Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1906, Blaðsíða 13

15
23. Kdrasel heitir stuttri bæjarleið utar. Þar sjást talsverðar
rústir, og er talið víst að þar hafi bær verið. Hjá rústunum er lind,
sem læk hefir verið veitt í. Á grund litlu ofar hafa verið réttir,
miklar um sig, en misstórar og óreglulegar.
24. Eeykjasel var á móts við bæinn í Tungu. Þar var bygð
fram á 19. öld. Þar hefir verið nokkuð stórt tún, en lítið engi.
Eftir að það lagðist fyrst í eyði, lét Bjarni bóndi á Reykjum byggja
þar aftur. En það stóð að eins fáein ár. Nú eru þar beitarhús frá
Reykjum. [Bjarni, sem nú var nefndur, bjó lengi á Reykjum. Hann
var afi Guðmundar Davíðssonar og ólst hann upp hjá lionuin til
fullorðinsára].
25. Nauthús voru nokkru utar, nær Reykjum. Þar sést girðing
sem svari 1 l/g dagsláttu. Þar sem bærinn var, hefir síðar verið
gjörður stekkur í girðingunni.
II. Eyjaí[jarðarsýsla.
1. Kaupangur. Svo segir Landn. III, 12: »Helgi hinn magri
fór til íslands...Helgi lendi þá við Galtarhamar......Hann sat
þann vetr at Bíldsá«. Það getur ekki verið um að villast, að þessi
vetursetustaður Helga magra hefir verið þar, sem nú er bærinn
Kaupangur. Þar fellur Bíldsá ofan. Kaupangs nafnið hefir hann
fengið, er bygðin jókst og með henni skipaferðir og kaupskapur.
Þá hefir sjór náð þangað inn, þó nú hafi árburður gjört þar þurt
land og lengra úteftir. Þó hygg eg eigi, að allur Pollurinn hafi náð
svo langt inn á landnámstíð. Þó hefir hann án efa náð nokkuru
lengra inn en nú En lengst mun hafa gengið inn mjór, en djúpur,
áll, sem legið hefir inn með neðstu brún hlíðarinnar að austanverðu.
Er það eðlilegt, því Eyjafjarðará hefir þá, eins og nú, runnið á þessu
svæði nær vesturhliðínni og mestur árburður safnast þeim megin;
og Ytri Þverá, hefir þá, eins og nú, haldið aðalstefnu sinni dálitið
sunnar. Endingin -angur bendir á mjóan ál, en ekki breiðan fjörð.
(Sbr. öngr = þröng). En við kaup hefði hann ekki verið kendur
nema kaupskip hefði gengið inn í hann. Skamt fyrir utan bæinn
Kaupang er klettahamar niður við láglendið. Hann heitir Festar-
klettur. Hygg eg að það sé hann, sem í Landn. er nefndur Galtar-
hamar. Til þess getur naumast verið um annan hamar að ræða.
Uppi á Festarkletti eru 2 tóftir og er önnur tvískift. Það munu