Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Blaðsíða 35

gjalda, sem d eitt hundrað umfram tölu fólks fmss, sem
honum er skylt frarn að færa, sömuleiðis hverr ein-
lileypur maður, sem á 10 hundruð skuhllaus handa ser
og 1 hundr. lianda hverjum ómaga, sem hann á að ann_
ast, og 1 hundr. að auki. Eptir jiessu er þá hverr
hóndi, sem hefir 6 manns fram að færa og ekki á nema
0 hundr. tíundbærs fjár, með öllu skiliuu undan skatt-
gjaldi, enn eigi liann tíundbært fe, fast eður Jaust, 7
hundr. að upphæð, á hann að greiða 20 álnir í skatt, að
meðtöldu þíngfararkaupi; breytist uppliæð þessi ekki nh
vex, þótt hann eigi 70 hundr., 700 h., ebur þaðanaf
meira *).
það er öll von, að hverjnm, sem ekki er kunnugur
ástandi og háttum Islands, blöskri, að þetta skattaskrímsl
skuli hafa lifað, eða, rettara að segja, tórt umskipta-
laust, herumbil um 560—580 ár. En þegar menn vita,
að sýslumennirnir hafa frá alda öðli haft bæði skattinu
og gjaftollinn til leigu, og [icim Iiefir því á einn bóginn
verið jafnmikill hagur í, að láta þetta vcra óbreytt, eins-
og á hinn bóginn efnaðri jai'ðeigendum, — og liafa bæði
sýslumenn og æðri yfirvöld og dórncndur landsins opt-
ast verið í þeirra tölu, — að láta fasteignarálögur ekki
ankast, þá fer menn að grilla í, hvað til komi, að ókiud
þessi er orðin svo afargömul.
; -
Ekki er betur ástatt með gjaftollinn. Alaga þessi,
sem ekki er lögboðin, heldur komin á af lángri venju,
fer eptir tiundinni, en einúngis lausafjár-tiundinni. Heiint-
ur á gjaftollinum eru að vísu ekki allstaðar á einn hátt,
en lier verður samt óhætt að reikna það á þessa leið:
*) Eplir jicssu má líta í ritgjörð amtmanns Thorsteinsons,
Om Kgl. Afgivtcr m. v, i Island, sem prentuö var í Kaupmanna-
höfn 1819, á 61 tu bls. og jiara'eptir; en um 65tu og 66tu bls.
er j>ess að geta , a8 j>ab cr eílaust misskilníngur hans, at> slcatlgjaldib
eigi alls ekki ab fara cptir fasteign , j>ótt hér sé ekki timi til ab fara
j>arum fieirum oröuin.
3*