Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Page 21

21
Etazr. F. Magnússon: Eg get vitnaö ura sannleika
[>ess sera etazr. Hvidt hefir sagt, og í Reikjavík t.
aS rn. raætti það verÖa mikill skaði þeim sera eiga
sölubúðir í miöjum bæ, ef einn maöur ætti sína búÖ
á hvorjum jaöri. Eg mæli því staÖfastlega fram með
lögmálinu , þareÖ það fyrir laungu er gefið í Danmörkn ,
og er samkvæmt ósk alþýðu á Islandi, og hin íslenzka
nefrid liefir rnælt fram meÖ því. — Etazráð Grimur
Jónsson: Eg er gagnkunnugur fyrir noröan og austau,
og get eg vitnað, að það sem etazr. Hvidt sagði um land-
festarnar er satt. Um brúkun þeirra var lengi þræta,
þángaÖ til stjórniu skar úr, og það var ekki vegna slits-
ins , aÖ eigendur vildu ekki Ijá þær, helður cinkum til
að bægja lausakaupmönnum í burtu. j’ar að auki get eg
þess, aÖ í tilskip. 17 Nóv. 1780 § 'í lofaði konúngur aÖ
annast, aÖ mældur yrði niður grundvöliur sem þyrfti til
bygginga t' a ð a 1 k a u p s t ö ð u m, og kvaðst ætla að borga þá
sjálfur. En af því reitir þeir voru nretnir nokkuð dýrt,
var ekki keypt rneira enn einmiðt þurfti til húsauna , en
ekki svo mikið sem til kálgarðsstæðis að auki. Meira
fengu menn ekki, nema með samkomuiagi við eigendur,
en þar var ásigkomulagið til hindrunar. I útkaupstöðum
hefir konúngur aldrei lofað að kaupa land, og þar verður
að kaupa það af eigeudum, en það er oft bágt, eða jafn-
vel ómögulegt sumstaðar *). — Að kaupa tvær eöa þrjár
söiubúðir á sama stað er því sama, einsog að banna öllum
öðrum kaupmöniium að setjast þar að. Herforth (sem
áður er getið) mælti: Eg hefi talað við nokkra kunnuga
menn, og orðið áskynja þess, að það er satt sem Hvidt og
„JohnssoDj, hafa sagt, og verð eg því meðmæltur lögmálinu,
*) Undarlegt væri f:aö, ef ekki fen»ist grundvöllur til húsabygg-
inga í kaupstað, jbar sern bændur éiga land, og ekki vitum vér dæmi
til ess; cn cðlilcgt cr Jiar scm kaupmcnn ciga kaupstaðarlandið,
og er J>ab J>á citt af J)cim ráðum scm J>eir bcita til að vcrja J>ví, að
abrir blaupi í kapp við sig.