Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1899, Side 8

8
jörð átti land beggja vegna út með fjarðarbotninum, og kann
það að benda til þess, að hún hafi verið landnárnsjörð.
Gull Þórissaga eða Þorskfirðingasaga fór öll fram á þessu
svæði, að því er hún gjörðist hér á landi. Koma örnefni mjög
vel heim við hana víðast hvar. Þó hafa sum þeirra breyzt, og
skal nú taka fram það, er eg hefi fundið athugavert í þvi efni:
Bærinn Uppsalir í Þorskafjarðarslcógum, þar sem Oddur bjó, fað-
ir Þóris, heitir nú í Skógum, en nafnið Uppsalir er eigi viðhaft.
í túninu f Skógum er sýndur bautasteinn Odds. En þó virðist
steinninn fastur í klöpp. Bærinn Breiðbólsstaður, eða Gfröf á
Reykjanesi ^sjá kap. 6), er nú eigi til með því nafni. En líkleg
tilgáta er, að það sé einmitt Staður. Það er endingin af nafninu
BreiðabólssfaúMr, og þar, en hvergi annarstaðar á nesinu, gatátt
við eftir landslagi að kalla »Gröf«. Afstaðan kemur og velheim
við söguna. En um Breiðabólstað á Skógarströnd getur þar eigi
með nokkru móti verið að ræða. Bærinn Naðrsdalur (sjá k. 1.),
er nú i eyði, en dalurinn er alment nefndur Naðdalur. Þar er
allmikið af seljatóftum, og eru sumar þeirra ef til vill settar of-
an á bæjarrústina. Sjást eigi glögg skil á henni. Sama er að
segja um Askmannsstaði (k. 7.). Sá bær hefir verið þar sem nú
heitir Seljadalur milli Skóga og Kinnarstaða; en bæjarrústin
verður eigi aðgreind frá seltóftum, og munu sumar þeirra settar
ofan á hana. Hesttangi, þar sem Kinnskær kom á land« (k. 17.)
heitir nú Hesthólmi, þvi hann er nú umflotinn um flóð. Hann er
i fjörunni niður frá Kinnarstöðum; verður að skilja söguna svo,
að Þórir hafi komið austan yfir fjörð, en hesturinn synt austur
yfir aftur, er hann »ærðist« í fjörbrotunum. Hítt er auðsætt, að
fyrirsátið og bardaginn var fyrir vestan fjörð, nær niður frá
Hjöllum: Þórir elti Helga út til Kálfár, — sú á heitir nú Hjallaá,
—- og drap hann hjá Helgasteini. Helgasteinn heitir enn stór
steinn í fjörunni eigi langt frá ósi Hjallaár. Upp með Hjallaá
eru gljúfur mikil: þar hafa heitið Kálfárgljúfur (k. 14.), meðan
áin hét Kálfá. Þar uppí f hálsinum, f daldrögum upp frá ánni
heitir Frákkamýri og Blígslækur (s. st); hann er nú oft nefndur
Bleikslœkur. — Örnefnið Tröllagata (k. 13.) milli Skóga og Kinn-
arstaða er nú eigi lengur tíðkað, en menn vita hvar það var.
Örnefnið Ketilbjarnarhlaup (k. 18.), er nú týnt. En í ánni er á
einum stað milli Munaðstungu oe; Naðrsdals dálitil fiúð, eigi ólík
því er sagan lýsir Ketilbjarnarhlaupi. Hefir Ketilbjörn þá ætlað
að leita til Naðrsdals og vænt þar mannhjálpar, og má það lik-
legt telja. En þá er það orðvilla í sögunni er húu segir að