Gefn - 01.01.1872, Qupperneq 20

Gefn - 01.01.1872, Qupperneq 20
22 sem hæglega gátu orðið rituð á vora túngu, ellegar þá forn orðatiltæki sem menn eru nú orðnir afvanir og sem er að öllu leyti óþarft að nota, þar sem önnur betri eru til (þannig er í Skírni »vetfáng« fyrir »vígvöllur«; í J>jóðólfi »slagbúinn« • fyiir »búinn til bardaga«, ogótal aðrar smekkleysur; »Tuill- erihöll« held eg sé óþýðara í munní en »Tigulhöll«, því »Tuileries« merkir einmitt gamalt tiglbrennuverk, sem var til forna þar sem höll þessi var síðan bygð, en það hafa höfundarnir ekki vitað — þetta segjum vér lesendum rita þessara, en ekki höfundunum, því þeir munu þykjast allt of góðir til þess að taka nokkurri leiðbeiníngu). A. Allt það sem hér er um að ræða er raunar fram- hald þeirra hluta, sem stofnaðir liafa verið fyrir laungu og eiga kyn sitt að rekja lángt í aldir fram. Hið fyrsta, sem er styijöld sameignarmannanna eða jafnaðarmannanna í París, er í rauninni eldgömul hugmynd, því hin upprunalega skoðun eða kenníng þeirra er sú, að enginn megi eiga meir en annar og allir megi njóta alls árángurs af vinnu sinni. |>etta er í sjálfu sér ekkert rángt; en nú er komið í það horf, að þessar hugmyndir hafa verið notaðar af ýmsum fúl- mennum til þess að æsa ómenntaðan skríl, sem úir af í hverri höfuðborg, með því að taka fram þann liryllilega mismun, sem sé á milli enna ríku og enna fátæku. Orsökin eða tilefnið til þessara æsínga er samt ekki öfund, það er ekki svo vel; heldur er það hin fúlasta sérplægni og ágirnd, og augnamiðið er einúngis það, að egna skrílinn upp, til þess að reyna að krækja í penínga. Til þessa hefir verið stofnað félag það sem kennt er við allar þjóðir og tekur félags- menn af öllum þjóðum; það kvíslast út um öll lönd og áform þess er að kollvarpa öllum gildandi lögum, öllum mannlegum réttindum og allri trú. í rauninni er sú hin upprunalega hugmynd þessa félags góð, að því leyti menn bera það alltaf fyrir sig, að menn vilji leitast við að bæta kjör enna fátæku; en aðferð þess er svo ofsaleg og skökk, að allir menntaðir menn hafa risið upp á móti henni. Eugu

x

Gefn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Gefn
https://timarit.is/publication/93

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.