Skírnir - 01.08.1908, Qupperneq 56

248
Taugaveiki.
En þó að læknir rannsaki sjúklinginn, þá finnur liann
ekkert, ekkert annað en sótthitann, ef hann sér sjúkling-
inn fyrstu dagana. En þegar vikutími er liðinn frá því
er sjúklingurinn veiktist, þá fara oft að koma út á kviðn-
um ljósrauðir smádílar, sem hverfa í svip ef fingri er stutt
á þá, en koma óðara aftur. Og komi nú læknir til, þá
getur hann líka oftast orðið þess áskynja, að miltið er farið
að tútna. Ef veiki hefir byrjað þannig eða þessu líkt og
þessi tvö siðastnefndu einkenni koma í ljós, þá er talið
víst að veikin sé taugaveiki.
Ef einhver sýkist og lýsi lasleikinn sér í magnleysi
samfara sótthita, sem ágerist dag frá degi, þá er rétt að
hugsa jafnan fyrst og fremst til taugaveikinnar, beita allri
varúð og vitja læknis ef vika líður og sjúklingurinn er
enn lasinn — auðvitað fyr, ef hægt er að ná til læknisins.
Fyrstu dagana getur enginn læknir sagt með vissur
hvort sjúklingurinn er með taugaveiki.
En þegar veikin hefir staðið vikutíma, þá geta vel
mentaðir og vel æfðir læknar o f t a s t tekið af allan
vafa, ef þeir fá að skoða sjúklinginn.
Eg sagði oftast, en ekki alt af. Svo margbreytileg er
þessi veiki, að vanir læknar standa stundum í efa við
sóttarsængina, geta ekki glöggvað sig á því, hvað að sjúk-
lingnum gengur, livort það er taugaveiki eða annar sjúk-
dómur, einhver þeirra sem hún getur líkst.
En því þá ekki að leita að sóttkveikjunni? Ef sjúk-
lingurinn hefir taugaveiki, þá hljóta Eberth’s-gerlar að
vera í líkama hans ; það er víst og satt. Ef engir Eberth’s-
gerlar eru í sjúklingnum, þá hefir hann ekki taugaveiki,
heldur einhvern annan sjúkdóm.
Því getur þá ekki læknirinn gætt að því, hvort Ebertli’s-
gerlar eru í saur sjúklingsins, eða i blóði hans ?
Það er satt. Ef allir læknar gætu þetta, hetðu tæki.
til að finna Eberth’s-gerlana, þá væri vandinn leystur.
Þetta e r hægt. Það eru til áhöld og aðferðir til að
finna Eberth’s-gerla í saur, þvagi, blóði eða hrákum og
greina þá frá öðrum gerlum. En þessi áhöld eru svo dýr