Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1928, Page 42

42
austan það, nú kallað Kirkjulækjarflóð. Hálsarnir voru meira en ran-
inn einn suðvestur af fjallinu, sem ég meina Geilastofna, en venju-
lega kallað nú Þríhyrningsháls, og sem getur heitið eini hálsinn út
frá fjallinu, en því nafni er hann aldrei nefndur í Njálu, algjörlega
undanskilinn. Hálsarnir voru flatlendið allt inn að Tindfjöllum. Að vísu
er sagt, kap. 69, bls. 155: »síðan bjóst Þorgeirr undan Þríhyrningi við
11. mann; hann ríðr upp á hálsinn, ok bíðr þar nafna síns«; hafði
hann þá gjört nafna sínum í Kirkjubæ orð að koma móts við sig á
Þríhyrninghálsi. Hvort sem þeir fegðar hafa búið undir syðsta eða
nyrðsta horni fjallsins, skyldi enginn ætla, að Þorgeir færi upp á
þennan suðurháls með liðssafnað, og bíða þar að sumarlagi í allra
augsýn, og ferðinni heitið einungis að Hlíðarenda. Fyr gat nú verið
óvarlega farið. Þetta var auðsjáanlega uppi á hálsabrúninni norðan-
við fjallið, og bendir það á einhliða veg norðanmegin fjallsins. Síðan
ríða þeir inn í skógana, hvar Njáll dustaði úr þeim svefninn. Þorgeir
ríður upp á hálsinn; þetta er einnig full bending um það, að þeir
hafi búið vestanundir, og verða menn að finna bústað þeirra; það
gjörir Þríhyrningur einn, að hann er ekki fluttur enda á milli héraðs-
ins. Mér er ekki vel við að taka sérstakra sagnir, en það, sem var
föst meining skynbærra manna í þessu reikula atriði, má ekki týnast.
Ég tek þrjú dæmin: Guðrúnu, húsfrú á Reynifelli, — margfróð um gamlar
sagnir, — Þorgils á Rauðnefsstöðum, einnig, og Böðvar á Reyðarvatni,
fyr á Reynifelli. Þessi öll meintu Starkað sitja í hinum afdæmdu
Hrappstaðatóttum, og það heitað undan Þríhyrningi, og engan veg-
inn ólíklegt, að Fiská hafi einhvern tíma verið tekin í stóran krók,
vestur-fyrir bæinn, til áveitu á Smiðjunesið og meira. Um bæinn und-
an Þríhyrningi er því ekki um að villast annars staðar en þaðan frá
og suður með þessari himinfriðu hlið fjallsins. Þarmegin Öldu hef
ég aldrei farið, og mun aur einn.
Flosi reið á Þríhyrningshálsa með lið sitt, og beið þar til miðaftans,
kap. 126. Þar hafði hann mælt mót liðsmönnum sínum úr nágrenninu.
Fyrir austan Þríhyrning hefir það verið; hve langt, getur verið álitamál;
því meiri var honum krókurinn, sem lengra var vestur, og ætla til
Bergþórshvols. Þetta sýnir, hve óhægt þeim var um áfangastaði, og
að vonum ekki fengið friðland handa fjölda hesta, nema á útjöðrum
stórjarða, og þarna var einn vel kjörinn, sem oft var gripið til. Aðrir
voru við Holtsvað, Holtavað, í Árnesi, og síðar í Lambey. Af hálsun-
um verða þeir að ríða niður þvera Fljótshlíð, niður til Affalls, og öllu
heldur austanmegin, eða eyrar, þegar lengra kom, og komið austan
að hvolnum. Þetta gátu þeir riðið með góðu á hálfum þriðja til
þrem klukkutímum.