Skírnir - 01.08.1908, Blaðsíða 26

:218
Trúarjátningarnar og kenningarfrelsi presta.
Á slíkum tíðum fæddust í fornöld þrjár almennu
trúarjátningarnar kristnul)'óg læstu sig inn í sálir
kirkjulýðsins víðsvegar um lönd«. (Áramót 1908, bls. 21).
Eg fæ ekki betur séð en að sagansýni oss hið gagnstæða: að
á þeim tímum, er mest bar á því, að ríki Jesú Krists er ekki
-af þessum heimi, þegar postular og píslarvottar sýna hinn
mikla mátt trúar sinnar með því að láta lífið fyrir hana
og ganga fagnandi út í kvalafullan dauða, og þegar fögn-
nður trúarinnar kemur fram í kærleiksriku lífi og óum-
ræðilegri löngun til þess að veita þeim fögnuði og friði
inn í sálir annarra, — þá voru engar trúarjátningar til.
Þá nærðist og trúarlífiðið ekki við mannlega speki, held-
ur við þær þekkingar og vizkulindir, er Kristur hafði
sjálfur leitt lærisveina sina að. Þá voru náðargáfum-
■ar í blóma í kristnum söfnuðum. Þá jusu menn af
andans lindurn. En þegar trúarjátningarnar urðu aðallega
til og komust til viðurkenningar, þá var kirkjan farin að
verða ríki af þessum heimi. Þá segir og kirkjusagan oss,
að anda-gáfurnar (I. Kor. 12, 1 n.) hafi verið farnar að
þverra og kærleikurinn tekinn að kólna.
Um langan tíma voru þessar þrjár trúarjátningar tald-
ar að hafa hlotið algilda viðurkenning allrar kristninnar
(álitnar »ökúmenískar«). Nú vita menn að þetta verður
hvorki með réttu sagt um Aþanasíusar-játninguna, né
helduir um hina niceno-konstantínopolitönsku. Þær hafa
aldrei hlotið slíka viðurkenningu. Hitt er álitamál, hvort
postullega trúarjátningin á það nafn skilið. Sumir halda
því fram, sumir neita því. En vegna þess að haldið var,
að þær hefðu hlotið slíka allsherjarviðurkenníng i allri
kristninni, eingöngu þess vegna voru þær síðar í svo
miklum heiðri hafðar.
Þegar siðbótin hófst, varð Lúter og samverkamenn
hans að gera glögga grein fyrir skilningi sínum á kristin-
dóminum í þeim miklu trúmáladeilum, sem þá voru háðar.
Hann lýsti því yfir, að hann játaðist undir þessar 3 trú-
*) Leturbreytingin gerð af mér. H. X.