Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Side 71

71
VIÐBÆTIR.
/ *
UrskurÖur konúngs um alþíng á Islandi dags. 20 d.
MaímánaÖar 1840.
3?egar eptir aÖ tilslcipanin um fulltrúajbíngin, dags. 28 Maí 1831, var
komin út, strifaÖi „Kansclliið” til amtmönnum á Islandi um, hvernig
haga skyldi fulltniakosningum paðan frá landi, til |)inga |>eirra sem
Eydanir áttu að eiga í Ilróarskeldu , og var amtmönnuin lagt fyrir, að
ráðgast um við skynsÖmustu menn um málefni þetta , bæði ernbættis-
menn og aðra. — 4 Júni 1832 sendi ttkanselliið” skírslu til koniings
um þetta cyrindi, o» varð það næst komizt, að enginn af |)eim sem
spurðir voru gátu fundið hentu» kosníngarlög. J)á kom tilskipan 15
Maimán. 1834, sem segir, að konungur muni fyrst um sinn kjósa 3
rnenn á fulltrúaþing Eydana fyrir hönd Islendínga og Færeyinga, f)áng-
aðtil kosningarlöj> komist á, svo menn geti sjálíir valið ser fulltriia.
I konúngsbréfi 22 Ag. 1838, scrri setti nefnd embættismanna til
að rannsaka málefni Islendinga, var einnig boðið, að nefndin skyldi
ráðgast um, hversu bezt mundi verða hagað kosningum fulltriia á Is-
landi, og samdi nefndin kosningarlög , en ritaði meðfram, að allir f)eir,
hverr um sig, væri sannfærðir um, að J)egar semja skyldi log um
fulltrúakosningar til Hróarskeldu, gseti f)au aldrei orðið oðruvísi enn
óhcntug og ílokin í marga staði, og fyndist fteim varla vafi á, að bezt
væri að sá kosningarmáti felli niður að öllu. En á hinn veginn kvaðst
nefndin ekki f)ora að stinga uppá breytingum i lögunum um fulltriia-
f)ínf»in, en kvaðst hafa {2;jÖrt frumvarp til kosníngarlogmáls af hlýðni
vlð boð konúnj>s. |>etta kosningarlögmál f)ótti einna hægast, cn f)ó svo
flókið, kostnaðarsamt o» f)iingbært allri alj)ýðu,,að ncfndin óttaðist f)að
mundi verða óvinsælt, cinkum J)arcð íærstir Islcndinga fengi að vita
hvað fram færi á fulltrúaj)inginu i Danmörku. f)araðauki væri Island
svo frábrugðið í mÖrgu, að likindi væri til , að fáeinir fulllrúar af f)ess
hendi íengi einkis ráðið meðal svo margfalt fleiri manna frá Dan-
morku, sem ckki J)ektu hvað Islandi hagaði. Nokkuð af ókostum f)ess-
um mundi raunar batna, ef valdir væri 3 fulltrúar af hendi Islcndinga,
en f)að mundi verða 6000 dala kostnaður handa hverjum á hverjum
6 árum. Enn fremur yrði, J>egar f)annig staeði á, fulltrúarnir að vera
embættismenn, f)areð J)eir einir kynni danska túngu, og væri f)að hinn
mesti bagi að J)eir yrði að gánga frá cmbættum sinum um svo lángt
tímabil. Ncfndin stakk f)ví uppá, að konúngur cnn sem fvrr vcldi 1
cða 2,mcnn í Danmörku sem væri kunnugir landinu, og leti f)á tala
máli Islendinga a Júnginu i Hróarskeldu. f>að rnundi iillum lika bct-
ur, og J)að væri lika sparnaður. Ef valið væri á Islandi, bciddi nefndin
að kostnaðurinn yrði ekki tekinn með bcinum skatta álögum, nema f>ær
væri f)á lagðar á sjálfseignir einar eptir afgjaldinu, cða J)á einnig á
lausafé, eptir f)vi sem að er farið, f)egar krafið cr gjald til jafnaðar-
sjóðanna.
„Rentukammerið” var nefndinni samdóma, og vildi láta kostnaðinn
taka af jafnaðarsjóðunum,, en síðan jafna honum á lausafeð.
ttKanselhið,, helt, að Islandi væri ónýtt. að eiga fulltrúafn'ng saman
við Eydani, eða að minnsta kosti svaraði f)að ekki kostnaði, og réði
f>ví til, að allt stæði við sama fyrst um sinn. jþað hélt, að Island ætti
raunar að gjalda kostnaðinn, og hann yrði ekki Jmngbær, f)ó honum