Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1899, Page 25

25
um, og er það því rangt, sem stendur í skírslu Kálunds eftir
teikningunni í safni Jóus Sigurðssonar, að þrir púnktar standi ai-
staðar milli orða, enn að öðru leiti hefur sá, sem gerði teikning-
una, lesið rúnastaflna rjett, eins og hjer að framan.
Það er mart, sem bendir til, að rúnasteinn þessi muni vera
einhver hinn elsti, ef ekki hinn elsti rúnasteinn sem enn er kunnur
hjer á landi. First er það, að endingin -r er hér á tveimur stöð-
um táknuð með -r, eins og i hinum fornu handritum vorum, enn
ekki með -ur, eins og í hinum síðari. Þar næst er atviksorðið
hér, í niju máli hjer, ritað her, enn ekki hier, sem síðar varð tíð-
ara. Enn fremur er orðmindin liggr stöfuð ligr með einu g-i eins
og í elstu handritum íslenskum (t. d. i hinum elsta kafla Reikja-
holtsmáldaga, sem Jón Sigurðsson telur vera ritaðan um 1185).
Alt þetta getur að vísu einnig komið firir á stöku stað i ingri
handritum, enn þar sem það alt saman kemur firir á einum stað
i svo stuttu máli, þá eru samt allar líkur til, að letur þetta sje
gamalt, og eflaust frá 13. öld, ef ekki eldra. Að svo sje, stirk-
ist enn fremur af þvi, að í letrinu eru engin orðaskil eða punkt-
ar milli orða eins og á öllum þorra íslenskra rúnasteina, einkum
hinum ingri. Rúnaletrið á Valþjófsstaðahurðinni, sem hingað til
hefur verið talið elsta rúnaletur hjer á landi, hefur orðaskil á
tveim stöðum, enn annars engin(?). Enn annars eru greinileg orða-
skil á langflestum íslenskum rúnasteinum, þó ekki á rúnasteinin-
ura fra Hvalsnesi (Kálund bls. 102), sem gæti verið mjöggamall1.
Eina röksemd má enn bera fram því til stirkingar, að
rúnasteinn þessi sé gamall, enn hún er neilegs eðlis. Jeg á hjer
við það, að í þessu letri er eklci bætt við neinni firirbæn flrir
hinum framliðna manni, svo sem »guð hans sál hafl«, eða »sem
guð hans sál hafi«. Þeir rúnasteinar, sem slíkt kemur firir á,
eru naumast eldri enn frá firri hluta 15. aldar. Þá fer það að
tíðkast f fornskjölum íslenskum að bæta slikum flrirbænum við,
1) Á rúnasteininum frá Stafholti eftir Guðmund Jónsson, sem jeg hefge'tiðum
hjer að framan, virðast vera úregluleg orðashil (sjá Kálund á 110. hls.) og sömu-
leiðis á steini á Reikjum í Skagafjarðarsíslu (Kálund 118.—119. bls). Báðir
þessir steinar virðast vera fremur ungir, Stafholtssteinninn varla eldri enn frá síð-
ari helming 15. aldar. Enn um þessa steina er ekki vist, að á þá hafi verið les-
ið með nægri nákvæmni, og gæti verið að orðaskil stæðu á steinunum. Á hroti
frá Núpsstað eru ekki heldnr orðaskil (Kálund 123. bls.), enn á brotinu eru ekki
nema tvö orð, svo að það er lítið að marka, enda óvist, að rjett sje lesið. Þetta
brot gœti líka verið gamalt. 4