Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1928, Blaðsíða 37

37
Enn er þess ógetið, þegar Þorgeir Starkaðarson') og Þorgeir
Oddkelsson sátu fyrir Gunnari, kap. 72, bls. 161 — 3. Gunnar og Kol-
skeggur riðu neðan að Rangá. Hvergi gat það verið, nema að Holts-
vaði hjá Hestaþingshól, eða að Tunguvaði, sem þá var upp-við
Krappann, upp-við Kúaflötina. »Síðan ríða þeir til þess er þeir sjá
mennina við ána sitja, ok höfðu bundit hesta sína«. Það hefir verið
skammt upp frá Tungufossi, þar sem bærinn Tunga var. Áin er þar á-
kveðin alla leið milli vaða, og ófær yfirferða, og vegurinn hvergi jafnnærri
henni; »hleypa skulum vit upp hjá þeim, segir Gunnar, til vaðsins,
ok búast þar við; hinir sjá þat, ok snúa þegar at þeim. Gunnar
bendir upp bogann ok tekr örvarnar, ok steypir niðr fyrir sik, ok
skýtr, þegar þeir koma í skotfæri«. Þetta er á sinn hátt sama, og
þegar Gunnar hleypti úr Knafahólum undan þeim Starkaði, og er
þetta lítið skemmri vegalengd. Hér er einungis að athuga orð Njálu,
sem ég tók upp: »ok snúa þegar at þeim«; mátti vera: og snúa þeg-
ar eftir þeim, eins og orðin á eftir benda til: »þegar þeir koma í
skotfærk. Þorgeir Oddkelsson rekur ofan á vaðið, og festir á steini;
síðan kallað Þorgeirsvað. Það er spöl framar en Gunnarsvað, og er
eitt vað á milli þeirra, sem mikið hefir verið notað; líklega annað-
hvort hinna þá sjaldnar farið. Ég geri ekki ráð fyrir að þar hafi
heitið Holtsvað, en að Hestaþingshóls-vaðinu afdæmdu er það lík-
asti staðurinn. Þorgeirsvað er grýtt og seinfarið, riðið rétt fyrir ofan
steininn, sem enn er fastur í vaðinu, og vaðið alfært, en alltaf lítið
notað og á síðari öldum alls ekkert.
Á þessum stað hefir það hlotið að vera, sem Ingjaldur á Keld-
um reið ofan með ánni, morguninn, sem brennunni var lokið, en Flosi
kom sunnan-að, og reið upp-með austanmegin, albúinn til hefnda við
hann, kap. 130, bls. 311. Þarna á milli vaðanna hafa þeir skotist á.
Flosi gat engan veg komið að ánni framar en við Þorgeirsvað, og
haldið þá upp-með til hinna vaðanna, sem voru mýkri yfirferða, en
þá kemur Ingjaldur í opna skjöldu, og hafa bakkar verið að ánni
báðum megin. Austanmegin kemur lækur undan hrauninu á móts við
Gunnarsvað, heitir Selalækur; hann fellur í ána hjá miðvaðinu. Þau
vöð hafa ekki verið fær í manna minnum. Austurbakki árinnar er
gjöreyddur milli lækjarins, og áin grafið sig undir móbergsklappir vestan-
Thorarensen): »Hann Bleikskjóni bar mig oft um breiðar grundir, léttur eins og
Fluga forðum; fáir standa þeim á sporðum«.
1) Það virðist prentvilla í Njálu, fyrirsögn 68. kap., þar sem stendur: »Þorgrim-
ur Starkaðarson«. Fór betur »Þorgeir«;og eins er það i eldri útgáfunni frá 1772;
og einnig er röng í henni kapítuldtalan á bls. 100 og 103, og svo talið einum
of margt þaðan af, en þetta er leiðrétt i hinni siðari útgáfu.