Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Page 4

4
á Islendíngum sem mælter: að blóSnæturnar verða hverj-
um bráöastar, því fyrstu 20 árin kvörtuSu þeir viö kon-
úng á hverju ári, en síðan doðnaÖi fjörið smámsaman
eptir því sem þeir uröu vanari kvölunum, og versnaði [)á
hagur þeirra meir og meir, þángaötil loksins rak aö því,
sem viö mátti búast, aö landinu lá viÖ auön, og var ráÖ-
gjört að flytja allt fólk af landinu (1784—85) og fá [>ví
bústaði á Lýngheiði á Jótlandi, en hitt varö [>ó afráÖiÖ,
aö lina verzlunarokið aÖ nokkru fyrst, og sjá hversu
gegndi, enda hefir þaÖ ráÖ endzt vel, einsog vænta mátti,
og hefir þaö sýnt sig, að Island heíir ekki lítiö blómgast
síöan, ef vel er að gætt, þó opt hafi verið hart í ári, eigi
síður enn áÖur; efumst ver ekki um, aö höfnörót þessarar
biómgunar er þaÖ, að linað var verzlunarokiÖ, og annaö
hitt, aö jarðargróðinn er miklu fremur korniun f hendur
landsmönnum síðan farið var að selja þjóðjarðir vorar,
stólajarðir og konúngseignir á landinu. Til sönnunar
þessu, sem raunar mun flestum sjálfskilið, getjim vfer
þess ura verzlunina, að þegar eptir lausn hennar fengu
Islendfngar 24 kúrantsdali fyrir fiskinn, en það var þre-
fait við það sem geíið var á árunum 177ö —1780, og tólf-
falt við það sein fyrr hafði verið. Frá 1788 til 17!)2 var
kaupverzlun Islendi'nga á góðum vegi, að því sem auðið
var: kaupmenn komu þar sem hentast þótti, og sveita-
menn keyptu eptir vild sinni og seldu síÖan; en þessu var
öllu Jokið þegar „RentukammeriÖ” skipaði (í opnum bref-
um 1 Júní 1792 og 23 Apr. 1793.) að enginn mætti liafa
kaupskap á útkaupstööum (Udliggerstceder'), nema hann ætti
bústað íaðalkaupstað (Reykjavík, Vestmannaeyjum, Grundar-
firði, Isafirði, Eskiíirði eða Aknreyri), og enginn mætti
fá sveitamönnum vöru til sölu. Boð þetta ónýttiað miklu
verzlun lausakaupinanna á Islandi, og var landsmöniiiim
til mikils skaða. |>eir tóku sig þvt' saman 1796, og beiddu
konúngum verzlu narfrelsi, umað gjörður yrði reikníng-
ur yfir fjárhag landsins og peníngaeign þess í Danmörku,