Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Side 54

54
af álögura þeira, sera lagSar eru á laiuliö allt; því þaÖ fer
sera von er, að yfirvöldin í liverju heraöi láti ser annt
um, að þess liluti verði sem rainnstur, svo það þurfi ekki
að horga meir enn hin heruðin eptir rettura jöfnuði, og
verði ekki fyrir hallanum. Ilöfnndurinn ímyndar ser, að
það mætti svipta þjóðfé og presta tíimdarfrelsi því er
þeir eiga (einkurn eptir reglugjörð, dags. 17da dag Júlíra.
1782) að rainnsta kosti / tilliti til hinnar nýju tíundar eöur
landskattsins, en það kynni að vera ekki sem ráðlegast;
með þeira hætti legðu raenn á hliitaðeigendur nýjar álög-
utj er þeir hafa ekki áður borið; og úr því fleslir prest-
ar hafa litlar tekjur, og kirkjur og spítalar sömuleiðis,
raundi það sjálfsagt ísjárvert. Um lansafjártíundina sé eg
ekki glöggt, hvort höfundurinn vill láta telja jarðakúgildin
raeð, þegar setja á lausafjártíundina; þó lield eg raeiu-
íngin sé, að það raál skuli sitja við tilskipun dags. 14
Maí 18S4, svo að þau sé taiin með í hinura forna dýr-
leik jarðanua, og því skuli ekki greiða sér f lagi lausa-
fjárti'unil né hinn nýja skatt, er lagður yrði á þjóðina
af nauðsynja - kúgildiim þessum, sera til eru tekin í fyrr-
nefndri réttarbót. Höfundurinn vill láta gjöra það að
óbifandi reglu, að leiguliðunum sé bætt upp tíundin. En
eg sé ekki hvaða þýðíng verður í því, þegar það er borið
samau við það sem eptir keraur: að það sé augljóst, að
- afgjöld til eigendanna verði því minni, sem meiri álögur
sé á eignum þeirra; því þetta — hið siðara — er að
sönnu satt, en af því leiðir, að allt kemur í sama stað
niðnr í rauninni, hvort leiguliðarnir fá uppbót á skattin-
um eða ekki; því það er auðvitað , að jarðeigendurnir
muni áskilja sér meiri landskuld þegar þeir eiga sjálfir að
gjalda skattana, enn þegar leiguliðarnir eiga að gjöra það,
og eg veit ekki betur enn öllum korai saman um, að hverr
jarðeigandi geti áskiiið sér eins raikla landskuld og hanu
getur orðið á sáttur við leiguliða sinn. |>að er að sönnu
margt, sem mælir fram raeð þeirri uppástúngu höfund-