Fjölnir - 01.01.1836, Page 6

(i
TÍsir tii að kjenna börnum að lesa”, eptir herra stipt-
prófastinn í Görðum á Álptanesi, Árna Helgason, Db.-
riddara. Ber ekki við að diljast, að i so litilli ritgjörð
leínast bæði |>ær athugasemdir, sein eptirtekta eru verðar,
jió jiær viki ekki efninu við, og að auki fáeínar lestur-
itin áhrœrandi, sem eíngi maöur ætti að láta sjer úr
minni líða. Má til þess telja eínkanlega j)essar tvær:
“að 2 og x j)urfi ekki í íslenzku”, á blaðsíðunni 76.,
og þettað, á 78. bls., “að nefna alla bókstafi eínsog
liljóð þeírra í lestrinum seígir til”. [Saint er ekki
rjett að fara eptir þessari reglu alstaðar þar sem
prófasturinn ætlast til, — eínsog seínua verður sínt;
enn rjett er það, og næsta nitsamlégt, að nefna *
öðruvísi enn í, og u öðruvísi enn ú. Sömuleíöis á að
nefna a og o eptir því sem að þeím er kveðið, og
verður ekki varið, að það er ósiður, sem margir gjera,
að sleíngja j)eím samann við aið og o'ið; virðist það ekki
vera miklu betra eða nákvæmara, enn af eínhvur tæki
uppá því, að sleíngja samann nautum og sauðum, og
kalla það alltsamann naut. — Af firri greíninni, “að s og
x þurfi ekki í íslenzku”, þá er það eítt að seígja, að
hún er so sönn, sem nokkur greín gjetur verið; enn
j)arsem prófasturinn rjett á eptir lætur sjer úr hendi
fara, að firir z í tniðju og enda orðs meígi tíðka ds eða
ts, þá hefur hann aptur jiokast spottakorn í burtn frá
sannleíkanum, þareð sú z, sem hann talar umm, og nú
er tíðkanleg, þíðir aldreí annað enn s, sje hún ekki
viðhöfð, nema þar sem Rask hefur firirsagt, í “Lestr-
arkveri handa heldri manna börnuin”, (prentuðu í Kaup-
mannahöfn, 1830), á blaðsíðunni 35.; því víst er umm
það, að eínginn Islendíngur, sem ekki ætlar sjer að
príða málið sitt meö því aö aflaga j)aö, seígir heldur
lands, enn lans (eða lanns), og hefur ekki sagt, síðann
Ari 3>orgiIsson var á dögum, eptir því sem ráða er af
Islendíngabók, (í 1. bandi af Islendíngasögum, prentuöu