Skírnir - 01.08.1908, Page 28

220
Trúarjátningarnar og kenningarfrelsi presta.
fessio variata). Það var og Ágsborgarjátningin óbreytt sem
viðurkenningu hlaut í Danmörku með lögum Kristjáns V.
Af þessu stutta yfirliti yfir sögu trúarjátninganna,
geta allir séð, að þær eru til orðnar sem vitnis'ourður eða
yfirlýsingar frá kirkjunni (eða einstökum kirkjudeildum) um
það, hverju hún trúi og hvaðhún kenni. En mjöger það mis-
munandi, hve hátt undir höfði kirkjudeildirnar gera þeim.
Kaþólska kirkjan setur þær jafnhliða heilagri ritningu, og
þó í raun og veru hærra ritningunni, því að ekkert það
má fá út úr ritningunni, sem kemur í bág við trúarjátn-
ingar þeirrar kirkjudeildar. Alt öðru máli er að gegna
um lútersku kirkjuna, því að siðbótarmennirnir afsögðu
gersamlega að gera nokkuð að dómara yfir trúarskoðun-
um sínum nema heilaga ritningu eina. Þeir neituðu því
fullgildi (autoritet) játningarritanna, nema að svo miklu
leyti sem þau væru samkvæm ritningunni.
Hve frjálslyndur Lúter sjálfur var í þessu efni, sést
bezt á því, að hann hélt því fram, að sér væri heimilt,
án þess að vera talinn villutrúarmaður, að hafna sjálfu
aðalorði niceno-konstantinopolitönsku trúarjátningarinnar
um Krist: homomios (þ. e. að Kristur sé »sömu veru«
sem faðirinn), með því að það væri veraldlegt og óbiblíu-
legt. Og um orðið þrenning, sem er aðalorð þriðju
trúarjátningarinnar, kvað hann upp þann dóm, að það (o:
Dreifaltigkeit) væri eigi að eins mjög vond þýzka, heldur
og að bæði orðin (þýzka orðið og latneska orðið: trini-
tas) væru óbiblíuleg, köld, stærðfræðisleg, æfintýraleg, og
þótt vér neyddumst til að nota þau, væri þó orðið »guð«
miklu betra.*
Og jafnveJ þótt Lúter hefði hinar mestu mætur á hinni
postullegu trúarjátningu, leyfði hann sér samt að gera at-
hugasemdir um einn lið hennar: upprisu holdsins.
*Tekið eftir bók prófessors V. Ammundsens: Den unge Luther.
Köbenhavn 1907.