Gefn - 01.01.1872, Page 9

11
sannarlega vert að gera þær aðgengilegar fyrir Íslendínga,
svo þeir geti lesið þær.
Sjálfsagt eru til fornir bragarhættir, en í rauninni veit
eg ekki til hvers menn eru að tala um mismun á fornum
og nýjum skáldskap, nema ef vera skyldi, að hlutföll hug-
myndanna hafi feugið náttúrlega breytíngu, eða þeim hafi
farið fram, sem óneitanlegt er. Yrkir þá ekki Snorri Sturlu-
son, fyrir sex hundruð árum, öldúngis eins og vér yrkjum enn:
drekka lætr hann sveit at sín
silfri skenkt hið f'agra vín,
greipum mætir gullin skál
gumnum sendir Kínar bál —?
og eg spyr — ekki lærða Íslendínga, og ekki íslendska
bændamenn — en eg spyr allt íslendskt kvennfólk hversu
»fornt« þetta sé, eða hvert það sé óskiljanlegt fyrir elli
sakir? Eg get ekki séð hvar mismunuriun sé hér milliforns
og nýss — að menn rita »at« fyrir »að« og slíkt, er enginn
munur á »málum«, það er einúngis »ritsháttur«; en að
menn einnig geta kveðið »fornt«, sem kallað er, það sýuir
ekki annað en það, að skáldskapurinn á ráð yfir slíkum bún-
íngi, sem ekki er bundinn við tfmann; því það að kveða
»fornt« tíðkaðist einnig á Suorra tímum og miklu fyr;
Snorri talar sjálfur um »fornskáld« — menn geta verið að
ýta tímanum aptur á bak alltaf eins og menn vilja, því
»forneskju« hugmyndin er ekki bundin við neinn tíma. Hvað
það snertir, að allur meginhluti fornskálda verka er myrkur
og torskilinn, þá væri það öldúngis rángt, ef menn skyldu
ímynda sér að hverr einasti maður hafi skilið þessi kvæði
eða vísur. Menn skildu þennan skáldskap engu betur þá
en nú. Skáldskapur var þeirra tíma lærdómur, og því var
hann einmitt kallaður »forn fræði«; skáldin voru enir lærðu
menn þeirra tíma, og þeirra lærdómur var einkanlega inni-
falinn í því að þekkja trúarsögur og sögu þjóðarinnar yfir
höfuð — út fyrir þjóð sína fóru þeir svo lítið, að það merk-