Skírnir - 01.08.1908, Page 47

Taugaveiki.
239>
taugaveiki, í likama heilbrigðs manns og liann þannig tekið
veikina; það köllum við, að veikin berist mann frá manni
og segjum að hún sé næm.
Það ber oft við, að heilbrigðui maður kemur á heim-
ili þar sem fólk liggur í taugaveiki; hann þiggur góðgerð-
ir og fær í þeim ofan í sig taugaveikisgerla úr einhver-
jum sjúklingnum. Heldur svo heimleiðis. Legst að hálf-
um mánuði liðnum í taugaveiki. Og nú fara sóttkveik-
jurnar innan skamms að ganga út úr líkama hans og heim-
sækja hitt fólkið og áður langt líður legst það líka í tauga-
veiki, sumt eða alt. Þegar fyrsti sjúklingurinn er kominn.
á ról, bregður hann sér til næsta bæjar til að hitta kunn-
ingjana — og færir þeim sóttkveikjuna. Og þannig geng-
ur það koll af kolli; sóttin berst mann frá manni, bæ af
bæ. Þetta er gömul saga hér á landi. »Það skeði í fyrra,.
það skeði í ár og það skeður vist líka að ári« — vafa-
laust að ári, og í mörg ár enn, því að sóttvarnir eiga
jafnan örðugt uppdráttar.
En þetta skulum við muna:
Ef einhver legst í taugaveiki, þá er sóttkveikjan jafn-
an ættuð úr öðrum manni, sem liggur eða hefir legið í
veikinni.
Og svo skulum við íhuga nánar, hvaða leiðir sótt-
kveikjan fer mann frá manni.
Sóttkveikjan kemur ávalt út úr líkama sjúklingsins í
hægðum hans. mjög oft líka í þvaginu og hrákum, stöku
sinnum í grefti úr ígerðum, sem hann fær; í lítilli ögn
af saurnum, í einum dropa af þvaginu geta verið þúsund-
ir enda miljónir af sóttargerlunum. Því er það skiljan-
legt, að þeir hljóti að safnast fyrir utan á hörundi sjúk-
lingsins, í nærföt hans, í rúmföt hans, og á rúmstæðið
og vegginn og gólfið kring um rúmið. Sá sem hirðir
sjúklinginn hlýtur því að fá sóttargerlana á hendur sínar,.
oft líka í föt sín. Ef hann svo matast, án þess að sótt-
hreinsa hendurnar (drepa sóttkveikjurnar sem á þeim eru)r
þá er við búið, að sóttargerlarnir fari af höndum hans á
matinn og með matnum ofan í hann. Og svo fær hann