Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1955, Page 47

EYÐIBÝLI 1 HELGAFELLSSVEIT
51
til þess, að hér hafi byggð staðið lengi, líklega allt frá landnámstíð
til loka 16. aldar. I jarðabók Á. M. um 1702 er Brettingsstaða getið
á þessa leið: „Hefur um langan aldur í eyði legið og meinast ei kunna
með neinu móti án jarðarinnar skaða upp að byggjast“.
13. Þorbeinisstaðir á Vatnshálsi í landi Drápuhlíðar.
Eyrbyggja getur þess, að Þorbeinir, sem átti fyrir konu Gunnfríði,
dóttur Þórólfs bægifóts, bjó inni á Vatnshálsi, inn frá Drápuhlíð.
Enginn veit með vissu, hvar bær þessi hefur staðið. Frá Vatnsdals-
vatni liggur mýri upp eftir daldragi alla leið upp á Vatnsdalsháls.
Upp frá mýrinni, í litlum hvammi sunnan í Hvítukúlu svonefndri, er
Htið móastykki. Þar taldi Sigurður Vigfússon fornfræðingur mestu
líltur til að Þorbeinisstaðir hefðu staðið.1) Engin örugg mannvirki
er hér unnt að greina, enda er hér mjög óvistlegur bústaður. Ekkert
túnstæði gæti hér hafa verið, og sá jarðvegur, sem þar er, er sundur-
grafinn af vatni. Væri hér um mannvirki að ræða, tel ég líklegt, að
það gætu verið leifar af seli. Þótt sagt eða ritað sé, að þessi maður
búi á Félli, Höfða, Hálsi eða Múla, er varhugavert að taka það bók-
staflega. Bæirnir standa venjulega undir þessum hæðum. Ég tel lík-
legast, að Þorbeinisstaðir hafi staðið niðri í Vatnsdal, skammt frá
suðaustur vatnsviki. Þar er mjög mikil veðursæld og útsýni yfir
dalinn hið fegursta. Hér hefur mátt rækta túnblett, þótt nú sjáist
þess eigi merki. Hér hefur fyrr á öldum verið stekkur frá Drápuhlíð,
og er líklegt, að hann hafi verið byggður upp úr bæjarrústunum.
Náttúrufegurð er mikil í Vatnsdal, og hefur þó verið enn meiri á
landnámstíð, þar sem allar hlíðar voru skógi vaxnar upp í brúnir.
Veiði kann þá að hafa verið í vatninu, þó nú sé hún ekki nýtileg talin.
Fegurð dalsins kann að hafa heillað huga landnámsmannsins til þess
að reisa sér þar bústað.
H. Þorleifsstaðir í landi Saura.
Þorleifsstaðir eru fyrir vestan upptök Brettingsstaðalækjar í
skógarrjóðri norðan undir ásenda í Þorleifsstaðaholtum. Bærinn
hefur verið í ágætu skjóli fyrir sunnanátt. Húsaskipun má enn greina
J) Árbók 1893, bls. 21. Sigurður Vigfússon kveður þó mjög varlega að orði
um betta.