Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1972, Blaðsíða 149

ÍSLENZK ÚTSAUMSHEITI OG ÚTSAUMSGERÐIR
149
saumur“ eða „kontórstingur". — Endvidere findes fra nyere tid ordet
varpleggur orn konturstimj, dog vistnok f<t>rst belagt 187U (1869): Sigurður
Guðmundsson, Skýrsla um Forngripasafn íslands í Reykjavík II (Kh.,
187U), s. 118.
22 DI X, bls. 592.
23 DI III, bls. 583.
24 DI II, bls. 378.
25 DI XI, bls. 621, 625.
26 DI XV, bls. 216.
27 Þjskjs. Bps. B, III, 10, bl. 4; elzta heimild 1675: fovmadukur . . . med
skackaglit, Þjskjs. Bps. A, II, 11, bls. 42.
28 Þjskjs. Bps. B, III, 5, bls. 31.
29 DI XI, bls. 852, 853.
30 Þjskjs. Bps. B, III, 5, bls. 3.
31 DI XI, bls. 852.
32 Þjskjs. Bps. B, III, 9, bl. 78.
33 Elzta heimild um þessa merkingu orðsins virðist vera: [Halldóra Bjarna-
dóttir], „Um myndirnar (Skýringar)" Hlín (Akureyri, 1932), 16:140. —
Vistnok f0rst belagt i denne betydning 1932: [Halldóra Bjarnadóttir],
„Um myndimar (Skýringar)“, Hlín (Akureyri, 1932), 16:1U0.
34 DI XI, bls. 852.
35 Þjskjs. Bps. B, VIII, 5, bls. 5.
36 Þjskjs. Bps. B, III, 6. — Svipað gömul eða jafnvel ívið eldri heimild um orðið
augnasaum er að finna í kvæði Stefáns Ólafsonar, Nyárs-gjóf Gudridar
litlu Gísladóttur, Lbs. 182, II, bls. 24. Kvæðið er talið ort nálægt 1654, sbr.
Stefán Ólafsson, Kvseði II (Kh„ 1886), bls. 410. — Et omtrent samtidigt
eventuelt nogle fá ár ældre belæg for augnasaumur findes i et digt af Stefán
Ólafsson, Nyárs-gj0f Gudridar litlu Gísladóttur, Lbs. 182, II, s. 2U. Digtet
menes at være fra omkring 165U, jfr. Stefán Ólafsson, Kvæði II (Kh., 1886),
s. UIO.
37 Afrit Sigurðar Guðmundssonar í Þjms. — Afskrift. af Sigurður Guðmunds-
son i Þjms.
38 Síðastnefnt afbrigði af augnsaumi þekkist meðal íslenzkra útsaumsverka
aðeins í munsturumgerðum á rúmábreiðu (Nationalmus. L. 763), sem tal-
in er ekki yngri en frá öndverðri 18. öld, og' er að öðru leyti saumuð með
venjulegum augnsaumi. En miðaldadæmi um afbrigðið er á leifum af
sænskri altarisbrún i Uppsala dómkirkju, sbr. Agnes Geijer, Textila skattar
i Uppsala domkyrka (Sth„ 1964), bls. 46—47 og' 49. mynd. — Sidstnævnte
variant af dronningesting, der for Islands vedkommende kun er observeret
i mónsterrammer pa ét ellers i almindelige dronningesting udf0rt islandsk
sengetæppe (Nationahnus. L. 763) dateret som ikke yngre end fra begyn-
delsen af 1700-tattet, findes fra middelalderen pá rester af en svensk alter-
bort, opbevaret i Uppsala domkirke, jfr. Agnes Geijer, Textila skattar i
Uppsala domkyrka (Sth., 196U), s. U6—U7, og pl. U9.
39 DI XV, bls. 218.
40 Að því bezt er vitað kemur orðið fyrst fyrir í þessari merkingu árið 1886:
Þóra Pjetursdóttir, Jarðþr. Jónsdóttir og- Þóra Jónsdóttir, Leiðarvísir til