Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1899, Page 26

26
þegar dauðir menn eru nefndir1. A Höskuldsstaðasteininum eftir
Martein prest, sem er hinn elsti rúnasteinn, sem menn hingað til
hafa getað ársett með nokkurri vissu, stendur engin slík firirbæn,
og er hann írá miðri 14. öld. Auðvitað er hæpið að ráða nokk-
uð af því um aldur steinsins, þó að engin slík íirirbæn sje á hon-
um, enn í sambandi vid hin aldursmerkin, sem áður vóru talin,
er það þó ekki þíðingarlaust.
Alt virðist þannig benda til, að letur þetta sje eigi ingra enn
frá 13. öld og geti jafnvel verið frá síðari hluta 12. aldar. Þá er
næst að athuga,hvort vjer getum fundið nokkurn mann að nafni
Hall Arason í nánd við Hjarðarholt á 13. öldinni eða seint á 12.
öld. í Sturl. H, 195. bls. er þess getið, að Hallr Arason hafi
búið á Höskuldsstöðum í Laxárdal um 1192, og að hann og sinir
hans hafi hitt Sturlusonu við laug í Sælingsdal og skotið undan
þjóf, sem Sturlusinir ætluðu að festa upp, og barist við Sturlu-
sonu. Löngu sfðar, á hinum efri árum Guðmundar biskups Ara-
sonar, er þess getið, í Biskupasögum I, 600, að biskup hafi gist
á Jörfa í Haukadal hjá Þóreyju húsfreyju Grfmsdóttur; hún vhaföi
áðr mist bónda síns, er Ari hét; þau áttu þrjá sonu, Hall ok
Guðmund ok Þórarin; þeir vóru allir góðir bœndr lengi«. Þetta
var að áliðnu sumri, enn sama haust er sagt, að Maga-Björn,
maður Orækju, hafi farið ránsferð um Dali. Sturlunga getur um
þessa ránsferð Bjarnar, og virðist hún hafa verið farin árið 1233
(Sturl. 'II, 148. bls. * *I, 319. bls.). Sá Hallr Arason, sem hjer er
nefndur, getur með engu móti verið sami maðurinn og Hallr
Arasou á Höskuldsstöðum, sá er áður var nefndur, heldur hefur
1) T. a. m. i vottorði Jóns ábóta i Þikkvabæ o. fl. 1. okt. 1432 nm löggjaf-
ir Lofts Gruttormssonar, Isl. Fornbrjefasafn IY. 51b6: >ok heyrdum yfer lesit
oped bref loptz bonda gutthormssonar — gud hans sál hafe*. I arfskifta-
brjefi eftir Björn Þorleifsson ríka 23. okt. 1467 stendur: »biorn heitinn þor-
leifsson faudr þeirra, sem gud hans sal hafi«, og í jarðabrjefi Ólafar Lofts-
dóttur, konu Björns, dags. 24. júni 1469, stendur sömuleiðis: »bondinn biorn þor-
leifsson sem gud hans sal hafi«, (ísl. Fornbrjefasafn Y, 500' og 51S6). Á rúna-
steinunum hji Kálund nr. 7, bls 105 (frá Húsafelli), nr. 13, bls 108 (frá Norð-
tungu) og, ef til vill, líka á nr. 16, bls. 109, sbr. bls. 124, (frá Hvammi í Norð-
urárdal), stendur líka: >sem guð hans (þeirra) sál hafi«. Og á Stafholtssteinin-
um, hjá Kálund nr. 17, bls. 110 (sbr. hjer að framan undir 3 tölulið) stendur:
*gud hans salu hafi«. Á 2 norðlenskum rúnasteinmn, Kálund nr. 31 og 33, bls.
120 og 122 (frá Munkaþverá og Grenjaðarstað) stendur: *guð friði hennar sál«.
Á Útskálasteininum, Kálund nr. 1, bls. 100 stendur: »lese þu paternoster fyrer
sal hennar«, og á steini frá Hallbjarnareyri, Kálund nr. 21. bls. 112: »og bidid
firir mer*. Enginn af þessum steinum er vist eldri enn 1400.