Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Side 34

34
iuu sjálfu, og veit eg, að landar mínir muni Iiverr með
öSrum taka því þakksamlega.
En livaS sem því líður— er eg nú kvaddur til, a5
vera fulltrúi Islands í þjúSarráÖi þessu, ef tii vill í sein-
asta sinni, og félli mér þaÖ því sárara, ef með sönnu
yrSi sagt, aS koma mín heföi orSiö öldúngis menjalaus,
eSur aS eg í alls engu hefði viSIeitaS, aS sambjóSa trausti
míns lánardrottins, eSa því, er fósturjörS mín getur af
mér vænzt. j>aS er þessvegna, aS eg — enn þótt glögg-
Iega sjái, að fundur þessi, sem hefir svo nauman tíma,
bæSi er og mun verSa fuIl-hlaSinn meS önnur næsta
áríSandi málefni — dirfist aS biðja þessa heiðruSu sam-
komu ieyfis, til aS meiga fara fáum orSum um málefni
þaS, sem eg optlega, frá því eg fyrst fór aS Iiugsa um
löggjöf og ástaiul Islands, en einkum þessi seinustu 8 árin,
heíi veriS aS velta fyrir mér, og heíir þetta um margar
aldir þsrft gjörsamlegrar breytíngar viS, en þaS eru:
skattarnir á Islandi.
Helztu almenni'ngs útgjöld og álögur, sein Islaiul
svarar og renna inní konúngs-sjóSinn, er konúngs-tíund-
in, (þaS er fjórði partur tiundarinnar, 'scm áSur heyrSi
bisknpuuum til), er eg seinna skal betur skíra frá, sömu-
leiSis skatturinn, gjaftollurinn og lögmannstollurinn.
ASur enn Island og Norvegur komu undir einn kon-
úng, (áriS 1284) , greiddu Islendíngar einúngis þíngfarar-
kaup, sem goSarnir og aðrir alþíngismenn fengu fyrir
feröir sínar til alþíngis. þegar löndin sameinuðust, var
hinn svokallaði skattur áskilinn; var hann einskonar
laudum eSa sýnilegur vottur konúngsvaldsins; hann var
jafn þíngfararkaupinu , sem var 10 álnir; átti þá, eptir
Jónsbókar fyrsta kapít. um þegnskyldu, aö gjalda 20 áln-
Jr eptirleiöis í bæði útsvörin, og hefir það haldizt allt
aS þessu.
UpphæS þessa, sem má álítast aS vera jafngildi lö—
20 álna í peníngum, átti og á ennþá hverr bóndi a5