Ný félagsrit - 01.01.1843, Blaðsíða 59

UM VKRZLUK A ISLAKDl.
59
lcntlir kaupmcnn nokkrir lcyfi til a6 setjast aíi í Kristjáns-
sandi. Eptir aíi þeir höfðu verib Jrar nokkur ár fór aí>
liera á slíkum dugnaöi og fylgi mcöal landsmanna Jiar í
grend, einkum til fiskiveiíia og aíla, sib öllum Jiótti nndrum
gegna; hændur fóru aí> vcröa efnaftir og kaupmenn græddu
stórfé. þetta Jiótti enum innlendu kaupmönnum kynligt,
og tóku aíi bckkjast viö hina, svo Jieir hrukku aö síöustu
í liurtu, en frá Jiví seig og allt aptur í hiö forna horf.
Hver ráö höföu nú enir útlendu menn til slíks? Jjeir
tóku sér sjálfir hólfestu ílandinu, kynntu sér landslýöinn
og allt ásigkomulag atvinnuveganna, hvöttu ena dugligu
menn til fyrirtækja sem nokkub kvað að, og gátu oröiö
til áhata; til aí> koma slíku á stofn lánuöu þeir svo
mikif) sem Jiurfti, svo engan vantaöi atvinim Jiegar hann
var starfsamur og ötull, en leti'ngjum var ekki ’sinnt.
Meí) Jiessum hætti kom stórfé í Iiendur landsmanna, og
var variö til atvinnuveganna, en ]ia& sem á Jieim vannst
gekk aptur til kaupmanna og margfaldaöi áhata Jieirra,
Jiví Jieir vissu hvar árenniligast var a& selja aflann, og
voru ekki hundnir meí) lagaljötrum meöan Jiannig fór, cn
Jiegar húiö var aö tálma framkvæmdum Jieirra mec) laga-
Iiocum eptir heimkuligum fortölum annarra, sem Jióttust
verha fyrir lialla, livarf öll velgengni og dugnaöur sem
reyknr *).
j)ví verour ekki neitaö aö kyrkíngur sá, sem er á
enni íslenzku verzlun, ollir J)ví, a& slík dæmi finnast J)ar
injög fá, og hjá sumum hefir veriö áj)reifanligt, a?) })eir
hafa viljaö manna bezt, en ekki haft efni sem viljanum
voru samhoöin, og orhið J)essvegna margopt enn harðari
landsmönnum og ónotaligri i viðskiptum enn abrir, sem
Eiler II»geriíi> elairaí, um (iíkireiérar í Noregi, bl». 13.