klitgaard
hefur sviðsett safnið sem er óneit-
anlega tilkomumikið í myi-krinu en
styttumar era lýstar upp með bláu
Ijósi og seiðandi saxófóntónar hljóma
innan- sem utandyra. Bertil Thor-
valdsen nýtur sín sannarlega vel í
nýju ljósi.
Rabb um ís-
lenskar og
argentínsk-
ar kvenna-
bókmenntir
Morgunblaðið/Halldór B. Runólfs
Frá sýningu Ilelgu Magnúsdóttur í aðalsal Listasafns ASÍ.
Úr
hafínu
MYIYDLIST
Ljstasafn ASÍ,
Ásmundarsal
MÁLVERK - HELGA
MAGNÚSDÓTTIR
Til 22. október. Opið þriðjudaga til
sunnudaga frá kl. 14-18.
GRÍSKA eyjan Sífnos verður
Helgu Magnúsdóttur tilefni til list-
rænnar tjáningar. Þessi litla eyja í
Hringeyjaklasanum rís úr sæ eins og
ævintýraheimur. í minni vestrænna
þjóða vora grísku eyjamar ódáinsak-
urinn þar sem vættirnar undu sér við
gleði og söng.
Eitthvað af þessari paradísardýrð,
ríkri af sól, hvítum klettum, blá-
grænu hafi og endalausri menningar-
leifð hyggst Helga miðla okkur með
málverkum sínum. Sumpart er hún á
réttri leið en sumpart fatast henni
flugið eins og Ikaros forðum daga.
Ef til vill hefur Helga ekki gert
upp við sig hvaða áreiti það era sem
hún vill miðla, dýpt hafsins, krafti
sólskinsins eða tilfinningunni fyrir
þessu öllu í senn. Formatið er ef til
vill of stórt í stóra verkunum og of lít-
ið í litlu verkunum. Eins eru málverk
hennar of bundin sjónrænni upplifun
á kostnað andrúmsloftsins. Þau era
hvorki raunsæ né abstrakt en miðla
þó ekki nægilega óræðu augnabliki
upplifunarinnar.
Ef til vill væru vatnslitir nærtæk-
ari og hentugri miðill en olíulitir á
hörstriga. Alltént þarf Helga að til-
einka sér smærri stærðir því stóra
veririn þynna um of hugsunina án
í RABBINU hjá Rannsóknar-
stofnun í kvennafræðum fimmtu-
daginn 19. október, kl. 12-13 í
stofu 201 í Odda, verða kynntar
fyrstu niðurstöður samanburðar-
rannsóknar Hólmfríðar Garðar-
sdóttur á íslenskum og argentínsk-
um bókmenntum. Bornar eru
saman skáldsögur eftir íslenskar
og argentínskar konur sem gefnar
voru út á síðasta áratug og skoðað
hvort og hvernig fræðiumræða síð-
ustu áratuga, sérstaklega umræð-
an um afbyggingu og femínisma,
koma fram í verkum þeirra. Niður-
stöðurnar sem kynntar verða
benda til þess að líkja megi ís-
lenskum og argentínskum kvenrit-
höfundum við einhvers konar bók-
menntalegar tvíburasystur sem
aldar eru upp hjá ólíkum fóstur-
foreldrum. Skáldkonur beggja
landa fjalla fyrst og fremst um að-
stæður og aðbúnað kvenna og
varpa ljósi á staðsetningu þeirra í
samfélaginu. Þessi sameiginlegi
kjarni takmarkar þó ekki fjöl-
breytni og margbreytileika verk-
anna né kemur í veg fyrir tilraunir
með bókmenntaformið eða leik
með ögrandi nýjungar í efnisvali
og stíl. Mismunur íslensku og ar-
gentínsku skáldkvennanna felst
aftur á móti einkanlega í því að ís-
lensku skáldkonurnar eru óskuld-
bundnari umfjöllunarefni sínu en
þær argentínsku sem gagnrýna
stöðugt umhverfi sitt og aðstæður
kvenna. Skáldsagnaritun þeirra
tekur því virkari og beinni þátt í
fræða- og samfélagsumræöu síð-
ustu ára.
Hólmfríður Garðarsdóttir lauk
BA-prófi í spænsku frá Háskóla
Islands og háskólanum í Buenos
Aires í Argentínu árið 1989. Hún
lauk námi í uppeldis- og kennslu-
fræðum frá Háskóla íslands vorið
1993, MA-námi frá Texasháskóla í
Austin haustið 1996 og svokölluðu
„comprehensive“-prófi til doktors-
gráðu haustið 1998 um leið og hún
varði rannsóknaráætlun að dokt-
orsritgerð við Texas-háskóla.
Ásamt stundakennslu við Háskóla
Islands og umsjón með spænsku;
kennslu við tungumálamiðstöð HÍ
vinnur hún að doktorsritgerð um
samtímabókmenntir kvenna í
Rómönsku-Ameríku.
þess að skila upplifuninni í staðinn.
Þefr Bonnard, Klee og Matisse
náðu að miðla þeirri dýpt andrúms-
loftsins við Miðjarðarhafið sem
Helga er væntanlega á höttunum eft-
ir og þurftu þó ekki að leita á náðir
yfirstærða. Það væri ekki dónalegt
fyrir hana að setjast á skólabekk hjá
þeim kumpánum og velta vöngum yf-
ir því hvernig þeim tókst að miðla
skynjun sinni af sólinni, sjónum og
óendanleik menningai'innar án þess
að flenna út formatið.
Halldór Björn Runólfsson